Khai mạc vào sáng 24/10 tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam, số 28A Điện Biên Phủ, Ba Đình, Hà Nội, triển lãm “Đại tướng Đoàn Khuê - Nhà chính trị, quân sự xuất sắc” giới thiệu đến công chúng hơn 200 hình ảnh, tài liệu, hiện vật là những tư liệu quý, được lưu giữ tại Bảo tàng và Gia đình Đại tướng Đoàn Khuê. Đặc biệt, trong đó, có những hiện vật lần đầu được giới thiệu, như: Thư của đồng chí Đoàn Khuê, Phó Chính ủy Quân khu 5 chúc mừng thành tích xuất sắc của đồng chí Nguyễn Kim, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân trong Tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân năm 1968. Súng ngắn của Đồng chí Đoàn Khuê sử dụng để tự vệ và chỉ huy chiến đấu từ năm 1965 đến năm 1975 và nhiều tài liệu, hiện vật quý khác.
Đồng chí Đoàn Khuê, bí danh Võ Tiến Trình sinh ngày 29/10/1923 tại làng Gia Đẳng, xã Triệu Lăng, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Xuất thân trong một gia đình cách mạng trên mảnh đất địa linh nhân kiệt, Đồng chí đã sớm được giác ngộ, tích cực tham gia đấu tranh cách mạng và có quá trình cống hiến lâu dài cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trên nhiều cương vị quan trọng: từ Chủ nhiệm Mặt trận Việt Minh tỉnh Quảng Bình, sau đó là Ủy viên quân sự tỉnh Quảng Bình, rồi đảm nhiệm nhiều cương vị trên chiến trường Khu 5.
Đồng chí Đoàn Khuê còn ghi nhiều dấu ấn trong những chiến công vang dội, như: Chiến thắng An Khê (1/1953), Măng Đen, ChưĐrếch (1954). Qua đó, cùng quân và dân trên địa bàn Khu 5 và Tây Nguyên giành những thắng lợi to lớn về quân sự và chính trị, góp phần cùng cả nước đánh bại thực dân Pháp xâm lược.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, bản lĩnh, phẩm chất, tài năng của nhà chính trị xuất sắc của đồng chí Đoàn Khuê được khẳng định với những đóng góp giành những thắng lợi liên tiếp trên chiến trường, đưa Khu 5 trở thành địa phương “đi đầu diệt Mỹ” với những chiến thắng vang dội, như: Núi Thành (26/5/1965), Ba Gia (từ 29/5 đến 20/7/1965), Plâyme (từ 19/10 đến 26/11/1965), Sa Thầy (từ 18/10 đến 06/12/1966)… Những chiến thắng đó đã góp phần củng cố vững chắc niềm tin dám đánh, biết đánh và chiến thắng giặc Mỹ xâm lược của quân và dân ta; tạo tiền đề cho thắng lợi cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Sau ngày thống nhất, đồng chí Đoàn Khuê tiếp tục có những đóng góp quan trọng trên cương vị Tư lệnh kiêm Chính ủy, Bí thư Đảng ủy Quân khu 5, Phó Tư lệnh kiêm Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh 719, Phó Trưởng đoàn chuyên gia Việt Nam giúp bạn Campuchia, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng kiêm Tư lệnh Bộ Tư lệnh 719, Trưởng ban lãnh đạo đoàn chuyên gia Việt Nam giúp bạn Campuchia. Đồng chí cùng tập thể đảng ủy, chỉ huy đề xuất chủ trương “giải quyết vấn đề FULRO” đạt hiệu quả cao, tham gia giúp cách mạng Campuchia giải phóng đất nước khỏi chế độ diệt chủng.
Đặc biệt, trên cương vị Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Đại tướng Đoàn Khuê đã có nhiều đóng góp về lý luận bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; có nhiều đóng góp to lớn vào việc xác định và thực hiện chủ trương xây dựng Quân đội theo hướng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại” và đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Không chỉ là một nhà chính trị, quân sự xuất sắc, Đại tướng Đoàn Khuê là một tấm gương sáng về tinh thần học tập rèn luyện suốt đời. Với những cống hiến đặc biệt xuất sắc của mình, Đại tướng Đoàn Khuê đã được truy tặng Huân chương Sao Vàng, tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh và nhiều huân chương, huy chương, phần thưởng cao quý khác.
Nhằm phản ánh rõ nét về những công lao, đóng góp của Đại tướng Đoàn Khuê, triển lãm “Đại tướng Đoàn Khuê - Nhà chính trị, quân sự xuất sắc” được trưng bày thành 5 phần. Phần mở đầu giới thiệu hình ảnh tiêu biểu về Đại tướng Đoàn Khuê với các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; những dấu ấn của Đại tướng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Phần 1 với tên gọi “Nguyện một lòng theo Đảng” là những hình ảnh về quê hương (làng Gia Đẳng, xã Triệu Lăng, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị), nơi sinh của đồng chí Đoàn Khuê đã hun đúc, nuôi dưỡng tinh thần yêu nước, tham gia phong trào cách mạng.
Phần 2 mang tên “Người chỉ huy mưu lược trên chiến trường” gồm những hình ảnh, tư liệu phản ánh quá trình hoạt động cách mạng và những đóng góp của Đại tướng Đoàn Khuê trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược; trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Phần 3 có chủ đề “Vị Bộ trưởng sâu sát và chiến lược” gồm những hình ảnh, hiện vật, tư liệu phản ánh quá trình hoạt động và những đóng góp quan trọng, dấu ấn nổi bật của Đại tướng Đoàn Khuê trên cương vị Tổng Tham mưu trưởng (1987-1991), Bộ trưởng Bộ Quốc phòng (1991-1997) đã đề xuất nhiều chủ trương đúng đắn, tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quân sự - quốc phòng, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ mới.
Phần 4 với tiêu đề “Nghĩa tình sâu nặng” trưng bày phản ánh tình cảm sâu nặng của Đại tướng Đoàn Khuê với quê hương, gia đình cũng như đồng chí, đồng đội. Là vị tướng cao cấp của Quân đội, đồng chí luôn thân thiết, gần gũi, thấu hiểu những khó khăn, vất vả, hy sinh của cán bộ, chiến sĩ trong cuộc đấu tranh xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Thượng tướng Phạm Thanh Ngân, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam rất xúc động khi tham dự triển lãm: “Buổi triển lãm hôm nay về Đại tướng Đoàn Khuê tuy ngắn gọn nhưng xúc tích, đầy đủ, phản ánh công lao, đóng góp của Đại tướng Đoàn Khuê trong suốt quá trình hoạt động cách mạng của mình. Cách trưng bày khoa học, thể hiện sự coi trọng lịch sử, những tư liệu quý, đảm bảo độ chính xác cao. Triển lãm cũng có sự hiện diện của nhiều nhân chứng sống, là cách giáo dục thế hệ trẻ một cách thuyết phục” - Thượng tướng Phạm Thanh Ngân bày tỏ.
Bà Đoàn Thị Ngọc Minh, con gái của Đại tướng Đoàn Khuê rất tự hào về cha mình: “Lúc nhỏ tuy không có điều kiện được sống gần bố tôi nhiều bởi ông đi công tác xa nhà liên tục, nhưng những lúc được gần thì ông là một người cha rất ân cần, chu đáo, quan tâm chăm sóc vợ con. Có những quan tâm rất nhỏ nhặt thôi nhưng chứa chan tình cảm. Tôi tự hào vì bố mình vừa là một vị tướng lĩnh mạnh mẽ, quyết đoán vừa là một người cha ấm áp”.
Triển lãm “Đại tướng Đoàn Khuê - nhà chính trị, quân sự xuất sắc” là dịp tri ân, tôn vinh những công lao, đóng góp của Đại tướng Đoàn Khuê đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, dân tộc và Quân đội nhân dân Việt Nam. Qua đó, góp phần tuyên truyền, giáo dục cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang và nhân dân, nhất là thế hệ trẻ ra sức học tập công tác, phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, góp phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.
Thông tin về triển lãm ảnh sẽ được cập nhật thường xuyên trên Trang tin điện tử Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam (http://baotanglichsuquansu.vn/) để cán bộ, chiến sĩ và nhân dân không có điều kiện tham quan có thể tìm hiểu.
Triển lãm mở cửa đón khách tham quan từ ngày 24/10/2023 tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam, số 28A Điện Biên Phủ, Ba Đình, Hà Nội.
