Lễ ra mắt "Không gian văn hóa đọc Văn Miếu - Quốc Tử Giám" đánh dấu bước khởi đầu quan trọng kết nối tri thức với cộng đồng, góp phần đưa Hồ Văn trở thành “sân chơi tri thức” của Thủ đô.
Tiến sĩ Lê Xuân Kiêu - Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa, Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám cho biết, mô hình hoạt động văn hóa này được tổ chức không chỉ gắn kết thế hệ trẻ với các giá trị truyền thống, lan tỏa tình yêu sách, tinh thần hiếu học và niềm trân quý di sản, mà còn nhằm phát huy giá trị Hồ Văn và tổ chức các hoạt động giao lưu, trải nghiệm gắn với sách. "Đây cũng là bước khởi đầu để Hồ Văn trở thành không gian đọc sách công cộng có bản sắc đầu tiên tại một Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt, đồng thời là “sân chơi tri thức” của thế hệ trẻ với các sản phẩm công nghiệp văn hoá đa dạng, hấp dẫn".
Theo Thạc sĩ Trương Quốc Toàn, người thiết kế "Không gian văn hóa đọc Văn Miếu - Quốc Tử Giám", không gian này được thiết kế lấy cảm hứng từ những hàng bia Tiến sĩ Thăng Long. Sở dĩ mỗi tủ sách đều có hình dáng như một tấm bia Tiến sĩ bởi theo góc nhìn của nhà thiết kế, 82 tấm bia được bảo quản tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám thực sự là 82 tủ sách lớn và mỗi vị Tiến sĩ được vinh danh trên đó là một tấm gương về truyền thống hiếu học.
"Câu chuyện về cuộc đời của mỗi vị Tiến sĩ xứng đáng là một cuốn sách, thậm chí là một cuốn tiểu thuyết về tinh thần học tập suốt đời. Khi khách tham quan hoặc bạn đọc đến với không gian văn hóa này, được tự tay chọn một cuốn sách trong một tủ sách bất kỳ tại đây, họ sẽ cảm nhận được rõ hơn về ý tưởng mỗi tấm bia Tiến sĩ là một tủ sách vô cùng giá trị".
Cũng theo Thạc sĩ Trương Quốc Toàn, khi đề cập đến khái niệm học tập suốt đời, một trong những phương pháp đơn giản nhất, dễ áp dụng nhất chính là đọc sách. Trong xã hội phát triển với nhiều ứng dụng công nghệ tiên tiến như hiện nay, rất nhiều thiết bị thông minh và nền tảng số hóa đã mang đến cho những người yêu văn hóa đọc nhiều lựa chọn đa dạng và phong phú. Nhưng sự xuất hiện của những thiết bị công nghệ này không thể xóa bỏ vai trò của sách in mà chỉ đơn thuần là tạo thêm những lựa chọn bổ sung cho trải nghiệm đọc sách. Cho dù xã hội có phát triển đến đâu thì đọc sách vẫn là một thói quen tốt cần được rèn luyện và duy trì đối với tất cả độc giả ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là thế hệ trẻ.
"Khi được đặt trong không gian Hồ Văn của Di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám, một điểm đến kết tinh các giá trị tiêu biểu của đạo học Việt Nam, không gian văn hóa đọc sẽ thực sự trở thành điểm hẹn quen thuộc cho bất kỳ ai vẫn còn lưu giữ trong mình niềm đam mê với sách nói riêng và văn hóa đọc nói chung".
Không gian văn hóa đọc đặt tại tòa Phương Đình trên đảo Kim Châu được phục dựng năm 2022. Tại không gian này, Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám phối hợp với 8 nhà xuất bản, nhà sách: Nhà Xuất bản Hà Nội, Nhà Xuất bản Kim Đồng, Nhà Xuất bản Phụ nữ, Báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng, Công ty Cổ phần Văn hóa Huy Hoàng, Công ty Cổ phần Sách Thái Hà, Công ty TNHH Sách và Truyền thông Việt Nam (Tri thức trẻ), cùng số lượng lớn sách luân chuyển từ Trung tâm văn hoá và Thư viện Hà Nội giới thiệu gần 1.000 đầu sách và hàng năm sẽ bổ sung các xuất bản phẩm mới, có giá trị để duy trì, mở rộng hoạt động này. Đặc biệt, bộ "Tủ sách Thăng Long 1000 năm văn hiến" của Nhà Xuất bản Hà Nội là điểm nhấn quý giá. Mỗi cuốn sách là một hạt giống tri thức gieo mầm cho hiện tại và tương lai, tiếp nối mạch nguồn tri thức từ ngàn xưa đến hôm nay.
Bà Phạm Thùy Dương, Phó TGĐ Nhà xuất bản Hà Nội cho biết, đồng hành cùng với Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám trong việc xây dựng tổ chức Không gian văn hóa đọc phục vụ miễn phí cộng đồng tại Hồ Văn, Nhà xuất bản Hà Nội vinh dự đóng góp nhiều ấn phẩm tiêu biểu, đặc biệt là trọn bộ "Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến".
"Với hàng trăm công trình nghiên cứu đồ sộ về kinh tế, chính trị, văn hoá, quân sự, ngoại giao... của Thăng Long - Hà Nội trong tiến trình lịch sử 1000 năm và tính chất bao quát, toàn diện trên nhiều phương diện, được biên soạn bởi các nhà khoa học, nhà nghiên cứu uy tín, "Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến" là món quà tri thức mà chúng tôi mong muốn gửi đến đông đảo bạn đọc khi đến với "Không gian văn hóa đọc tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám". Đặc biệt, các ấn phẩm của chúng tôi đáp ứng và định hướng nhu cầu văn hóa tinh thần của độc giả nhiều lứa tuổi, qua đó đóng góp thiết thực vào mục tiêu lan tỏa văn hóa đọc, khơi dậy tình yêu sách trong cộng đồng".
Cũng theo Tiến sĩ Lê Xuân Kiêu, Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám tổ chức mô hình hoạt động văn hóa này nhằm phát huy giá trị Hồ Văn, tạo điểm nhấn lâu dài cho các hoạt động giao lưu, trải nghiệm gắn với sách. Đây cũng là bước khởi đầu để Hồ Văn trở thành không gian đọc sách công cộng có bản sắc đầu tiên tại một Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt, đồng thời là “sân chơi tri thức” của Thủ đô.
“Không gian văn hóa đọc Văn Miếu - Quốc Tử Giám” phục vụ mọi đối tượng từ học sinh, sinh viên đến người cao tuổi, khách du lịch và cư dân quanh di tích đến đọc tại chỗ, hoàn toàn miễn phí.
