Áp lực trước sự phán xét của phụ huynh, dư luận
7 năm sau khi tốt nghiệp Trường Cao đẳng sư phạm mầm non Trung ương cũng là chừng ấy thời gian cô giáo Đặng Thị Tr. (Hà Nội) gắn bó với nghề giáo viên mầm non. 7 năm qua, cô giáo trẻ trải hầu hết các mô hình mầm non, từ nhóm trẻ độc lập, trường mầm non tư thục và đến nay là giáo viên của một ngôi trường mầm non công lập. Tuổi nghề dù chưa dài nhưng những áp lực, khó khăn của nghề giáo, cô Đặng Thị Tr. đều đã trải qua.
Cô Tr. chia sẻ, áp lực chăm sóc trẻ từ bữa cơm đến giấc ngủ chỉ là một phần. Không ít lần, cô và đồng nghiệp trải qua những tháng ngày nghẹt thở bởi sự soi xét của phụ huynh hay phán xét của dư luận.
Cô Tr. nhớ lại, có lần một học sinh của cô bị lên chắp ở mắt. Nhưng khi trẻ trở về nhà lại nói với bố mẹ bị bạn đấm vào mắt. Ngay ngày hôm sau, phụ huynh đã đổ mọi tội lỗi lên đầu giáo viên.
“Lúc đó, em chỉ dám chia sẻ với phụ huynh là nếu anh/chị không tin giáo viên thì có thể đưa cháu đi khám cho yên tâm. Kết quả, bác sĩ chẩn đoán cháu bị lên chắp. Tuy nhiên, ngày hôm sau, giáo viên không hề nhận được một lời chia sẻ nào lại từ phụ huynh rằng sự việc không phải nghiêm trọng như mình nghĩ. Nhưng phụ huynh đã im lặng coi như không có việc gì”, cô Tr. kể lại.
Nhưng đó chỉ là một câu chuyện rất nhỏ trong hàng chuỗi các vụ việc, tình huống mà một giáo viên mầm non như cô Tr. phải đối mặt. Với cô, đồng lương eo hẹp của nghề giáo chưa hẳn là điều khiến cho giáo viên mệt mỏi.
“Có hôm em đi làm về muộn thì bố có hỏi vì sao về muộn. Mình nói với bố là do trường nhiều việc. Khi đó, bố có nói nếu mệt mỏi quá thì con có thể xin nghỉ chuyển sang làm việc khác. Mình hiểu là bố mẹ rất thương và lo lắng. Chỉ có điều mình dành công dành sức học tập giờ chuyển sang một việc khác có sự tiếc nuối”, cô Tr. chia sẻ.
Bấm nghe phóng sự:
Đồng nghiệp của cô Tr., cô giáo Nguyễn Thu L. cũng không ít lần trải qua cú sốc trước phản ứng của phụ huynh. Cô L. thừa nhận, không phải lúc nào giáo viên cũng đúng nhưng những khó khăn, cống hiến của họ chưa hẳn phụ huynh đã thấu hiểu đầy đủ.
Cô L. nói, phụ huynh thường sự không thông cảm, không thấu hiểu với giáo viên. Có 10 lần thì 9 lần làm tốt nhưng chẳng may một lần giáo viên làm không tốt thôi phụ huynh sẵn sàng vin vào đó để sỉ nhục giáo viên.
“Họ không ghi nhận 9 lần làm tốt mà chỉ nhớ đến việc một lần giáo viên không làm tốt”, cô L. chia sẻ.
Khi Internet và mạng xã hội bùng nổ không chỉ học sinh hay phụ huynh mà cả xã hội cùng giám sát giáo viên.
“Mọi hoạt giáo dục của giáo viên đều được mọi người quan tâm và dù chỉ là một chuyện rất nhỏ nhưng khi tung lên mạng xã hội mỗi người bình luận một câu khiến cho sự việc trở nên nghiêm trọng. Lúc đó giáo viên trở thành tội đồ dù có thể sự việc không như mọi người nghĩ”, cô Phạm Lê D, một giáo viên dạy bậc THCS ở Hà Nội nói.
Nếu giáo viên mầm non chịu áp lực công việc ở sự chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ thì đối với giáo viên phổ thông như cô D. đó là áp lực thành tích, sổ sách, giáo án – một khối lượng công việc rất lớn đòi hỏi phải hoàn thành trong một ngày.
Cô Phạm Lê D. kể, hàng ngày cô bước ra khỏi nhà từ 6h30 sáng. Ở trường đến 5h hoặc 6h tối mới trở về nhà. Sau khi chuẩn bị cơm nước cho gia đình, cô lại ngồi soạn giáo án, làm sổ sách đến 10h hoặc 11h đêm. Thậm chí mỗi dịp tổng kết cuối năm, việc giáo viên phải làm việc đến 12h đêm hay 1h sáng là chuyện bình thường.
“Mấy năm nay, ngành giáo dục đang đổi mới sách, đổi mới chương trình, giáo viên tập huấn liên miên. Giáo viên phải thích ứng với cách dạy mới, tài liệu mới. Nếu nói tiền lương so với công sức mà giáo viên bỏ ra không hề tương xứng”, cô D nói.
Cần cải lại quy trình lao động để giáo viên thấy họ tâm huyết một cách xứng đáng
Áp lực công việc khiến cho không ít giáo viên có suy nghĩ từ bỏ công việc giáo viên. Cô giáo Nguyễn Thu L. thừa nhận, có những lúc quá mệt mỏi với công việc trong khi thu nhập không tương xứng khiến cô nghĩ đến việc chuyển nghề.
“Nếu để nói một giáo viên mầm non có suy nghĩ bỏ nghề chuyển sang một công việc khác thì tỉ lệ đấy rất là cao. Nhưng cứ nghĩ đến các bạn trẻ ở trên lớp thì mình lại có thêm động lực”, cô L. tâm sự.
Trong khi đó, cô Đặng Thị Tr. nói, điều khiến cho nhiều giáo viên không từ bỏ công việc mặc dù hàng ngày đối mặt với rất nhiều áp lực là vì sự đam mê nghề và yêu thương học trò.
“Thường buổi tối có phụ huynh gọi điện trao đổi tình hình con học ở lớp. Nhưng có hôm nhận được điện thoại song không phải là phụ huynh mà học sinh gọi bảo con nhớ cô lắm. Lúc đó cảm xúc của mình rất là vui. Con còn hát qua điện thoại cho cô nghe nữa. Những kỷ niệm đấy rất là đáng nhớ. Lúc đó, mọi sự mệt mỏi của mình như tan biến”.
PGS.TS. Chu Cẩm Thơ, Trưởng ban Nghiên cứu đánh giá giáo dục (Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, Bộ GD-ĐT) cho rằng, hiện nay giáo viên đang phải làm quá nhiều công việc, thậm chí, có những công việc nằm ngoài hoạt động chuyên môn nhưng giáo viên vẫn phải làm. Và đây chính là một áp lực đang đè nặng đội ngũ nhà giáo.
Do vậy, theo PGS.TS Chu Cẩm Thơ, một cú huých tăng lương (nếu có trong thời gian tới) chưa hẳn ổn định được đời sống, tâm lý của giáo viên.
“Lương bổng thôi là chưa đủ mà cần phải cải tổ quy trình lao động, cải tổ lại các mối quan hệ đối với giáo viên. Khi chúng ta giải quyết các công việc đó một cách hài hòa, đặt chất lượng công việc của giáo viên vào trung tâm, giáo viên cảm nhận thấy được tôn trọng thì chắc chắn những người giỏi, những nhà giáo tâm huyết sẽ nghĩ họ đang tâm huyết một cách xứng đáng, đang lao động một cách xứng đáng”, PGS.TS. Chu Cẩm Thơ nhấn mạnh.