Nghe bài viết tại đây:
Sau khi Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS)1982 có hiệu lực, Việt Nam đã bắt tay vào việc phân định biển với các quốc gia láng giềng như Trung Quốc, Malaysia, Indonesia, Campuchia.
Các hiệp định được ký kết thể hiện thiện chí của Việt Nam trong việc đàm phán trên cơ sở bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau, tuân thủ luật pháp quốc tế để đi đến một giải pháp công bằng, góp phần vào việc ngăn ngừa xung đột, giúp duy trì môi trường hòa bình và ổn định trong khu vực để Việt Nam và các nước khác phát triển.
Xét về mặt pháp luật quốc tế, các giải pháp phân định biển đạt được giữa Việt Nam và các nước láng giềng đã có những đóng góp nhất định đối với thực tiễn phân định biển trong khu vực, là cơ sở để Việt Nam tiếp tục đàm phán phân định biển với các nước láng giềng khác trong khu vực.
"Các quốc gia được kỳ vọng sẽ giải quyết tranh chấp một cách hòa bình theo nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như đàm phán, hòa giải. Nhưng khi những phương pháp này thất bại, các thủ tục cưỡng chế của UNCLOS sẽ phát huy tác dụng", Tiến sĩ Young Kil Park, Nghiên cứu viên, Trung tâm Nghiên cứu Luật biển, Viện Biển Hàn Quốc lý giải, UNCLOS quy định rõ về những thủ tục cưỡng chế, đồng thời đưa ra một số ngoại lệ, đặc biệt là các vấn đề nhạy cảm như ranh giới trên biển, an ninh hoặc các hoạt động quân sự, với mục tiêu là được nhiều quốc gia chấp nhận hơn.
Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) có hiệu lực từ năm 1994 được xem như “bản hiến pháp trên biển và đại dương”. Trong đó, phần 15 của UNCLOS về giải quyết tranh chấp đóng vai trò then chốt trong việc duy trì ổn định và bảo đảm tính chắc chắn về pháp lý trong trật tự pháp lý trên biển.
Kể từ khi các cơ chế giải quyết tranh chấp trong UNCLOS được hình thành, đã có khoảng 50 vụ việc được đệ trình, trong đó, các thẩm phán quốc tế, trọng tài viên và hòa giải viên được chỉ định theo UNCLOS đều hết sức nỗ lực thực hiện nhiệm vụ nhằm bảo đảm đại dương là không gian hòa bình và ổn định cho tất cả các quốc gia.
Thông qua việc diễn giải và áp dụng các điều khoản của UNCLOS, các cơ chế giải quyết tranh chấp còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của luật biển quốc tế. Tại sự kiện Đối thoại Biển lần thứ 14 diễn ra tháng 5 năm nay tại Hà Nội, ông Nguyễn Mạnh Cường, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao cho rằng, khi thế giới và khu vực đối mặt với những vấn đề như căng thẳng địa chính trị, cạnh tranh về nguồn tài nguyên biển, cơ chế giải quyết tranh chấp của UNCLOS càng có vai trò quan trọng.
"Không chỉ tạo ra khuôn khổ pháp lý, UNCLOS còn cung cấp công cụ mạnh mẽ để giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở đối thoại, tôn trọng lẫn nhau, tôn trọng luật pháp quốc tế", ông Cười nói.
Việt Nam luôn kiên trì giải quyết các vấn đề trên biển bằng biện pháp hòa bình, khẳng định các vùng nội thủy, lãnh hải, quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam trên cơ sở các quy định của Công ước và các nguyên tắc của pháp luật quốc tế, yêu cầu các nước khác tôn trọng các quyền nói trên của Việt Nam. Đồng thời, một lần nữa khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa - Trường Sa.
Người dân, đặc biệt là ngư dân và cư dân sinh sống tại khu vực biên giới và hải đảo, có vai trò chiến lược trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển đảo, biên giới quốc gia. Ngư dân chính là những “cột mốc sống” khẳng định chủ quyền quốc gia một cách hòa bình.
Việc người dân kiên trì bám biển, vươn khơi khai thác hải sản trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa không chỉ phát triển kinh tế biển mà còn là sự hiện diện thực tế, liên tục, góp phần đánh dấu và củng cố quyền chủ quyền, nhất là tại quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Đồng thời, hành động tuân thủ pháp luật, không vi phạm vùng biển nước ngoài (chống khai thác IUU), là cách thiết thực nhất để giữ vững uy tín và bảo vệ lợi ích quốc gia.
"Bà con học hỏi theo, vùng nào mình làm, vùng nào mình không làm là của nước bạn, có ranh giới rồi", ngư dân Hồng Anh, thuyền trưởng tàu cá BĐ 93672 TS, xã Phù Cát, tỉnh Gia Lai cho biết.
Người dân là lực lượng tiên phong, là tai mắt của các cơ quan chức năng. Nhiều ngư dân được tổ chức thành các đội Dân quân biển nòng cốt, vừa sản xuất vừa tham gia tuần tra, sẵn sàng hỗ trợ lực lượng vũ trang Hải quân, Cảnh sát biển, Bộ đội Biên phòng trong nhiệm vụ bảo vệ an ninh, cứu hộ, cứu nạn, và đấu tranh chống xâm phạm chủ quyền.
Sự bám trụ và đoàn kết của người dân tạo nên “thế trận lòng dân” vững chắc trên biển và dọc theo đường biên giới. Tinh thần cảnh giác và trách nhiệm của mỗi công dân là sức mạnh tổng hợp giúp Việt Nam vừa bảo vệ được toàn vẹn lãnh thổ, vừa duy trì được môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước../.
