Phóng viên: Xin cảm ơn ca sỹ Tùng Dương đã nhận lời làm khách mời của VOV2 trong những ngày đầu tiên của năm mới Nhâm Dần 2022. Có lẽ chúng ta sẽ bắt đầu từ CD Human, sản phẩm âm nhạc đã đem đến rất nhiều thành công cho anh năm qua: 3 giải Cống Hiến Album xuất sắc nhất, Chương trình của năm và Ca sỹ của năm. CD này – như tên gọi – anh hát về Con Người rất nhiều, một vòng tuần hoàn sinh tử, một chu trình đời người từ lúc sinh ra cất tiếng khóc chào đời, lớn lên trải qua những biến cố thăng trầm, có những suy tưởng sâu sắc. Tại sao anh lại quyết định làm một Album Ý niệm (Conceptual album) về đề tài Con người?
Tùng Dương: Đầu tiên cho Tùng Dương gửi lời chào đến quý khán thính giả của VOV2. Human (Con Người) là một đề tài rất rộng lớn, bao la về chính chúng ta. Nhiều khi chúng ta mải miết ca ngợi muôn loài, những vẻ đẹp và yếu tố trong cuộc sống mang lại điều tích cực cho cuộc sống và vũ trụ của chúng ta. Thế nhưng nhiều khi chúng ta quên mất chính bản thân mình – Con Người – là thành phần nắm giữ tất cả vận mệnh và sự sinh tồn của vụ trụ. Nếu chúng ta có đủ sức mạnh thì sẽ giữ được sự cân bằng, để cuộc sống của chúng ta, vũ trụ của chúng ta sẽ hài hòa tươi đẹp, vươn tới những tầm cao hơn và có những phát minh lớn hơn.
Trong hành trình tồn tại của cả một đời người, chúng ta sẽ phải đối diện với rất nhiều khó khăn. Vượt qua những khó khăn đó như thế nào? Cách mỗi người đương đầu và vượt qua những khó khăn, thử thách, bĩ cực và vận hạn mà số phận mang đến như thế nào? Chúng ta sẽ đối diện với điều đó bằng sự mạnh mẽ can trường hay gục ngã yếu đuối? Đấy là điều Dương luôn trăn trở.
Giống như nhiều nhà triết gia mà Dương ngưỡng mộ và luôn muốn học hỏi. Họ luôn đặt ra những câu hỏi: “Chúng ta là ai?”, “Chúng ta đến từ đâu”, “Chúng ta sẽ đi về đâu”?, những câu hỏi muôn đời chưa bao giờ có được lời giải thỏa đáng! Căn nguyên của cuộc sống: “Đàn bà mang thai đàn ông. Đàn ông mang thai cuộc đời”, đó là câu chuyện con gà có trước hay quả trứng có trước? Cho đến giờ khoa học vẫn chưa trả lời được.
Dương nghĩ rằng, mọi thứ trên đời đều đến một cách tự nhiên mà chúng ta chưa thể giải thích được. Nhưng có một chân lý lúc nào cũng đúng: chúng ta phải luôn mang đến cho nhau những gì đẹp nhất, những giá trị tích cực nhất; thay vì tạo ra chiến tranh, xung đột, những thứ vũ khí để hủy diệt nhau! Dương nghĩ rằng đấy là những hiện trạng của thế giới mà có lẽ ít nhiều cũng từng xuất hiện trong suy nghĩ của nhiều người, và cả của Dương! Bản thân trong thời gian phải ở nhà dài ngày vì dịch bệnh vừa qua cũng khiến Dương chiêm nghiệm và suy nghĩ nhiều hơn, ngẫm ngợi kĩ hơn về những bài hát của mình trong CD Human.
Human chính là một chân dung bằng âm nhạc với đầy đủ tiến trình về sứ mệnh của một con người sinh tồn trong vũ trụ.
Phóng viên: Thưa anh, những ca khúc xoay quanh chủ đề Con Người theo đúng concept của album này, nếu tìm kiếm trong thị trường âm nhạc Việt thì không nhiều bài có sẵn. Để tập hợp và sản xuất được một album dày dặn với 12 tác phẩm như thế này, hẳn anh cũng phải đặt hàng các nhạc sỹ, nhà sản xuất với những yêu cầu rất cụ thể để họ sáng tác theo đúng ý anh muốn, phải không ạ?
Tùng Dương: Thật ra trong Human có vài ca khúc Dương đã biểu diễn trước đó vài lần nhưng chưa thu âm album. Ví dụ bài hit “Mang Thai” hay “Oa Oa”. Để có được diện mạo mới là những bản hòa âm rất hay và chất lượng cho album Human phải có sự đóng góp của các bạn nghệ sỹ trẻ, nhà hòa âm trẻ là Hữu Vượng và Lưu Quang Minh. Tùng Dương luôn trăn trở, suy nghĩ và vận động tìm kiếm những tài năng trẻ, những nghệ sỹ khác với thế hệ của mình nhưng có đồng quan điểm làm nghệ thuật. Họ rất dồi dào năng lượng sáng tạo, cho mình những bản hòa âm trùng trùng điệp điệp, rất đúng ý mình, đúng concept mình nghĩ ra.
Trước mỗi concept âm nhạc, Dương đều chuẩn bị rất kỹ càng! 12 tác phẩm đó, có bài ra trước có bài ra sau. Nhưng đến một thời điểm, tự nhiên Dương xâu chuỗi chúng thành một chỉnh thể concept thống nhất! Rất tình cờ là bài hát nào cũng có từ “Con Người” trong đó, đều là hình ảnh về con người.
Cuối cùng, không còn từ nào phù hợp hơn là “Human” cho tựa đề của CD này. Dương nghĩ dịch “Human” là “Nhân Loại” cũng được, bởi nó chất chứa quá nhiều vấn đề “hỷ - nộ - ái - ố” của con người. Tùng Dương có thể làm Human 1, Human 2... hay là Chapter 1, Chapter 2, Chapter 3 cũng không thể hết được điều muốn nói.
Phóng viên: Năm nay có thể thấy anh đã biến chính những điều mà mình viết, mình hát trong Human ra ngoài đời thực, thể hiện ở việc anh rất tích cực làm từ thiện, ủng hộ những hoàn cảnh khó khăn trong 2 – 3 đợt dịch Covid-19. Rõ ràng Tùng Dương là người không chỉ nói được, hát được mà cũng làm được! Tùng Dương có thể chia sẻ gì về những hoạt động từ thiện của mình trong năm 2021 vừa rồi?
Tùng Dương: Với các hoạt động từ thiện, Dương thấy rằng đúng là đôi lúc cần lan tỏa rộng rãi, kêu gọi để nhiều người cùng biết mà tham gia với mình. Bởi vì nghệ sỹ là người của công chúng, cần tận dụng ảnh hưởng của mình để đem lại những điều tốt đẹp cho cộng đồng. Nhưng mặt khác Dương chỉ muốn làm bằng cái tâm là chính, làm vừa sức của mình, tự mình kêu gọi bạn bè, anh em, người thân của mình chứ cũng không muốn kêu gọi quá rộng rãi ra mọi thành phần.
Chính vì thế, Dương và ê-kíp, những người bạn của mình không kêu gọi trên fanpage hay facebook, mà âm thầm làm là chủ yếu. Chúng tôi lập một tài khoản chung của nhóm có tên là “Tùng Dương và những người bạn”, quyên góp được bao nhiêu tiền đều gửi vào đó (không dùng tài khoản cá nhân), rồi đều công khai minh bạch con số cho nhau! Dương nghĩ mỗi người sẽ có cách làm từ thiện sao cho hiệu quả nhất.
Hồi nhỏ, Dương đã từng sống ở Bắc Giang. Khi bố mẹ đi nước ngoài đã gửi Dương về sống với các bác các cô ở Bắc Giang, cả tuổi thơ mình lớn lên ở đấy. Khi thấy Bắc Giang bị dịch nặng quá thì mình cứ đứng ngồi không yên, nghĩ phải làm điều gì đấy cho quê hương! Dương đã gửi nhiều vật dụng y tế và cả tiền mặt để ủng hộ Bắc Giang chống dịch. Điều đó xuất phát từ cái tâm của một người nghệ sỹ luôn muốn quê hương, đất nước của mình bình yên.
Mà không chỉ quê hương Bắc Giang đâu, nơi nào trên đất nước này cũng là quê hương của Dương! Bất cứ nơi nào bị dịch nặng thì chúng tôi đều có hành động cụ thể, nhanh chóng, hiệu quả! Ví dụ như khi miền Tây bị hạn hán, Dương cùng những người bạn, anh chị em nghệ sỹ như diva Thanh Lam đã ủng hộ bằng một đêm nhạc từ thiện. Chúng tôi đã hát để kêu gọi quyên góp, ủng hộ cho miền Tây.
Sau này TP. HCM trở thành tâm dịch thì Dương và các bạn của mình đã gửi tới các đơn vị của quận 7 – nơi bị nặng nhất – một số máy thở, giường xếp, nhu yếu phẩm, vật dụng y tế và gạo cho bà con. Điều đấy xuất phát từ tấm lòng của một con người khi thấy đồng loại của mình rơi vào hoàn cảnh khó khăn. Dương nghĩ rằng, căn nguyên của người nghệ sỹ là yêu cái đẹp, yêu sự tử tế; đấy là cái gốc hình thành nên mỗi con người.
Phóng viên: Thưa anh, đại dịch Covid vừa rồi cũng có một nét tích cực, đấy là cho những nghệ sỹ nổi tiếng và bận rộn như Tùng Dương có thêm thời gian cho gia đình. Chẳng hạn như khi tôi liên hệ với anh để thực hiện cuộc phỏng vấn này, Tùng Dương thường xuyên bận rộn (có khi đến 9 – 10 giờ tối) vì phải kèm con trai học online. Trước đây, khi phải đi diễn và chạy sô nhiều, anh làm thế nào để cân bằng và hoàn thành nghĩa vụ của một người chồng, người cha trong gia đình?
Tùng Dương: Trước kia khi chưa có dịch thì đúng là có những khoảng thời gian mình quá bận rộn và không sâu sát được với gia đình. Thế nhưng khoảng thời gian dịch lại cho mình cơ hội để bù đắp lại cho những thành viên trong gia đình, đặc biệt là con trai mình – bé Voi. Cháu năm nay 6 tuổi, bắt đầu vào lớp 1; thì phải nói thật là với một người ít kinh nghiệm (dạy con) như Tùng Dương, khi phải kèm con học thì rất sốc vì không ngờ lớp 1 đã khó thế (cười). Cháu lại sinh tháng 12 nên cũng còn khá non so với các bạn.
Thế nhưng thật sự, bố mẹ nào cũng vậy thôi; nghĩ đến con cái là lại có động lực để khó khăn nào cũng vượt qua! Dương cảm thấy từ khi lập gia đình và có con, mình như trở thành một người khác! Trước kia sống độc thân một mình, mọi thứ đều xoay quanh bản thân mình. Chúng ta sẽ sống bản năng, muốn gì làm nấy! Nhưng khi đã có gia đình thì mình phải hy sinh nhiều cho con cái. Dương nghĩ rằng, một người đàn ông chỉ thực sự trưởng thành khi họ có gia đình, gánh trên vai trách nhiệm đối với con cái.
Phóng viên: Hình như anh rất hiểu tâm lý con mình! Vậy bé Voi bây giờ có gì giống và khác Tùng Dương hồi 6 tuổi?
Tùng Dương: Giống là đều ngây thơ, trong trẻo, hiếu động như nhau, nhưng khác là Tùng Dương 4-5 tuổi đã bộc lộ năng khiếu hát rồi, còn cháu Voi thì hình như không thích hát lắm! Nhưng cháu rất thông minh và nhạy cảm, giống bố hài hước và hay pha trò. Nhưng Dương nghĩ, cha mẹ sinh con trời sinh tính, không thể ép cháu giống bố hay mẹ được! Có thể cũng là “sỹ” nhưng không phải “ca sỹ” mà là ”bác sỹ” thì sao (cười)!
Phóng viên: Liệu bé Voi có giống bố khả năng bắt chước không ạ?
Tùng Dương: Cũng bắt chước đấy! Nhưng bố thường bắt chước những gì liên quan đến âm nhạc. Ngày xưa Dương hay đứng trước gương bắt chước các thần tượng Whitney Houston, ABBA… mình cứ hát theo họ dù hồi đấy không biết tiếng Anh, cứ xì xà xì xồ vậy thôi. Sau thành thói quen, mình nhìn họ bắt chước cũng chính là học hỏi những cái hay của họ, biến nó thành của mình. Nếu không có những năm tháng học lỏm, bắt chước đó thì giờ mình không thể có độ nhạy cảm để làm nghề.
Nhưng bắt chước chỉ thể hiện mình có một chút năng khiếu âm nhạc thôi. Nếu cả cuộc đời chỉ bắt chước, đi sau và trở thành những bản sao của người khác thì chúng ta cũng chẳng thể thành công. Chúng ta phải cố gắng trở thành nguyên bản độc đáo nhất của riêng mình!
Phóng viên: Ngoài âm nhạc, Tùng Dương cũng rất thích thời trang, phải không ạ? Người hâm mộ đều thấy rằng, mỗi lần anh xuất hiện trên sân khấu là một diện mạo, hình hài khác. Có khi chỉ dự án âm nhạc này so với dự án âm nhạc kia cũng là 2 tạo hình khác nhau. Nhiều người gọi vui, Tùng Dương giống như một fashion icon trên sân khấu vậy! Trước Tùng Dương chưa có ai giống thế, và sau Tùng Dương có lẽ cũng sẽ chỉ có những người bị ảnh hưởng chứ giống hết được anh là rất khó. Tùng Dương có thể chia sẻ gì về sở thích thời trang của mình? Trong tủ đồ của anh có bao nhiêu bộ đồ?
Tùng Dương: Thời trang là hình ảnh, bộ mặt đồng thời cũng thể hiện tư duy của con người. Khi chúng ta đủ đầy thì ta sẽ chú ý đến chất lượng cuộc sống. Dương quan niệm thế này, không chỉ ca sỹ đâu mà cả những người bình thường nếu chú ý đến diện mạo bản thân, cách chúng ta xuất hiện trước người khác có lịch thiệp, chỉn chu hay không thể hiện sự tôn trọng đối với chính chúng ta và người khác. Chẳng hạn bạn đi xin việc, bạn trông gọn gàng, sáng sủa thì cũng tốt hơn, phải không?
Còn với một nghệ sỹ như Dương, ngành công nghiệp âm nhạc hôm nay đòi hỏi phải đầu tư cả về âm nhạc lẫn ngoại hình. Đương nhiên giọng hát và âm nhạc vẫn là quan trọng nhất, nó là phần “lõi”; có bột mới gột nên hồ. Nhưng phần “vỏ” cũng vô cùng quan trọng. Thông qua những bộ trang phục của mình, Dương muốn gửi đến quý vị khán giả thông điệp: tôi là một nghệ sỹ cá tính và tôn trọng quý vị, mong rằng quý vị hãy đón nhận tôi.
Phóng viên: Tùng Dương có thể tiết lộ hiện tủ đồ của anh có bao nhiêu bộ đồ không?
Tùng Dương: Thật sự không nhớ được hết (cười). Phải có cả một căn phòng mấy chục mét vuông mới chưa hết đồ của Dương đấy! Có nhiều bộ Dương chỉ mặc một lần thôi! Trong các đợt từ thiện năm qua, Dương cũng bán nhiều đồ diễn (có những chiếc áo được cả ngàn đô) để ủng hộ.
Phóng viên: Trên thế giới nhiều ca sỹ đã kết hợp với các nhà thiết kế, tạo mẫu để cả 2 cùng hỗ trợ, nâng tầm nhau lên. Tùng Dương có kết hợp với ai như thế không?
Tùng Dương: Có một giai đoạn Dương mặc rất nhiều đồ của anh Công Trí. Bạn có nhớ trong Bài Hát Việt 2007, khi ra sân khấu biểu diễn bài “Con Cò” Dương để đầu 3 phân, mặc bộ đồ rất lạ, đi chân đất… đó là phần hình ảnh do anh Công Trí thiết kế cho Dương. Tuy nhiên Dương cũng không muốn đóng đinh mình với một nhà thiết kế nào mà cũng cần có sự thay đổi, làm mới liên tục.
Trên thế giới, các nghệ sỹ mỗi giai đoạn họ lại gắn bó với một nhà tạo mẫu. Hết dự án âm nhạc, khi cả 2 hoàn thành hợp đồng thì lại thôi, chuyển sang một NTK khác. Đó là chuyện hết sức bình thường và Dương cũng vậy thôi!
Phóng viên: Tùng Dương có thể tiết lộ một số dự định, kế hoạch âm nhạc mới trong năm 2022?
Tùng Dương: Ngoài việc Dương sẽ có một vài đêm nhạc riêng, dự án được đầu tư nhất trong năm tới của Dương là sẽ hướng tới chinh phục người nghe Hi-end. Ngay từ đầu năm Dương sẽ tập trung cho dự án đĩa than LP đầu tiên của mình – Tùng Dương One Voices. Lần đầu tiên sau gần 20 năm đi hát, Dương mới làm đĩa than để giới thiệu giọng hát của mình, chủ yếu sẽ là những bài cũ thôi. Vì chơi Hi-end thì chủ trọng đến tinh thần vintage, những bản nhạc xưa, những bài hát bất hủ… giống như Jazz cũng hay cover những bài cũ.
Đầu tháng 1 Dương cũng sẽ cho ra mắt MV mới mang tên “Hy vọng”, một sáng tạo mới của Tùng Dương. Ca từ rất ý nghĩa, phần beat dễ nghe nhưng vẫn đậm chất Tùng Dương, làm sao cân bằng được giữa số đông khán giả mà không mất đi tinh thần vị nghệ thuật của mình. Năm nào mình cũng có những dự án, kế hoạch mới để sao cho khán giả của Dương luôn thấy mình liên tục vận động làm mới mình.
Phóng viên: Đầu năm mới, anh muốn gửi lời chúc gì đến khán thính giả VOV?
Tùng Dương: Có lẽ chúng ta vừa trải qua gần 2 năm chẳng dễ dàng gì với những biến động của dịch Covid. Ngày ngày đọc báo, Dương chỉ mong tin tức Covid sẽ ít dần đi. Thực sự ở nhiều nơi trên thế giới, và cả nước mình nữa, vẫn chưa thể biết khi nào dịch bệnh mới kết thúc. Dương xin chúc một năm mới nhiều điều tích cực nhất sẽ đến với các khán giả VOV.
Dương nghĩ rằng, nếu không thay đổi được ngoại cảnh thì hãy thay đổi thái độ tiếp nhận của chính mình. Vì Covid, Dương đã có cơ hội để làm những điều mà trước đó chưa từng làm, vẫn có thể sáng tạo nghệ thuật. Human ra đời chính trong khoảng thời gian Covid đó thôi! Dù nghịch cảnh có thể nào, chúng ta vẫn tiếp tục phải sống, tồn tại và phát triển, cống hiến những điều tốt đẹp nhất cho cuộc đời.
Một lần nữa, xin gửi lời chúc quý khán thính giả VOV một năm mới nhiều niềm vui, sức khỏe, bình an, hạnh phúc, vạn sự như ý./.
