Đề thi Ngữ văn vào 10 Hà Nội có 2 phần, phần I với 4 câu hỏi xoay quanh tác phẩm "Đồng chí" của nhà thơ Chính Hữu.
Phần II có nội dung một đoạn trích dẫn theo Dám bị ghét, Kishimi Ichiro và Koga Fumitake, NXB Dân trí 2024, đặt ra 3 yêu cầu, trong đó có yêu cầu viết một đoạn văn nghị luận để trả lời câu hỏi: Nên ứng xử thế nào trước mong đợi của những người thân yêu đối với chúng ta?
Sau đây là gợi ý đáp án đề thi môn Ngữ văn vào lớp 10 tại Hà Nội năm 2024 của Hệ thống giáo dục Hòa Bình - La Trobe - Hà Nội.
Thầy Nguyễn Phi Hùng – Giáo viên Ngữ văn - Hệ thống giáo dục HOCMAI nhận xét, cấu trúc đề thi tuyển sinh lớp 10 THPT ở Hà Nội năm nay vẫn giữ nguyên như mọi năm với thời gian làm bài 120 phút và thí sinh sẽ thực hiện trả lời các câu hỏi ngắn, viết 02 đoạn văn. Kiến thức Văn học và Tiếng Việt bám sát chương trình Ngữ văn lớp 9, dự kiến kiến phổ điểm trung bình có thể từ 6.5 – 7.0 nhưng sức nóng điểm chuẩn cũng vẫn sẽ là một vấn đề đáng quan tâm của kì thi năm nay.
Phần I (6,5 điểm). Ba câu hỏi đọc- hiểu bài thơ "Đồng chí" của Chính Hữu sẽ khiến một số học sinh bỡ ngỡ vì tác phẩm này đã xuất hiện trong đề thi vào năm 2021. Tuy nhiên đây là một bài thơ không khó để cảm nhận và phân tích nên nếu nắm chắc nội dung của tác phẩm thì có thể tự tin hoàn thành tốt tất cả các câu hỏi trong đề thi.
Ở câu hỏi số 4, bên cạnh yêu cầu về nội dung làm rõ hình ảnh người lính trong tám dòng thơ còn có hai yêu cầu phụ: viết đoạn văn theo phép lập luận quy nạp và sử dụng thành phần tình thái và thán từ các thí sinh cần đặc biệt lưu tâm về dung lượng (15 câu văn) để tránh lan man, mất điểm do không hoàn thành đủ các yêu cầu.
Phần II (3,5 điểm). Bài viết Dám bị ghét với cuộc đối thoại của Triết gia và Chàng thanh niên bàn về vấn đề tư duy sống, cách chúng ta đối diện với mong muốn được người khác thừa nhận sẽ tạo được nhiều cảm xúc cho các thí sinh khi thực hiện yêu cầu về đoạn văn nghị luận xã hội ứng xử thế nào trước những mong đợi của những người thân yêu.
Câu hỏi đọc hiểu về 1 ngữ liệu ngoài SGK về cách ứng xử của mỗi người để đáp ứng những mong đợi của người khác với bản thân hay theo đuổi đam mê và giá trị của riêng mình. Những cách diễn đạt của câu hỏi trong đề thi như: “theo em”, “nên ứng xử thế nào…?” cho phép học sinh có thể tự do nêu suy nghĩ, quan điểm của bản thân về vấn đề được đặt ra. Đây vừa là một vấn đề muôn thuở đồng thời vẫn là một vấn đề gần gũi, quen thuộc với học sinh đặc biệt khi các em đang đứng ở ngưỡng cửa của những sự lựa chọn trong cuộc đời.
Hai yêu cầu trả lời ngắn xác định phép liên kết và nêu quan điểm về việc chúng ta không sống để đáp ứng mong đợi của người khác tương đối đơn giản, không làm khó được thí sinh.
Nhìn chung, với cấu trúc đề thi ổn định, các câu hỏi tương đối cơ bản, thí sinh có thể thuận lợi hoàn thành được bài thi môn Ngữ văn trong khoảng thời gian quy định. Tuy nhiên, những thí sinh có khả năng lập luận tốt, tìm được những dẫn chứng ấn tượng để đưa vào bài viết sẽ là một điểm nhấn được đánh giá cao.
Hệ thống giáo dục Hòa Bình - La Trobe - Hà Nội, đề thi đảm bảo phân loại được học sinh, các câu hỏi với 4 mức độ nhận thức. Hầu hết là các câu hỏi yêu cầu học sinh cần ghi nhớ kiến thức liên quan đến tác phẩm, lí giải và phân tích được hiệu quả nghệ thuật trong cách lựa chọn từ ngữ, hình ảnh của tác giả, nắm vững các kiến thức tiếng Việt liên quan đến biện pháp tu từ, phép liên kết,… Vấn đề nghị luận xã hội có tính thiết thực, gần gũi, tuy nhiên sẽ là thách thức với học sinh khi đưa ra cách ứng xử thực tiễn, phù hợp, thể hiện nhìn nhận sâu sắc, chân thành.
Cụ thể: 4 ý hỏi ở mức độ nhận biết (khoảng 2-2.5 điểm), 4 ý hỏi ở mức độ thông hiểu (khoảng 4-4.5 điểm), 2 câu hỏi ở mức độ vận dụng (2.5-3 điểm). Đề thi làm trong 120 phút, đảm bảo tính hợp lí, vừa sức, nhưng yêu cầu HS cần làm chủ thật tốt thời gian để đạt được kết quả tốt. Học sinh có học lực trung bình – khá có thể đạt 6.5 – 7 điểm, học sinh có học lực giỏi có thể đạt từ 8 điểm trở lên.
