Pôồn Pôông là Lễ hội có từ xa xưa, bắt nguồn từ sử thi “Đẻ đất, đẻ nước” của người Mường. Trong tiếng Mường, “Pôồn” có nghĩa là chơi, vờn, nhảy múa; “Pôông” có nghĩa là bông, bông hoa. “Pôồn Pôông” có nghĩa là nhảy múa bên hoa.

Chủ của lễ hội là Ậu máy (còn gọi là bà máy). Ậu máy là người có uy tín trong làng, được truyền nghề từ một Ậu máy đi trước, biết cúng bái, bốc thuốc chữa bệnh và múa đẹp, hát hay.

Dịp này, các con mày - người được Ậu máy chữa khỏi bệnh, nhận làm con nuôi cũng đến dâng lễ vật tạ ơn.

Lễ hội có rất 48 trò diễn dân gian khác nhau, mang đậm dấu ấn của đồng bào Mường ở xứ Thanh.

Năm 2017, Bộ VHTT&DL công nhận Lễ hội Pồn Pôông của đồng bào dân tộc Mường là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia.

Tại sân làng Mường, khu các làng dân tộc, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, một cây bông được dựng nên. Mâm lễ vật có gà luộc, thịt lợn luộc, hương, hoa quả, rượu cần... đã sẵn sàng.
Các con nuôi cùng những người phụ lễ mang lễ vật lên nhà
Mâm lễ được đặt trước không gian thờ trong nhà Mường
Người phụ lễ thay mặt Ậu máy thắp hương. Nghi lễ chính thức bắt đầu
Mọi người thành kính nghe Ậu máy khấn báo thần linh, thổ địa xin được phép tổ chức lễ hội Pôồn Pôông
Ậu máy cầu xin thần linh, thổ địa phù trợ để lễ hội diễn ra thành công, suôn sẻ
Sau phần lễ, mọi người vui vẻ theo sau Ậu máy xuống sân cùng nhảy múa bên cây bông
Trong tiếng trống, tiếng chiêng rộn rã, mọi người nhảy múa sôi động quanh cây bông - cây trung tâm của lễ hội
Trong khi chủ trì các trò diễn, bà Máy luôn cười vang. Tiếng cười của bà cất lên diễn tả niềm vui được mùa, dân làng khỏe mạnh, cuộc sống sung túc, ấm no của làng Mường.
Trò diễn cắt lúa

Trò diễn đi cày. Các trò diễn đều thể hiện cuộc sống đời thường, lao động, sản xuất của người Mường như phát nương - phát rẫy, cày, bừa, cấy, làm cỏ, gặt, gánh lúa, đạp lúa, xáy lúa, giã gạo, xảy, sàng gạo, đồ xôi, đánh cá, chọi trâu, chọi gà, bắt hổ giữ, ném còn, mời bản ăn cơm dam và uống rượu cần.
Trò diễn xúc tép, bắt cá

Trò diễn xay lúa
Trò diễn đồ xôi
Trò diễn đi săn

Ở Thanh Hóa, vùng nào có người Mường ở là có Lễ hội Pôồn Pôông. Bởi Pồn Pôông chính là “hồn cốt”, nét văn hóa không thể thiếu của người Mường xứ Thanh.