Tại hội thảo, các nghiên cứu mới nhất về hiện trạng công việc chăm sóc không lương đối với đồng bào dân tộc thiểu số được các diễn giả chia sẻ. Các phát hiện chính từ một số nghiên cứu mới nhất về công việc chăm sóc không lương ( theo cách gọi thông thường là việc làm không tên) trong các cộng đồng dân tộc thiểu số tại 2 tỉnh Hà Giang và Lai Châu cho thấy, trung bình mỗi ngày một phụ nữ dân tộc thiểu số dành khoảng 5 giờ cho các công việc chăm sóc không lương, nhiều hơn nam giới 2,1 giờ. Công việc chăm sóc không lương mất nhiều thời gian của phụ nữ dân tộc thiểu số nhất là chăm sóc trẻ em, người già, người ốm, người khuyết tật (30,3% tổng thời gian dành cho công việc chăm sóc không lương) và các công việc chăm sóc gián tiếp như nấu nướng và dọn dẹp sau bữa ăn (19,1%) và đi lấy củi (13,2%).
Chỉ tính giá trị kinh tế của công việc chăm sóc không lương, trung bình một phụ nữ dân tộc thiểu số đóng góp khoảng 2,7 triệu đồng vào thu nhập hàng tháng của hộ gia đình, tương ứng khoảng 52,4% tổng thu nhập của hộ. Đối với một hộ gia đình dân tộc thiểu số, chi phí thay thế cho hoạt động chăm sóc không lương trực tiếp, đặc biệt là chăm sóc trẻ em khá lớn, chi phí này có thể bằng khoảng 1/4 tổng thu nhập trung bình của hộ. Nói một cách khác, trong gia đình dân tộc thiểu số những người chăm sóc trẻ em đã đóng góp số tiền bằng 1/4 tổng thu nhập của hộ.
Bất bình đẳng giới trong công việc chăm sóc không được trả lương là một trong những yếu tố gây ra khoảng cách giới trong kết quả lao động như tham gia lực lượng lao động, tiền lương và chất lượng công việc. Trên khắp thế giới, phụ nữ dành thời gian cho công việc chăm sóc không được trả lương nhiều hơn nam giới từ hai đến mười lần. Sự phân bổ không đồng đều về trách nhiệm chăm sóc này có liên quan đến các thể chế xã hội còn định kiến về vai trò giới. Bên cạnh đó, những nguyên nhân khác dẫn đến gánh nặng công việc chăm sóc không lương bao gồm các công trình hạ tầng chưa đề cao tính nhạy cảm về giới hay thiếu dịch vụ chăm sóc có chất lượng.
Theo nghiên cứu tổng quan tài liệu, ở Việt Nam, gánh nặng công việc chăm sóc không lương nặng nề và bất bình đẳng đối với phụ nữ đã cản trở nhiều phụ nữ trong độ tuổi lao động có được việc làm được trả lương và việc làm bền vững. Khi dân số Việt Nam già hóa, gánh nặng chăm sóc người cao tuổi không được trả công tăng lên, ảnh hưởng rất lớn đến phụ nữ. Trong khi đó, tình trạng già hóa dân số đòi hỏi phải tăng cường sự tham gia thị trường lao động của lao động nữ, gồm cả tăng số giờ làm việc và năng suất, để Việt Nam có thể tăng đáng kể GDP bình quân đầu người và đạt được tham vọng trở thành quốc gia có thu nhập trung bình cao vào năm 2025 và thu nhập cao vào năm 2045.
Áp dụng phương thức tiếp cận đồng bộ 3R – Ghi nhận - Giảm thiểu và Tái phân bổ, nhằm giải quyết vấn đề gánh nặng công việc chăm sóc không lương, CARE Quốc tế tại Việt Nam phối hợp với các đơn vị chức năng thực hiện các nghiên cứu và đưa ra các giải pháp cho việc thay đổi khuôn mẫu xã hội, tăng vai trò của nam giới và cái thiện sự sẵn có và tiếp cận được của các dịch vụ chăm sóc. Giải quyết các định kiến và chuẩn mực giới là bước đầu tiên trong việc phân bổ lại trách nhiệm chăm sóc và nội trợ giữa phụ nữ và nam giới, để từ đó, người phụ nữ có thể tham gia công bằng vào thị trường lao động, tạo thu nhập cho bản thân, gia đình và nâng cao vị thế, tiếng nói của họ trong các quyết định liên quan. Có như thế mới góp phần thúc đẩy cơ hội tham gia vào thị trường lao động một cách công bằng và hiệu quả cho phụ nữ đồng bào dân tộc thiểu số để nâng cao phúc lợi của hộ gia đình./.
