Phi công dương tính với chất cấm - xử lý thế nào?

Vừa qua, dư luận xã hội xôn xao khi có thông tin phi công P.H.D của Vietnam Airlines (VNA) có kết quả xét nghiệm dương tính với chất Ketamine.

Ketamine gọi tắt là Ke, nằm trong nhóm thuốc thuộc loại III và được cấp phép dùng trong các cơ sở y tế và bệnh viện như một chất gây mê. Tuy vậy, ketamine vẫn là một dạng ma túy tổng hợp, vì có công dụng an thần và tạo ảo giác nên thường bị lạm dụng cho những lý do không chính đáng. Nếu tự ý dùng trong khoảng thời gian có thể dẫn đến tình trạng nghiện ngập và những biến chứng nguy hiểm. Hiện phi công P.H.D đã bị tạm đình chỉ bay đợi kết luận chính thức.

Trong trường hợp phi công của hãng hàng không Vietnam Airlines sử dụng chất kích thích, chất gây nghiện thì sẽ bị xử lý ra sao?

Luật sư Đỗ Hồng Sơn - Văn phòng Luật sư Tinh Hoa Việt cho biết: “ Trường hợp phi công có kết quả kiểm tra cho ra dương tính với Ketamine, sẽ dẫn tới nhiều hình thức xử phạt. Đối với hình thức kỷ luật lao động , người sử dụng hoặc có kết quả dương tính đối với các chất ma túy hoặc chất kích thích sẽ bị đình chỉ công việc. Ngoài ra khi nhân viên hàng không vi phạm kỷ luật lao động đặc thù sẽ không được sử dụng làm việc tại vị trí nhân viên hàng không, ở bất kỳ doanh nghiệp nào, hoạt động trong lĩnh vực hàng không dân dụng (Căn cứ theo Thông tư số 46/2013/TT-BGTVT của Bộ Giao thông Vận tải ban hành ngày 25-11-2013).

Theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015, Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 Thì không quy định hành vi sử dụng trái phép chất ma túy. Vì vậy, nếu người đó chỉ sử dụng trái phép chất ma túy mà không đồng thời có các hành vi như tàng trữ, vận chuyển, mua bán, chứa chấp, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy,... thì sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Cho nên hành vi sử dụng trái phép ma túy không bị ở tù. Mặc dù không bị truy cứu trách nhiệm hình sự nhưng hành vi sử dụng trái phép chất ma túy sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính, cụ thể: Đối với việc phi công chỉ sử dụng sử dụng Ketamine trái phép mà không đồng thời có các hành vi như tàng trữ, vận chuyển, mua bán, chứa chấp, tổ chức sử dụng. Thì sẽ bị Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy (Căn cứ theo Khoản 1 Điều 23 Nghị định 144/2021/NĐ-CP có quy định về xử phạt vi phạm các quy định về phòng, chống và kiểm soát ma túy).

Đặt giả thuyết vì một lý do khách quan, chẳng hạn như phi công bị ép sử dụng Ketamine hoặc vô tình uống phải thuốc tân dược trong thành phần có chứa Ketamine thì sẽ bị xử lý thế nào?

Luật sư Đỗ Hồng Sơn chia sẻ: “Trường hợp vì lý do khách quan như bị cưỡng ép, đe doạ dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác để buộc họ phải sử dụng Ketamine thì người bị cưỡng ép sử dụng phải tố giác tội phạm ngay đối với người đã có hành cưỡng ép mình sử dụng chất ma tuý. Khi đó người có hành vi cưỡng bức người khác sử dụng trái phép chất ma tuý sẽ bị xử lý hình sự về hành vi của mình căn cứ điều 257 Bộ luật hình sự.

Đối với trường hợp uống phải thuốc tân dược dẫn đến dương tính với Ketamine mà không biết thì không bị xử lý, tuy nhiên trường hợp này rất ít khi xảy ra vì Ketamine chỉ sử dụng trong nghiên cứu, kiểm nghiệm, y tế, không một tổ chức cá nhân nào được đưa chất này vào thực phẩm dẫn đến tồn dư Ketamine trong cơ thể, ngay cả khi Ketamine được sử dụng trong y tế thì hàm lượng cũng rất thấp, nó sẽ hết ngay sau khi hoàn thành phẫu thuật, nên viện tồn dư là không có. Những người có xét nghiệm dương tính với Ketamine là do chủ động đưa vào cơ thể.”

Mời các bạn nghe toàn bộ cuộc trao đổi của phóng viên chương trình với Luật sư Đỗ Hồng Sơn - Văn phòng Luật sư Tinh Hoa Việt: