Du lịch cộng đồng gắn với bản sắc văn hóa
Sau một ngày tham quan Ao Tiên, động Hua Mạ, buổi tối tại thôn Pác Ngòi, xã Ba Bể, tỉnh Thái Nguyên du khách tiếp tục được trải nghiệm những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Tày. Bên lửa trại, trong không gian âm nhạc truyền thống, người dân và du khách cùng hòa mình vào các điệu múa, nhảy sạp, thưởng thức rượu ngô men lá.
Tại thôn Bó Lù, anh Đàm Ngọc Du đã kinh doanh homestay gần 15 năm nay. Dù lượng khách chưa đều, song hoạt động du lịch đã mang lại cho gia đình anh nguồn thu nhập ổn định hơn so với sản xuất nông nghiệp trước đây.
Theo anh Du, khi du lịch phát triển, nhiều hộ dân chuyển đổi sang làm homestay, từng bước liên kết với các doanh nghiệp lữ hành để đưa khách từ Hà Nội lên. Việc làm du lịch giúp thu nhập cao hơn, công việc nhàn hơn và người dân có thêm cơ hội giao lưu, mở mang kiến thức.
Ngoài kinh doanh homestay, anh Du còn là thành viên của Hợp tác xã Du lịch sinh thái Ba Bể, tham gia vận chuyển khách tham quan trên hồ. Trước đây, hoạt động này chủ yếu mang tính tự phát.
Khi gia nhập hợp tác xã, các thuyền viên được tập huấn kỹ năng an toàn, giao tiếp, ứng xử với du khách, được đào tạo về ngoại ngữ, nghiệp vụ và tham gia các đội văn nghệ phục vụ du lịch tại địa phương.
Hồ Ba Bể nằm trong Vườn quốc gia Ba Bể, nay thuộc xã Ba Bể, tỉnh Thái Nguyên. Đây là hồ nước ngọt tự nhiên, hợp thành từ ba hồ Pé Lầm, Pé Lèng và Pé Lù, hình thành cách đây gần 200 triệu năm, ở độ cao khoảng 150m so với mực nước biển.
Từ năm 2022 đến nay, xã Ba Bể khuyến khích người dân phát triển du lịch cộng đồng, hình thành các mô hình homestay và tổ du lịch cộng đồng tại các thôn Pác Ngòi, Bó Lù, Cốc Tộc, Bản Cám. Sự ra đời của các hợp tác xã du lịch đã góp phần phát huy sức mạnh cộng đồng trong phát triển kinh tế gắn với bảo tồn bản sắc địa phương.
Cách đây 3 năm, anh Phạm Đức Toàn cùng người dân địa phương thành lập Hợp tác xã Du lịch sinh thái Ba Bể nhằm tạo việc làm ổn định cho lao động tại chỗ, đặc biệt là nhóm thuyền viên từng sống bằng nghề đánh bắt thủy sản trên hồ. Đến nay, hợp tác xã đã có 180 thành viên.
Theo anh Toàn, trước khi hợp tác xã được thành lập, hoạt động vận chuyển khách diễn ra manh mún, mạnh ai nấy làm, việc phân chia lợi ích không đồng đều. Khi hợp tác xã đi vào hoạt động, việc phân chia được thực hiện theo tuor, tuyến, góp phần xây dựng hình ảnh du lịch Ba Bể, hạn chế tình trạng chèo kéo, bảo đảm trật tự an ninh tại các bến thuyền.
Du lịch cộng đồng góp phần giảm nghèo bền vững
Những năm gần đây, với sự vào cuộc của chính quyền địa phương và các hợp tác xã, du lịch cộng đồng đã tạo chuyển biến rõ nét tại các thôn ven hồ Ba Bể, góp phần khai thác tiềm năng du lịch và hỗ trợ giảm nghèo bền vững.
Làm homestay hơn 6 năm, chị Hà Thị Thắm cho biết du lịch mang lại nguồn thu tốt hơn so với sản xuất nông nghiệp thuần túy. Gia đình chị cung cấp dịch vụ ăn nghỉ, tổ chức tour tham quan hồ. Khi nhà không có khách, chị vẫn có thể hỗ trợ nấu ăn cho các hộ khác, có thêm thu nhập hằng ngày.
Bên cạnh các hợp tác xã, tại các bản ven hồ như Pác Ngòi, Bó Lù, Cốc Tộc còn hình thành nhiều tổ nhóm homestay cộng đồng hoạt động trên cơ sở liên kết tự nguyện. Các hộ gia đình chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ nhau trong đón tiếp và phục vụ du khách, từng bước hình thành mạng lưới du lịch cộng đồng.
Du lịch cộng đồng đã tạo ra nhiều việc làm cho người dân địa phương trong các lĩnh vực lưu trú, ăn uống, vận chuyển, hướng dẫn du lịch và sản xuất thủ công mỹ nghệ. Thu nhập của người dân được cải thiện, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội tại khu vực hồ Ba Bể.
Nghe audio tại đây:
