"Thấm đòn" tài chính sau đại dịch
Từng là người theo đuổi quan điểm sống hôm nay không nghĩ ngày mai, chị Nguyễn Thị Minh - làm marketing tự do cho các dự án đã chẳng ngần ngại nói “Không” với bảo hiểm xã hội.
"Khi có tiền tôi sẽ gửi tiết kiệm hoặc đầu tư" - chị Minh nói.
Dịch covid-19 bùng phát trong 2 năm 2020-2021 đã thay đổi suy nghĩ đó của chị Minh. Việc cắt giảm chi tiêu, rút tiền tiết kiệm để duy trì cuộc sống khiến chị gặp nhiều khó khăn. "Đến năm 2021 thì sụp hẳn vì tiền tiết kiệm tiêu mãi cũng hết. Mọi người mà có đóng BHXH thì được nhận tiền trợ cấp thất nghiệp, như mình thì không có đồng nào" - Lúc đấy chị Minh mới thấy cần phải tham gia bảo hiểm để có sự tích lũy cho tương lai.
Nghe chương trình tại đây:
Theo Khoản 3, Điều 3, Luật BHXH năm 2014, Bảo hiểm Xã hội tự nguyện là loại hình bảo hiểm do Nhà nước tổ chức, người tham gia bảo hiểm được quyền lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với tài chính của mình. Nhà nước cũng có chính sách hỗ trợ tiền đóng BHXH để người tham gia được hưởng chế độ hưu trí và tử tuất. Như vậy, được lựa chọn mức đóng là ưu điểm lớn nhất của loại bảo hiểm này.
"Bảo hiểm Xã hội tự nguyện dành cho những người không có quan hệ lao động, chính là khoảng 37 triệu lao động phi chính thức và nông thôn. Tất cả người dân khi đến tuổi lao động rất cần có sổ hưu, BHYT. BHYT là chia sẻ, có đóng, có hưởng, đóng cao hưởng cao, đóng thấp hưởng thấp. Vậy nếu tham gia BHXH Tự nguyện, chưa có lương cao, thu nhập chưa tốt thì anh đóng mức thấp, còn anh có lương cao thì đóng mức cao, rất linh hoạt" - TS Bùi Sĩ Lợi- nguyên Phó chủ nhiệm thường trực UB về các vấn đề xã hội của Quốc hội phân tích.
BHXH trong đó có BHXH tự nguyện chính là quyền và lợi ích của người lao động. Người dân không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc có thể tham gia BHXH tự nguyện. Nhà nước hỗ trợ theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn, cụ thể: Bằng 30% đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc hộ nghèo; Bằng 25% đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc hộ cận nghèo; Bằng 10% đối với các đối tượng khác.
Sau khi tìm hiểu về BHXH tự nguyện, chị Nguyễn Thị Minh đã chủ động liên hệ với cơ quan bảo hiểm xã hội gần nơi mình ở để đăng ký tham gia.
Của để dành đơm trái ngọt
Việc chuẩn bị cho tương lai một nguồn tài chính ổn định đã giúp nhiều người thu lại trái ngọt. Ông Nguyễn Nhật Đình ở quận Hoàng Mai, Hà Nội năm nay đã hơn 70 tuổi. Ông Đình là chuyên gia tư vấn môi trường cho các tổ chức trong và ngoài nước có đóng BHXH. Sau một thời gian, ông chuyển ra làm tự do, văn phòng làm việc là ở nhà, ông Đình vẫn không rút sổ BHXH.
"Lý do đầu tiên là để có lương hưu. Tôi đã làm việc ở các cơ quan khác nhau, có sổ BHXH rồi, không có lý do để ngừng chuỗi nộp. Khi công việc làm ở nhà là chính, hợp đồng ngắn hạn, văn phòng tuyển mình làm, họ rất khó đóng cho mình theo quy trình của BHXH. Mình lấy tiền đó nộp BHXH tự nguyện cho mình và chủ động mức độ thu nhập, sao cho phù hợp, để mình không thiệt" - ông Đình chia sẻ.
Nhiều người bảo ông là “lo xa” trong khi bản thân luôn có nguồn thu nhập ổn định với vai trò là chuyên gia, cố vấn. Nhưng “người tính không bằng trời tính” - ông Đình khẳng định.
"Bảo hiểm nó là bảo hiểm, tức là không cân nhắc mất nhiều tiền hay ít nhưng mà chúng ta đang trả tiền cho một tương lai bất định để có nguồn thu nhập an toàn sau này".
Ở tuổi nghỉ hưu, ông Đình có cuộc sống thảnh thơi bên vợ và con cháu. Số tiền đóng BHXH đã trở thành của để dành ý nghĩa.
"Tôi có đủ số năm được hưởng lương hưu. Khi đủ 60 tuổi, tôi cộng lại các năm, BHXH họ xác nhận nhanh, chỉ mấy ngày là họ có quyết định, rất minh bạch. Lương hưu thì không phải cao vì mình nộp chủ động mức mong muốn của mình nhưng nó là nguồn thu nhập dài hạn và ổn định, cho dù thời thế lạm phát có thay đổi thế nào mình cũng có một nguồn dựa vào đấy".
Lương hưu không phải để sống một cách giàu có nhưng mang lại sự ổn định, đảm bảo cho cuộc sống người già bớt phụ thuộc vào người thân. Không chỉ hưởng chế độ hưu trí, khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, người dân còn được hỗ trợ chế độ tử tuất. Vì vậy, đây được coi là hình thức bảo hiểm thân thiện với người lao động tự do và ở khu vực nông thôn.
