Khi còn trong bụng mẹ thì bố của anh Đèo Văn Dương ở huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu đã hi sinh. Đằng đẵng hơn 40 năm mong ngóng tin bố nhưng vẫn bặt vô âm tín. Mới đây, anh Dương được thông báo đến Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Lai Châu để lấy mẫu sinh phẩm. Và rồi, sau bao năm chờ đợi, anh Dương nhận được kết quả giám định ADN. Đó cũng là niềm vui, niềm hạnh phúc nhất của anh từ trước đến nay – Anh Dương bảy tỏ.

Gia đình bà Hoàng Thị Sịnh ở bản Áng, xã Đông Sang, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La có 8 anh chị em: 3 trai, 5 gái. Cả ba người anh của bà đều xông pha nơi trận mạc. Nhưng chỉ có hai người trở về, còn người anh thứ hai là liệt sỹ Hoàng Văn Thưa đã hi sinh nơi chiến trường. Mong muốn tìm được hài cốt của anh trai đưa về quê hương nhưng điều kiện kinh tế khó khăn, khiến cho ước nguyện đó không thể thực hiện trước khi bố mẹ bà nhắm mắt xuôi tay. Đến khi được Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tình tạo điều kiện làm các thủ tục để xét nghiệm ADN, gia đình bà như vỡ òa trong niềm hạnh phúc.

Đây chỉ là 2 trong số hơn 240 thân nhân liệt sỹ nhận được kết quả giám định ADN xác định danh tính hài cốt liệt sỹ tại Nghĩa trang liệt sỹ Việt - Lào, huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An. Theo ông Nguyễn Tiến Long, Phó ban liên lạc toàn quốc quân tình nguyện Việt Nam và chuyên gia quân sự giúp Lào, đây là việc làm cần thiết và có ý nghĩa với các gia đình liệt sỹ đang ngày đêm tìm kiếm hài cốt người thân.

Đến nay, tổng số hài cốt liệt sỹ được lấy mẫu là 1.804, tổng số thân nhân liệt sỹ đã lấy mẫu sinh phẩm là 1.078 trường hợp. Kết quả là đợt 1 có 23 liệt sỹ có kết quả giám định ADN được trao cho thân nhân, đợt 2 là 26 liệt sỹ, đợt 3 là 94 liệt sỹ, đợt 4 là 99 liệt sỹ. Số mẫu còn lại các đơn vị đang tiếp tục giám định để so sánh, đối khớp kết luận và trao kết quả. Đại tá Nguyễn Lê Cát -Viện pháp y quân đội cho biết: việc lấy mẫu giám định ADN gặp rất nhiều khó khăn do điều kiện khí hậu ở nước ta nồm ẩm làm các mẫu phân hủy nhanh, hơn nữa nhiều liệt sỹ không còn thân nhân để lấy mẫu xét nghiệm.

Theo thống kê của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cả nước còn hơn 200 nghìn liệt sỹ chưa được quy tập và hơn 300 nghìn hài cốt liệt sỹ còn chưa đủ thông tin. Do vậy, việc xác định danh tính liệt sỹ là việc làm lâu dài và cần sự phối hợp của nhiều bên liên quan.

Có thể nói, phương pháp giám định ADN đã thực sự giúp thân nhân liệt sỹ sớm xác định được phần mộ và đưa các anh trở về yên nghỉ tại quê hương.