Luật sư Trần Xuân Tiền, Trưởng Văn phòng Luật sư Đồng đội tư vấn về quy định đăng ký khai sinh khi cha không nhận con:

Chị Hoàng Thị Thoa ở tỉnh Phú Thọ nêu băn khoăn:

Tôi có một người bạn. Hiện chị ấy và chồng đã ly hôn được 3 tháng. Cả hai trước đó đã can thiệp nhiều lần nhưng vẫn không thể có con, bác sỹ nói nguyên nhân là do chồng. Gần đây, chị Thoa thấy cơ thể mệt mỏi nên đi khám thì phát hiện, mình đã mang thai được 8 tuần. Chị báo với chồng cũ nhưng anh cho rằng cái thai đó không phải của mình nên đã từ chối nhận bởi anh nghi ngờ vợ cũ có quan hệ tình cảm với người khác khi cả 2 đang trong quan hệ hôn nhân, nhưng thực tế không phải là như vậy, bố đứa trẻ chị đang mang trong bụng là chồng cũ. Trong trường hợp này, pháp luật có quy định gì về việc nhận cha cho con không?

Luật sư Trần Xuân Tiền, Trưởng Văn phòng Luật sư Đồng đội cho biết, theo Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, việc xác định cha, mẹ cho con được thực hiện theo nguyên tắc huyết thống. Điều 88 quy định: Con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc trong thời hạn 300 ngày kể từ thời điểm chấm dứt hôn nhân thì được xác định là con chung của vợ chồng. Ngoài ra, việc xác định cha, mẹ cho con cũng có thể thực hiện thông qua thủ tục nhận cha, mẹ, con tại cơ quan có thẩm quyền, kèm theo các chứng cứ chứng minh quan hệ huyết thống, như xét nghiệm ADN. Trong trường hợp này, hôn nhân mới chỉ chấm dứt 3 tháng nên về mặt pháp lý con của chị vẫn là con chung vợ chồng.

Tuy nhiên, trong trường hợp người cha không tự nguyện nhận con thì người mẹ không thể tự ý đưa tên người cha vào giấy khai sinh. Theo quy định, việc ghi nhận cha trong giấy khai sinh phải có ý kiến đồng ý của người cha, hoặc phải có văn bản xác nhận quan hệ cha con.

Nếu người cha không thừa nhận, người mẹ có thể làm thủ tục yêu cầu Tòa án xác định cha cho con, kèm theo các chứng cứ như xét nghiệm ADN. Sau khi có bản án hoặc quyết định của Tòa án xác định quan hệ cha con, cơ quan hộ tịch sẽ bổ sung thông tin người cha vào giấy khai sinh cho trẻ, bảo đảm quyền nhân thân của con, cũng như tránh mặc cảm “trẻ không cha”.

Ngoài ra, Luật Hôn nhân và gia đình quy định rất rõ: cha, mẹ dù đã ly hôn vẫn có nghĩa vụ và quyền như nhau trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng, cấp dưỡng cho con chưa thành niên, hoặc con đã thành niên nhưng mất khả năng lao động.

Ngay cả khi người cha không nhận, nhưng nếu có căn cứ pháp lý xác định quan hệ cha con, thì người cha vẫn phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng, chăm sóc, nuôi dưỡng và thực hiện trách nhiệm đối với con theo quy định tại Điều 82 và Điều 110 Luật Hôn nhân và Gia đình.

Nghĩa vụ này là bắt buộc, không phụ thuộc vào việc cha mẹ còn chung sống hay đã ly hôn, và cũng không phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của người cha.