Van động mạch chủ là một trong 4 loại van thuộc hệ thống van tim. Nếu van ĐMC bị tổn thương sẽ dẫn đến tình trạng đóng không kín hoặc mở không mở hết van, ảnh hưởng đến quá trình bơm máu từ tim đến động mạch chủ. Để điều trị bệnh lý van động mạch chủ, phương pháp phổ biến hiện nay là mổ thay van nhân tạo. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều người cao tuổi không đáp ứng được các tiêu chuẩn để điều trị theo phương pháp này do mắc nhiều bệnh lý nền.
Kỹ thuật thay van động mạch chủ qua da đang được triển khai thành công tại Trung tâm tim mạch BV E đã khắc phục được những hạn chế của phương pháp mổ truyền thống, giúp người cao tuổi được điều trị mà không cần phải phẫu thuật mở tim.
Ông Nguyễn Anh T. 76 tuổi ở tỉnh Hưng Yên là một trong số những bệnh nhân đầu tiên được điều trị bằng phương pháp này. Sau hơn 1 giờ đồng hồ nằm trong phòng phẫu thuật và khoảng 5 đến 6 ngày theo dõi tại giường bệnh, hiện ông T. đã hoàn toàn khỏe mạnh và trở về với gia đình.
Ông T. cho biết, sau một trận ốm phải thở oxy các bác sĩ phát hiện ông bị hẹp van động mạch chủ phải phẫu thuật để tránh bị suy tim. Sau khi được các bác sĩ ở Trung tâm tim mạch BV E tư vấn, ông và gia đình đã quyết định điều trị theo phương pháp thay van động mạch chủ qua da – kỹ thuật điều trị tiên tiến nhất hiện nay, giúp những người cao tuổi như ông tránh được cuộc mổ phanh với rất nhiều điểm bất lợi.
"Tôi thấy phương pháp này đúng là tuyệt vời, trong vòng hơn tiếng là xong...những người yếu như chúng tôi khó mà chịu đựng cuộc mổ mở..."- ông T. chia sẻ.
Bác sĩ Nguyễn Công Hựu, Giám đốc Bệnh viện E cho biết, với phương pháp này bệnh nhân không phải mở xương ức, không mở ngực và không phải dùng đến hệ thống máy tim phổi nhân tạo phức tạp và nhiều ưu điểm khác nữa – đặc biệt đối với bệnh nhân cao tuổi: "Đây là một cánh van sinh học lồng trong khung kim loại và khung kim loại đàn hồi, ng ta nén cái van này vào trong một hệ thống gọi là hệ thống dẫn đường kích thước dưới 1cm và hệ thống dẫn đường này sẽ được đưa từ động mạch ngoại vi, đưa từ động mạch đùi đưa qua đường mạch máu đi từ dưới đùi qua mạch máu trong ổ bụng và lên đến vị trí van tim động mạch chủ bị hỏng một hệ thống bóng nong sẽ làm 5 rộng lỗ bàn hẹp ra và sau đó cánh van được hệ thống thả sẽ bung ra và khung kim loại giá đỡ của van sẽ bung ra ép chặt vào trong thành động mạch chủ và như vậy cánh van sẽ bám vào vị trí đó và đảm bảo cho dòng máu được khơi thông. Sau khoảng 15 đến 20’ thả van, bệnh nhân đã hoàn toàn tỉnh táo và 5-6 ngày sau có thể ra viện.".
Tại nhiều nước trên thế giới phương pháp này đã được triển khai từ nhiều năm nay, còn tại nước ta kỹ thuật này đã được thực hiện tại một số trung tâm tim mạch lớn, kết quả điều trị trên bệnh nhân rất tốt, hứa hẹn sẽ thay thế dần phương pháp mổ truyền thống. Tuy nhiên, đây là kỹ thuật rất phức tạp, đòi hỏi dụng cụ trang thiết bị hiện đại, phối hợp nhiều chuyên khoa tim mạch khác nhau, như can thiệp, phẫu thuật, nhịp học, nội khoa, hồi sức… nên rào cản duy nhất với người bệnh ở thời điểm này là vấn đề chi phí.
"Phương pháp này không áp dụng cho tất cả các loại thương tổn... chỉ những tổn thương sau khi được BS chuyên khoa dùng các phương tiện chẩn đoán hình ảnh xác định các vị trí giải phẫu thuận lợi thì mới áp dụng. Thứ 2 nữa là bệnh nhân phải đủ điều kiện kinh phí chi trả. Hy vọng với sự tiến bộ của công nghệ để đơn giản hóa kỹ thuật và hạ giá thành…để kỹ thuật sẽ được phổ biến và nhân rộng hơn nữa…" - bác sĩ Nguyễn Công Hựu cho biết.
Thay van ĐMC qua da đã mở ra hướng đi mới cho các bệnh nhân hẹp khít van ĐMC, đặc biệt là những bệnh nhân có nhiều bệnh lý nội khoa nặng nề, những bệnh nhân không thể tiến hành phẫu thuật tim hở, hoặc có những nguy cơ xảy ra trong cuộc phẫu thuật quá cao.
