11 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực tiêu hóa, gan mật, PGS.TS Đào Việt Hằng (Phó Giám đốc Trung tâm nội soi, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội) nhận thấy số bệnh nhân mắc các bệnh lý đường tiêu hóa ở nước ta chiếm tỷ lệ lớn trong số những người đi khám và điều trị. Đáng lưu ý, trong số đó có nhiều trường hợp bị tổn thương nặng nề, thậm chí bị ung thư đường tiêu hóa như ung thư dạ dày, ung thư đại tràng… mà không được chẩn đoán sớm. Ngoài nguyên nhân do bệnh nhân chủ quan không đi khám sớm thì còn do áp lực thực hiện các ca nội soi ở đơn vị y tế lớn khiến bác sĩ có thể bỏ sót tổn thương.

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong y tế là lĩnh vực mới trên thế giới, mang lại nhiều điều tuyệt vời và lợi ích cho người bệnh mà ưu điểm lớn nhất là giảm khả năng bỏ sót tổn thương. Xuất phát từ điều đó, PGS.TS Đào Việt Hằng quyết tâm thực hiện dự án đưa trí tuệ nhân tạo trong nội soi tiêu hóa tại Việt Nam.

Sau khi khảo sát tại một số cơ sở y tế, PGS.TS Đào Việt Hằng còn nhận thấy, chất lượng máy nội soi cũng như kinh nghiệm của các bác sĩ nội soi ở các tuyến khác nhau, dữ liệu hình ảnh cả về số lượng và chất lượng có sự chênh lệch giữa các đơn vị y tế. Chỉ có 10-15% cơ sở y tế được trang bị hệ thống máy móc trang thiết bị nội soi hiện đại đáp ứng yêu cầu về chế độ ánh sáng. Trước vấn đề này, chị đã đặt ra yêu cầu đối với sản phẩm của mình vừa ứng dụng được trong đào tạo, thực tế khám chữa bệnh, song giá thành phải rẻ hơn giá trên thị trường thế giới để các tuyến y tế cơ sở có thể dễ dàng ứng dụng, người dân cũng dễ dàng tiếp cận công nghệ hiện đại với chi phí thấp.

Đến nay, phần mềm trí tuệ nhân tạo đã được ứng dụng 3 năm, kết quả bước đầu cho thấy tỷ lệ phát hiện polyp đại tràng cũng như phân loại tổn thương lành tính hay ác tính đối với đường tiêu hóa dưới đạt tới 98-99%. Còn đối với đường tiêu hóa trên bao gồm ung thư thực quản và ung thư dạ dày, các thuật toán khoanh vùng phát hiện tổn thương hiện đạt độ chính xác từ 80-85%.

Không dừng lại ở đó, hiện PGS.TS Đào Việt Hằng cùng các cộng sự đang tiếp tục nghiên cứu, thử nghiệm ở 3 cơ sở: Đại học Y Hà Nội, Viện Nghiên cứu và đào tạo tiêu hóa gan mật và Bệnh viện của trường Đại học Kỹ thuật Y tế Hải Dương, làm rõ hơn về tính hiệu quả về chi phí kinh tế của người bệnh. Nếu nghiên cứu thành công thì sản phẩm trí tuệ nhân tạo "made in vietnam" này sẽ được ứng dụng rộng rãi trên người bệnh.

Là người trẻ, bác sĩ Đào Việt Hằng có nhiều điều kiện tiếp cận với sự phát triển của khoa học kỹ thuật. Lĩnh vực chuyển đổi số đã và đang tác động trực tiếp đến công tác khám chữa bệnh hằng ngày. Thế nhưng, điều mà chị luôn đau đáu là những phần mềm trước đây mới chỉ dừng ở chỗ giúp bệnh nhân đặt lịch khám và có thêm một số kiến thức chăm sóc sức khỏe chứ chưa có phần mềm nào giúp tối ưu hóa điều trị một bệnh lý chuyên biệt. Chính vì điều đó, 3 năm qua, bên cạnh việc nghiên cứu ứng dụng AI vào nội soi tiêu hóa, chị và nhóm nghiên cứu đã cho ra đời 2 phần mềm ứng dụng trên điện thoại thông minh phục vụ trực tiếp cho người bệnh.

Phần mềm thứ nhất là xây dựng app hỗ trợ người bệnh chuẩn bị nội soi đại tràng, PGS.TS Đào Việt Hằng cho biết: "Có khoảng 30% bệnh nhân gặp khó khăn khi đi nội soi đại tràng mà khó khăn đó xảy ra chủ yếu là do áp lực công việc, nhân viên y tế hướng dẫn không đầy đủ cho bệnh nhân và không biết được liệu quá trình chuẩn bị của mình có sạch không. Đó là lý do mà chúng tôi quyết định xây dựng phần mềm hướng dẫn cho bệnh nhân".

Kết quả bước đầu cho thấy, mức độ sạch của đại tràng được cải thiện đáng kể, mang lại sự hài lòng cho bệnh nhân. Tiếp nối thành công này, ứng dụng GERDCare trong tiếp cận quản lý trào ngược dạ dày thực quản đã được PGS.TS Đào Việt Hằng nghiên cứu và phát triển.

Chỉ với thao tác cài đặt ứng dụng GERDCare trên các nền tảng iOS và Android, người bệnh có thể thu nhận những thông tin hữu ích về căn bệnh, chủ động theo dõi triệu chứng, chế độ ăn uống sinh hoạt khoa học và được hỗ trợ nhắc lịch uống thuốc đúng giờ.

Ở tuổi 36, PGS.TS Đào Việt Hằng đã có những thành đáng nể. Trên cương vị là giáo viên giảng dạy ở trường Đại học Y Hà Nội, là Chủ tịch mạng lưới tri thức trẻ Việt Nam toàn cầu, chị đã mang tinh thần "say nghề" đó dến với các bác sĩ, đồng nghiệp, bạn bè trong mạng lưới tri thức là người Việt Nam trên toàn cầu. Để rồi mỗi khi được hỏi, họ đều nói về chị với một sự thán phục và cảm mến.

Phát triển hơn nữa trí tuệ nhân tạo trong nội soi tiêu hóa và thu hẹp khoảng cách y tế ở nước ta, mang lại lợi ích tốt nhất cho người bệnh - đây là động lực thôi thúc chị không ngừng học tập, giảng dạy và nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực này.

Ngành y nước ta đang còn nhiều khó khăn: tính chất bệnh tật của người dân có những đặc thù khác biệt, điều kiện kinh tế còn khó khăn, y tế giữa các vùng miền có khoảng cách khác biệt… Do đó, rất đáng quý và trân trọng những tấm gương luôn đi tiên phong trong phát minh, sáng kiến y khoa như nhà khoa học trẻ - PGS.TS, bác sĩ Đào Việt Hằng./.