Lễ mở ký Công ước Liên Hợp Quốc (LHQ) về Chống tội phạm mạng tại Hà Nội với chủ đề "Chống tội phạm mạng - Chia sẻ trách nhiệm - Hướng tới tương lai" được tổ chức tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia ngày 25-26/10.
Sự kiện có sự tham dự của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres, đại diện hơn 100 quốc gia và hơn 100 tổ chức quốc tế, khu vực.
Đây là sự kiện mang tính lịch sử, khởi đầu cho kỷ nguyên hợp tác toàn cầu về không gian mạng, thể hiện tinh thần đoàn kết quốc tế và cam kết chung của các quốc gia cùng xây dựng không gian mạng an toàn, lành mạnh, bền vững.
Không người dân nào bị bỏ lại phía sau trong số hóa toàn cầu
Sự kiện này không chỉ đánh dấu sự ra đời của một công cụ pháp lý toàn cầu mà còn khẳng định sức sống bền bỉ của chủ nghĩa đa phương, nơi các quốc gia đã sẵn sàng cùng nhau gánh vác trách nhiệm vì lợi ích chung về hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển.
Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch nước Lương Cường khẳng định: Công ước Hà Nội gửi đi 3 thông điệp rõ ràng mang ý nghĩa sâu sắc và lâu dài đối với thế giới.
Thứ nhất: khẳng định cam kết tình hình trật tự, bảo đảm an toàn, an ninh trong thương mại trên cơ sở hợp tác quốc tế.
Thứ hai: đề cao tinh thần chia sẻ, đồng hành và hỗ trợ lẫn nhau. Bởi khi cùng hợp tác, cùng nâng cao năng lực chúng ta có thể bảo vệ không gian mạng ổn định và bền vững.
Thứ ba: nhấn mạnh mục tiêu cao cả nhất của mọi nỗ lực là vì người dân, để công nghệ phục vụ đời sống phát triển, mang lại cơ hội cho tất cả và không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình số hóa toàn cầu.
"Ba quan điểm đó thể hiện rõ tinh thần cốt lõi của Công ước Hà Nội - một công ước thượng tôn pháp luật, hợp tác và của người dân. Đó là phương châm mà Việt Nam kiên định theo đuổi trong tiến trình hội nhập quốc tế, lấy pháp luật làm nền tảng, lấy hợp tác làm động lực, lấy người dân là chủ thể, là trung tâm và đặt mục tiêu cho mọi nỗ lực", Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh.
Mọi cuộc cách mạng công nghệ đều có mặt tối
Trong quá trình phát triển của nhân loại, khoa học công nghệ đã giúp con người không ngừng mở rộng không gian sinh tồn, tương tác và phát triển. Ngày nay, mỗi thao tác công nghệ, mỗi tương tác số đều có thể tác động sâu sắc đến an ninh kinh tế phát triển và cả tương lai của các quốc gia.
"Không gian mạng-khởi đầu là biểu tượng của tự do và sáng tạo đang dần trở thành “mảnh đất màu mỡ” cho tội phạm với quy mô và tốc độ chưa từng có", Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres phát biểu.
Mỗi ngày, các vụ lừa đảo tinh vi cướp đoạt tài sản của các gia đình, gây thiệt hại hàng tỷ đô-la cho nền kinh tế, trong khi những nội dung xâm hại trẻ em trên mạng để lại tổn thương suốt đời. Các dòng tiền ẩn danh qua tiền điện tử tài trợ cho buôn bán ma túy, vũ khí và khủng bố. Doanh nghiệp, bệnh viện, sân bay bị tê liệt vì các vụ tấn công mã độc tống tiền.
Thiệt hại không chỉ là vật chất mà còn bào mòn niềm tin vào thể chế, làm suy yếu pháp quyền và gây tổn thương thật trong đời sống con người.
Bà Ghada Waly - Giám đốc điều hành Cơ quan Phòng, chống ma túy và tội phạm Liên hợp quốc (UNODC) cho rằng, những tiến bộ trong phần mềm và trí tuệ nhân tạo (AI) đang làm thay đổi quy mô, phạm vi và mức độ tinh vi của các mối đe dọa.
"Kỷ nguyên mới của tội phạm mạng đã đến", bà Ghada Waly nói.
Những trò lừa đảo trực tuyến giờ đây có thể khiến ngay cả người am hiểu công nghệ cũng bị mắc bẫy, khi tội phạm mạo danh cảnh sát, nhân viên ngân hàng, hay người thân của nạn nhân. Tiền điện tử đã mở ra khả năng giao dịch ẩn danh quy mô lớn, khiến việc truy vết trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
Sự xuất hiện của dịch vụ tội phạm mạng thuê (cybercrime-as-a-service) khiến mọi kẻ phạm tội có thể mua công cụ tấn công tinh vi chỉ bằng một khoản phí nhỏ. Những diễn biến này đang thay đổi diện mạo của tội phạm có tổ chức trên toàn cầu.
"Tội phạm mạng không biên giới: một trung tâm lừa đảo ở Đông Nam Á có thể tấn công nạn nhân ở châu Âu bằng lao động bị cưỡng bức; trong khi một nhóm hacker ở châu Âu có thể đánh cắp hàng triệu đô-la từ ngân hàng ở Mỹ Latinh chỉ trong vài mili-giây", bà Ghada Waly cảnh báo.
Trước những thách thức của tội phạm mạng, công ước Hà Nội -một công ước đa phương toàn cầu về chống tội phạm mạng ra đời là minh chứng sống động cho tinh thần đoàn kết và thượng tôn pháp luật.
Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh, để công ước đi vào cuộc sống, chúng ta cần không chỉ ý chí chính trị mà cần cả nguồn lực để thực thi.
"Hợp tác quốc tế trong đào tạo, hỗ trợ kỹ thuật và chuyển giao công nghệ sẽ giúp nâng cao năng lực của các quốc gia, góp phần xây dựng không gian mạng an toàn, ổn định. Tôi kêu gọi các quốc gia thành viên sớm phê chuẩn Công ước để văn kiện này sớm có hiệu lực thiết lập vững chắc mặt trận số công bằng và bao trùm dựa trên phần mềm".
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc cho rằng lễ ký hôm nay là một cột mốc quan trọng - nhưng mới chỉ là khởi đầu. Sức mạnh thực sự của Công ước nằm ở việc biến chữ ký thành hành động cụ thể. Công ước cần được phê chuẩn sớm, thực thi toàn diện và được tuân thủ mỗi ngày bởi tất cả các quốc gia thành viên.
"Trong không gian mạng, không ai an toàn cho đến khi tất cả cùng an toàn", Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres kêu gọi./.
