Sáng 22/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược.
Cần quản lý giá của tất cả loại thuốc
Phát biểu góp ý dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (ĐBQH tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu) cơ bản thống nhất với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược. Tuy nhiên, tại Điểm a, Khoản 42, Điều 1 sửa đổi bổ sung Khoản 2, Điều 107 về các biện pháp quản lý giá thuốc, ông Hùng kiến nghị cần cân nhắc quy định rõ biện pháp kiểm soát giá thuốc như thành lập các cơ chế kiểm soát giá độc lập, nhằm bảo đảm quyền lợi cho người tiêu dùng.
"Hiện nay giá thuốc có sự biến động và chênh lệch khá lớn giữa các cơ sở ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng, đặc biệt là người bệnh cần phải sử dụng thuốc lâu dài", ông Hùng cho hay.
Cũng liên quan đến việc quản lý giá thuốc, bà Trần Thị Nhị Hà, ĐBQH TP. Hà Nội cho biết, việc quản lý giá thuốc tại nhiều quốc gia hiện nay chủ yếu thực hiện theo mô hình cơ quan quản lý nhà nước quy định trần giá thuốc (VD: Nhật Bản, Indonesia, Thailand...).
Trong khi đó dự thảo lại quy định mức giá bán buôn tối đa lại do cơ sở nhập khẩu thuốc, cơ sở sản xuất thuốc quy định. Quy định này có thể dẫn đến nguy cơ độc quyền thuốc trên thị trường.
Theo bà Trần Thị Nhị Hà, có thể xảy ra tình trạng cơ sở nhập khẩu thuốc xác định mức giá bán buôn dự kiến rất thấp và thành lập chuỗi nhà thuốc để bán lẻ sau đó đẩy giá thuốc tăng lên hệ thống bán lẻ. Đây chính là kênh bán hàng trực tiếp cho người dân và người dân vẫn phải mua thuốc giá cao.
"Dự thảo quy định tại Điều 107 lại chỉ công bố giá bán buôn thuốc dự kiến với thuốc kê đơn. Vậy một câu hỏi đặt ra đối với thuốc không kê đơn của cơ sở nhập khẩu và cơ sở sản xuất thì quản lý giá thế nào? Do vậy khi quản lý về giá thì phải quản lý giá của tất cả các loại thuốc", bà Trần Thị Nhị Hà đề nghị.
Bên cạnh đó, theo bà Hà, dự thảo luật quy định tại Điều 112 sửa đổi UBND cấp tỉnh tổ chức tiếp nhận hồ sơ kê khai giá thuốc của các cơ sở kinh doanh thuốc trên địa bàn theo quy định về quản lý giá thuốc.
Như vậy, nếu không có tiêu chí để các địa phương có thể ban hành danh sách các cơ sở kinh doanh dược phải kê khai giá sẽ dẫn đến mỗi địa phương có cách tổ chức thực hiện khác nhau và cùng một doanh nghiệp kinh doanh trên nhiều địa bàn thì việc thực hiện kê khai giá sẽ rất khác nhau.
Hơn nữa, với một số tỉnh, thành phố có quy mô lớn như Hà Nội gần 10.000 cơ sở bán lẻ thuốc và gần 1.500 cơ sở bán buôn thuốc. Quy định này sẽ tạo thêm nhiều công việc cho chính quyền địa phương, tăng gánh nặng về thủ tục cho các cơ sở kinh doanh dược.
Trong khi đó, ngay từ năm 2018, Thủ tướng đã ban hành Chỉ thị 23 về việc kết nối liên thông của các cơ sở cung ứng thuốc.
Bộ Y tế cũng đã ban hành quyết định về chuẩn dữ liệu đầu ra, trong đó có đầy đủ trường thông tin về giá thuốc để quản lý. Hơn nữa, mục đích của kê khai giá chỉ là tổng hợp, dự báo thị trường theo quy định tại Luật giá.
Từ thực tế này, đại biểu Trần Thị Nhị Hà đề xuất Ban soạn thảo quy định tiêu chí đối với cơ sở dược phải kê khai giá thuốc để các địa phương tổ chức thực hiện và chưa thực hiện việc kê khai giá đối với cơ sở bán lẻ thuốc.
Góp ý về vấn đề về số lượng đăng ký thuốc, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (Đoàn ĐBQH TP.Hồ Chí Minh) cho biết, hiện nay Việt Nam có hơn 800 hoạt chất và 22.000 số đăng ký thuốc. Con số này là quá nhiều so với các quốc gia khác.
Bà Lan cho rằng, số đăng ký thuốc quá nhiều cũng chính là gốc rễ của của việc khó quản lý giá thuốc.
"Dư luận luôn băn khoăn thuốc đắt, thuốc rẻ nhưng khi cơ số thuốc quá nhiều như vậy thì quản lý như thế nào? Cuối cùng cũng chỉ bó hẹp công bố giá bán buôn sau đó đăng ký giá bán lẻ. Nhưng có thể cơ sở kinh doanh thuốc kê khống lên để không bao giờ vượt theo quy định. Ngoài ra hiện có quá nhiều tầng nấc trung gian với hàng nghìn công ty phân phối bán buôn, mỗi công ty lại nâng giá lên một chút", Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan phân tích.
Do đó, đại biểu đề nghị cần có chủ trương hạn chế số lượng đăng ký thuốc để quá trình cấp số đăng ký được hoàn chỉnh, minh bạch hơn.
Thuốc bán online phải là thuốc được cấp phép lưu hành tại Việt Nam
Tham gia ý kiến tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (ĐBQH Bình Định) cho biết, tình trạng bán thuốc tràn lan trên môi trường mạng với một số sản phẩm không phải là thuốc, gây nguy hại cho sức khỏe, bức xúc trong dư luận.
Vì vậy, đại biểu tán thành việc quy định chặt chẽ về kinh doanh thuốc qua thương mại điện tử. Đại biểu nêu quan điểm, các thuốc bán online phải là loại thuốc được cấp phép lưu hành tại Việt Nam.
"Các thuốc được bán qua thương mại điện tử bao gồm thuốc không cần kê đơn (OTC) và các thuốc theo đơn nhưng phải được cơ sở y tế kê trên hệ thống đơn thuốc điện tử (sổ khám bệnh và bệnh án điện tử). Nhà thuốc được bán online cũng cần đảm bảo tiêu chuẩn mà Bộ Y Tế ban hành và thẩm định, cấp phép. Nên bắt đầu thử nghiệm tại ngay các nhà thuốc của bệnh viện mà đã triển khai đầy đủ Bệnh án điện tử (EMR)", ông Nguyễn Lân Hiếu nói.
Nếu quy định chặt chẽ theo đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, ngay sau khi Luật Dược sửa đổi thông qua và Bộ Y tế có thông tư hướng dẫn chắc chắn các bệnh viện sẽ triển khai được, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân cũng như hạn chế tình trạng lộn xộn như hiện nay.
Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu cũng đề nghị, dự thảo Luật cũng cần có điều, khoản cụ thể quy định Bộ Y tế cần có bộ phận chuyên trách chống thuốc giả mạo trên các mạng xã hội, tiếp nhận thông tin, kiểm tra tính chính xác của thông tin thuốc quảng cáo để đẩy lùi tình trạng quảng cáo thuốc kém chất lượng bừa bãi, tràn lan trên mạng xã hội.
"Những thuốc quảng cáo sai không đúng sự thực cần công khai cho người dân biết, tra cứu trên các trang web và app (ứng dụng) của chính đơn vị này của Bộ Y tế. Có như vậy chúng ta mới giảm dần tình trạng sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc tràn lan trên mạng xã hội. Có cơ chế phối hợp giữa Bộ Y Tế, cục quản lý thị trường bộ Công Thương và bộ Công An để xử lý các vi phạm về quảng cáo thuốc", ông Hiếu kiến nghị.
Về kinh doanh theo phương thức thương mại điện tử, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (ĐBQH tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu) cũng đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc quy định cụ thể về trách nhiệm của các sàn giao dịch thương mại điện tử trong việc kiểm soát chất lượng và nguồn gốc của thuốc được bán trên sàn.
"Việc này giúp bảo đảm người tiêu dùng mua được thuốc đúng chất lượng và tránh tình trạng bán thuốc không đúng quy định trên các sàn giao dịch thương mại điện tử", ông Nguyễn Tâm Hùng nói./.
