Chiến thắng bất ngờ của Happening

Liên hoan phim Venice lần thứ 78 năm 2021 kết thúc khá giống năm ngoái, khi giải cao nhất - giải Sư tử vàng - tiếp tục thuộc về một nữ đạo diễn. Đó là đạo diễn Audrey Diwan với "Happening", phim về trải nghiệm phá thai đầy đau đớn của một cô gái. Điều này được xem là một bất ngờ bởi bộ phim không nằm trong danh sách các ứng viên được những nhà phê bình dự đoán sẽ đăng quang tại giải năm nay.

Giới phê bình dự đoán, "The Power of the Dog" của đạo diễn Jane Campion mới là ứng viên nặng kí nhất thắng giải Sư tử vàng, nhưng chung cuộc tác phẩm này chỉ về hạng hai, giành giải Sư tử bạc. Một số ứng viên sáng giá khác như "The Hand of God", "The Card Counter", "La Caja", "Captain Volkonogov Escaped" được dự đoán sẽ giành ngôi cao tại LHP Venice năm nay, nhưng đều thua cuộc trước "Happening".

"Happening" là một tác phẩm hiện thực trần trụi mô tả vấn đề nạo phá thai ở Pháp đầu thập niên 1960. Audrey Diwan vừa là đạo diễn vừa là đồng biên kịch bộ phim "Happening", dựa theo tiểu thuyết cùng tên của Annie Ernaux. Phim do Anamaria Vartolomei đóng chính vai Anne, cô gái trẻ mang thai ngoài ý muốn.

Thời điểm đó ở Pháp, phá thai được xem là bất hợp pháp. Anne là một học sinh có tương lai tươi sáng. Cô đứng trước kì thi quan trọng để bước chân vào đại học và vượt lên khỏi xuất thân khó khăn. Nhưng trước khi bước vào những buổi thi cuối cùng, cô phát hiện mình có thai.

Vì phá thai khi đó là bất hợp pháp, quyết định của Anne có thể dẫn cô vào tù, nếu cô sống sót sau trải nghiệm đau đớn đó. Cô gái trẻ phải chịu đựng những cơn nghén trong bí mật, cô độc; cố gắng tìm kiếm ai đó có thể lắng nghe mà không phán xét mình.

Diwan xúc động phát biểu khi nhận giải Sư tử vàng tại Venice: "Tôi làm bộ phim này với sự phẫn nộ. Tôi làm với sự khát khao trong trái tim và đầu óc của mình. Tôi muốn Happening trở thành một trải nghiệm, một chuyến hành trình bên trong da thịt của một phụ nữ".

LHP Venice đang thay đổi

Tờ The Guardian của Anh trong bài nhìn lại LHP Venice 2021 mô tả, thắng lợi của "Happening" nói lên sự thay đổi của LHP Venice. Nếu như ở các kì giải trước đây, Venice thường là sân chơi của các tác phẩm nghệ thuật có cái nhìn mềm mại, uyển chuyển thì chiến thắng của "Happening" năm nay đã chứng minh điều ngược lại.

Mặc dù vậy, theo đạo diễn Bong Joon Ho, Trưởng Ban giám khảo, quyết định trao Sư tử vàng cho bộ phim này "nhận được sự đồng thuận cao" (thành phần ban giám khảo năm nay có cả Chloe Zhao, nữ tác giả đoạt Sư tử vàng lần trước).

Không chỉ có "Happening", nhiều phim khác của giải năm nay cũng có cái nhìn trần trụi về xã hội, không né tránh nhiều góc khuất trong cuộc sống. Đơn cử như tác phẩm "Reflection" của đạo diễn Valentyn Vasyanovych, phim phản ánh cuộc xung đột tàn khốc ở Ukraine, kể câu chuyện một bác sĩ giải phẫu bị bắt và trải qua nhiều điều khủng khiếp. Phim được đánh giá rất cao về chất lượng, nhất là tài năng chỉ đạo của Valentyn Vasyanovych.

Một tác phẩm khác cũng có cái nhìn trực diện là "Sundown" của nhà làm phim Michel Franco, người từng thắng giải Sư tử bạc tại LHP Venice 2020 với tác phẩm "New Order". "Sundown" kể một câu chuyện của một người đàn ông đã từ bỏ gia đình mình vào đúng thời điểm các thành viên cần ông ta nhất.

"Happening" rộng đường tới Oscar năm sau?

Sau chiến thắng của "Happening", báo chí Mỹ đưa ra nhận định đáng chú ý rằng, những tác phẩm đoạt giải Sư tử vàng tại LHP Venice các năm trước thường rộng đường thắng giải Oscar năm sau. Đó là "The Shape of Water" của đạo diễn Guillermo del Toro thắng giải Sư tử vàng năm 2017, "Roma" của đạo diễn Alfonso Cuarón thắng giải năm 2018, "Joker" của đạo diễn Todd Phillips thắng giải năm 2019 và năm rồi là "Nomadland" của Chloé Zhao. Nhưng các phim này đều là phim Mỹ hoặc có Mỹ sản xuất (như trường hợp Roma). Còn "Happening" lại là phim của Pháp.

Những tác phẩm của Mỹ, tại các mùa giải Oscar, nhận được rất nhiều đề cử và chiến thắng vang dội, trường hợp của các phim kể trên là minh chứng tiêu biểu. "The Shape of Water" nhận tổng cộng 13 đề cử Oscar và thắng giải Phim hay nhất; "Nomadland" cũng được 6 đề cử và thắng giải tương tự; "Joker" nhận 11 đề cử Oscar và "Roma" nhận tổng cộng 10 đề cử, đều bao gồm hạng mục danh giá Phim hay nhất.

Nếu "Happening" làm nên điều gì đó tại Oscar năm tới thì đó sẽ là một kỳ tích mới.

Danh sách giải thưởng chính tại Liên hoan phim Venice 2021

  • Sư tử vàng: Happening (đạo diễn Audrey Diwan)
  • Sư tử bạc - Giải thưởng lớn của giám khảo: The Hand of God (Paolo Sorrentino)
  • Sư tử bạc cho đạo diễn xuất sắc: Jane Campion, The Power of the Dog
  • Nữ diễn viên chính xuất sắc: Penélope Cruz, Parallel Mothers
  • Nam diễn viên chính xuất sắc: John Arcilla, On the Job: Missing 8
  • Kịch bản xuất sắc: The Lost Daughter (biên kịch Maggie Gyllenhaal)
  • Giải đặc biệt của ban giám khảo: Il Buco (Michelangelo Frammartino)
  • Diễn viên trẻ xuất sắc: Filippo Scotti, The Hand of God