Luật Công nghiệp công nghệ số (Luật số 71/2025/QH15) ra đời khi thương mại và đầu tư quốc tế trong lĩnh vực công nghệ số ngày càng chiếm tỷ trọng lớn. Có hiệu lực thi hành từ 01/01/2026, Luật Công nghiệp công nghệ số dành riêng Điều 6 để thiết lập định hướng hợp tác quốc tế nhằm thu hút nguồn lực bên ngoài, tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong nước mở rộng thị trường và tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Một trong những điểm nhấn quan trọng quy định trong Luật là việc Nhà nước đẩy mạnh ký kết, gia nhập các điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế và tham gia tổ chức, hiệp hội nước ngoài trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ số. Quy định này giúp cơ quan quản lý, tổ chức và doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận chuẩn mực, kinh nghiệm và dữ liệu từ những thị trường phát triển. Cùng với đó là việc hình thành mạng lưới đại diện công nghiệp công nghệ số Việt Nam ở nước ngoài, đóng vai trò đầu mối tại cơ quan ngoại giao, thương vụ hoặc văn phòng đại diện, hỗ trợ doanh nghiệp kết nối đối tác, xúc tiến thương mại, khảo sát thị trường và tìm kiếm cơ hội đầu tư.
Luật cũng đặt ra cơ chế hỗ trợ phát triển thị trường công nghệ số Việt Nam ở nước ngoài thông qua các hoạt động đào tạo, tư vấn, nghiên cứu - phát triển, hội nghị, hội thảo và xúc tiến thương mại quốc tế. Trên cơ sở các thỏa thuận song phương và đa phương, Nhà nước có thể triển khai chương trình hợp tác dài hạn, qua đó tạo ra các kênh liên kết bền vững giữa doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp đối tác. Bên cạnh đó, Luật khẳng định chuyển giao công nghệ số sẽ diễn ra theo hai chiều: từ nước ngoài vào Việt Nam và từ Việt Nam ra thế giới, mở đường cho mua bán, nhượng quyền, hợp tác phát triển sản phẩm, đồng thời thúc đẩy sự hiện diện của các giải pháp “Make in Vietnam” trên thị trường quốc tế.
Với lĩnh vực bán dẫn - ngành công nghiệp được nhiều quốc gia coi là trụ cột chiến lược - Luật Công nghiệp công nghệ số dành quy định riêng, nhấn mạnh việc chủ động kết nối với hệ sinh thái bán dẫn của các đối tác chiến lược, thúc đẩy liên doanh giữa doanh nghiệp Việt Nam và nhà đầu tư nước ngoài, cũng như khuyến khích hợp tác nghiên cứu, thiết kế, sản xuất và thương mại hóa sản phẩm bán dẫn. Đây là bước đi nhằm rút ngắn thời gian xây dựng năng lực trong nước và tận dụng công nghệ tiên tiến từ các trung tâm bán dẫn lớn trên thế giới.
Hiện nay, Việt Nam là quốc gia đầu tiên trong khu vực ban hành luật riêng cho ngành công nghiệp công nghệ số, đồng thời đặt mục tiêu đến năm 2035 đạt khoảng 150.000 doanh nghiệp công nghệ số. Theo Vietnam Briefing, điều này cho thấy Luật không chỉ mang tính định hướng mà còn phản ánh nhu cầu và kỳ vọng thực tiễn từ cộng đồng doanh nghiệp trong việc “go global” (hội nhập toàn cầu), xây dựng thương hiệu Việt trong thị trường công nghệ quốc tế.
Các chuyên gia của Baker McKenzie cũng nhận định Luật Công nghiệp công nghệ số là “nền tảng pháp lý củng cố cho doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu và cạnh tranh quốc tế”. Việc Luật đưa vào khung pháp lý rõ ràng về thành lập văn phòng đại diện ở nước ngoài, hợp tác với doanh nghiệp công nghệ quốc tế hay liên doanh trong lĩnh vực bán dẫn được đánh giá là cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp Việt phát triển thành các doanh nghiệp đa quốc gia trong tương lai.
Luật Công nghiệp công nghệ số ra đời không chỉ tạo hành lang pháp lý phát triển ngành trong nước mà còn tạo ra các công cụ hợp tác quốc tế mạnh mẽ cho Việt Nam, từ tham gia điều ước quốc tế, xây dựng mạng lưới đại diện ở nước ngoài, xúc tiến hợp tác, thúc đẩy chuyển giao công nghệ hai chiều đến kết nối với hệ sinh thái bán dẫn toàn cầu. Luật được kỳ vọng trở thành “tấm hộ chiếu” giúp doanh nghiệp Việt Nam tự tin bước vào sân chơi toàn cầu, đóng góp vào quá trình đưa Việt Nam trở thành trung tâm công nghệ số năng động và có uy tín trong khu vực./.
