Theo khảo sát của Bộ Công Thương, hơn 70% người tiêu dùng đô thị đã biết và quan tâm đến khái niệm “tiêu dùng bền vững”. Tuy nhiên, chỉ khoảng 35–40% sẵn sàng chi trả thêm cho các sản phẩm xanh, thân thiện môi trường. Điều này cho thấy sự chuyển biến về nhận thức đã xuất hiện, nhưng để hình thành thói quen tiêu dùng bền vững trong cộng đồng vẫn cần sự dẫn dắt mạnh mẽ từ phía doanh nghiệp, địa phương và chính sách.
Thời gian qua, Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021–2030, khuyến khích doanh nghiệp đổi mới công nghệ, giảm sử dụng tài nguyên, đẩy mạnh tái chế – tái sử dụng và tiến tới một nền kinh tế tuần hoàn.
Nhiều người tiêu dùng cũng đã bắt đầu ưu tiên lựa chọn các sản phẩm xanh, an toàn. Một cư dân tại TP Hồ Chí Minh chia sẻ: “Mình ưu tiên những sản phẩm thân thiện với môi trường. Điều này vừa tốt cho sức khỏe, vừa góp phần bảo vệ môi trường sống”
An Giang: Nông nghiệp tiến bước với mô hình 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp
Tại An Giang – vựa lúa trọng điểm của Đồng bằng sông Cửu Long, mô hình sản xuất lúa theo hướng bền vững đang tạo chuyển biến rõ rệt. Địa phương hiện triển khai Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh”, được xem là bước đổi mới quan trọng trong tư duy sản xuất.
Sau 3 vụ tham gia Đề án, ông Nguyễn Văn Quỳnh – Giám đốc HTX Thiên Phú Hòa (xã Tân Hội) cho biết mô hình mang lại hiệu quả rõ rệt: “Bà con giảm được lượng giống, giống chất lượng hơn nên ít sâu bệnh, cây cứng cáp và bán được giá cao hơn. Vừa giảm chi phí, vừa tăng lợi nhuận và quan trọng nhất là liên kết tiêu thụ được đảm bảo”.
Cùng chung suy nghĩ, ông Nguyễn Hồng Nhã (phường Mỹ Thới) đã chuyển sang sản xuất 1,5ha lúa theo hướng hữu cơ hơn 2 năm. Ông Nhã cho biết, quy trình hữu cơ giúp giảm lượng phân hóa học và thuốc bảo vệ thực vật, từ đó giảm chi phí sản xuất và tăng lợi nhuận.
“Lúc đầu phân hữu cơ tốn chi phí hơn, nhưng bù lại cây khỏe, ít bệnh, giảm được 30% phân hóa học và ít phun thuốc hơn. Nếu đầu ra ổn định, lúa hữu cơ bán được giá rất tốt” - ông Nguyễn Hồng Nhã chia sẻ.
Hiện An Giang duy trì diện tích gieo trồng gần 1,3 triệu ha mỗi năm, với sản lượng đạt khoảng 8,8 triệu tấn. Hơn 80% diện tích đã tham gia liên kết sản xuất – tiêu thụ với doanh nghiệp; hằng năm, tỉnh có hơn 100.000 tấn lúa đạt chuẩn SRP, hữu cơ, VietGAP, GlobalGAP phục vụ xuất khẩu sang EU, Mỹ, Nhật…
Hướng tới mục tiêu đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng
Không chỉ nông nghiệp, lĩnh vực công nghiệp – chế biến thực phẩm cũng đang tích cực chuyển dịch theo hướng xanh. Tại TP.HCM, nhiều doanh nghiệp đã triển khai các mô hình sản xuất bền vững, trong đó Saigon Food là một trong những đơn vị tiên phong.
Ông Nguyễn Phước Tiến – Phó Tổng Giám đốc Saigon Food cho biết, doanh nghiệp đã đầu tư mạnh vào công nghệ sạch và năng lượng xanh:“Sử dụng năng lượng xanh giúp giảm đáng kể chi phí điện năng của các nhà máy đông lạnh. Công nghệ nấu – tiệt trùng đồng thời giúp giảm một nửa năng lượng sử dụng, đồng nghĩa với giảm 50% lượng CO₂ phát thải”.
Câu chuyện từ những cánh đồng lúa ở An Giang đến dây chuyền chế biến thực phẩm tại TP.HCM cho thấy: để tiêu dùng bền vững trở thành thực tế, sản xuất bền vững phải đi trước một bước.
Khi nông dân sản xuất nguyên liệu theo hướng ít phát thải, doanh nghiệp áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn và người tiêu dùng ưu tiên sản phẩm xanh, “vòng tuần hoàn nguyên vật liệu” sẽ được khép kín – tạo nền móng cho tăng trưởng xanh, bền vững và cạnh tranh quốc tế.
Sản xuất xanh, tiêu dùng xanh và kinh tế tuần hoàn không còn là lựa chọn, mà đã trở thành hướng phát triển tất yếu của Việt Nam trong hành trình tiến tới tương lai bền vững.
