Trong suốt chiều dài lịch sử, các phong trào thi đua yêu nước đã trở thành động lực to lớn góp phần đưa đất nước vượt qua khó khăn. Bước vào giai đoạn phát triển mới, khi đất nước đang đổi mới mạnh mẽ, hội nhập sâu rộng, phong trào thi đua càng có ý nghĩa quan trọng để khơi dậy tinh thần sáng tạo, ý chí vươn lên trong toàn xã hội.
Trao đổi với phóng viên VOV2, bà Đào Hương Mai, Phó Trưởng phòng II, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương (Bộ Nội vụ) cho biết, từ 2020–2025, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương đã phát động 10 phong trào thi đua quy mô toàn quốc, được triển khai đồng bộ, hình thức đa dạng, nội dung bám sát nhiệm vụ trọng tâm. Các phong trào đã góp phần giữ vững ổn định vĩ mô, tăng thu ngân sách, bảo đảm an sinh xã hội; duy trì tốc độ tăng trưởng GDP bình quân khoảng 6,3%/năm, trong đó dự kiến năm 2025 đạt 8,3–8,5%, đưa Việt Nam thuộc nhóm tăng trưởng cao trong khu vực và thế giới.
Không ít phong trào vượt xa kế hoạch, tiêu biểu như chương trình “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trong năm 2025” hay Dự án đường dây 500 kV Quảng Trạch - Phố Nối vốn được ấn định 3 - 4 năm nhưng đã thi công thần tốc và hoàn thành chỉ trong 6 tháng. Ở lĩnh vực xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, nhiều phong trào thiết thực như “Dân vận khéo”, “Đổi mới nội dung, phương thức công tác tuyên giáo”, “Đoàn kết - Gương mẫu - Trách nhiệm - Hiệu quả” đã tạo chuyển biến về phương pháp, lề lối làm việc, củng cố mối liên hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân.
Ngay thời điểm đại dịch COVID-19 bùng phát đầu 2020 và đặc biệt khốc liệt giữa 2021, phong trào “Chống dịch như chống giặc”, “Cả nước đoàn kết, chung sức, đồng lòng thi đua phòng, chống và chiến thắng đại dịch COVID-19” đã huy động sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và cộng đồng doanh nghiệp, người dân. Hàng vạn y bác sĩ, chiến sĩ công an, quân đội lên đường chi viện; hàng triệu tấm lòng góp công, góp của qua “ATM gạo”, siêu thị “0 đồng”, chuyến xe nghĩa tình; doanh nghiệp, kiều bào chung tay hỗ trợ vắc xin, trang thiết bị y tế. Những “vùng xanh” được giữ vững không chỉ bằng biện pháp hành chính, mà bằng một tinh thần thi đua đặc biệt “không để ai bị bỏ lại phía sau”.
Sau đại dịch, thi đua chuyển nhanh sang trục phục hồi, bứt phá. Năm 2022, Thủ tướng phát động phong trào “Phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại; thi đua thực hành tiết kiệm, chống lãng phí”. Đến 18/8/2024, Chính phủ tiếp tục phát động đợt cao điểm 500 ngày đêm nhằm hoàn thành 3.000 km đường cao tốc. Với tổ chức thi công khoa học, huy động tối đa nguồn lực, mục tiêu được nâng lên: đến cuối 2025, cả nước hoàn thành 3.245 km đường cao tốc, 1.711 km đường ven biển, cơ bản hoàn thành Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1, mở rộng nhà ga T2, T3 ở Nội Bài - Tân Sơn Nhất… Đây là bước tiến cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XIII về đột phá hạ tầng (giao thông, thích ứng biến đổi khí hậu, hạ tầng thông tin - viễn thông), tạo nền tảng chuyển đổi số, phát triển kinh tế số và xã hội số.
Trên mặt trận an sinh, phong trào “Vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau” vận hành qua các cuộc vận động “Ngày vì người nghèo”, “Tháng cao điểm vì người nghèo” hằng năm đã tạo chuyển biến rõ rệt. Đầu 2025, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều còn 1,93%; tại các huyện nghèo còn 24,86%; hộ nghèo dân tộc thiểu số còn 12,55%. Tổng số hộ nghèo, cận nghèo giảm xuống hơn 1,25 triệu hộ (đạt trên 52% mục tiêu), 19 xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo đạt chuẩn nông thôn mới, 35,2% số xã đặc biệt khó khăn thoát khỏi tình trạng đặc biệt.
Phong trào “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát” phát động từ 4/2024 với thông điệp “Triệu tấm lòng yêu thương - nghìn mái nhà hạnh phúc” đã về đích sau 1 năm 4 tháng; chiến dịch “450 ngày đêm cao điểm” hoàn thành trước 4 tháng so kế hoạch và trước 5 năm 4 tháng so mục tiêu tại Nghị quyết 42 của Đảng. Cùng với đó, phong trào “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” ghi nhận đến giữa 2025: 23 tỉnh có 100% xã đạt chuẩn; 329 huyện (khoảng 51%) đạt chuẩn; 7.43 nghìn xã (hơn 79%) hoàn thành tiêu chí nông thôn mới. Chương trình OCOP có hơn 16.500 sản phẩm đạt 3 sao trở lên, gần 9.000 chủ thể tham gia, 3.500 sản phẩm xuất khẩu sang 15 thị trường. Diện mạo nông thôn thay đổi, thu nhập và chất lượng sống của người dân cải thiện bền vững.
Để thực hiện thắng lợi Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Thủ tướng đã phát động phong trào “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số”. Trọng tâm là tạo môi trường thể chế, dữ liệu , nhân lực khuyến khích đổi mới trong khu vực công và tư; thúc đẩy mô hình “nhà nước số, kinh tế số, xã hội số”, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, phục vụ.
Bà Đào Hương Mai nhấn mạnh, các phong trào thi đua giai đoạn 2020 - 2025 bám sát nhiệm vụ chính trị của Đảng, Nhà nước; tạo động lực và nguồn lực để phát triển nhanh, bền vững; đồng thời bồi đắp hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, trọng tâm là con người Việt Nam trong giai đoạn mới.
Từ thực tiễn triển khai, bà Mai đề xuất 6 hướng hành động để thi đua yêu nước thực sự trở thành nếp sống hằng ngày. Bên cạnh việc đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức để mỗi người tự giác tham gia, coi thi đua là trách nhiệm với bản thân, gia đình, cộng đồng, Tổ quốc thì việc tạo môi trường thi đua trong mọi lĩnh vực; khen thưởng kịp thời, minh bạch, khuyến khích sáng kiến, cải tiến, năng suất, chất lượng; Phát huy truyền thông nêu gương; lan tỏa điển hình tiên tiến, biến câu chuyện truyền cảm hứng thành động lực hành động là những giải pháp quan trọng. Cùng với đó, việc gắn trách nhiệm lãnh đạo với kết quả thi đua, thiết kế tiêu chí rõ ràng, khách quan; gắn thi đua với giá trị truyền thống: nhân ái, sẻ chia, kỷ cương, liêm chính, để thi đua mang đậm bản sắc Việt, không chạy theo hình thức...cũng là một trong những hướng giải pháp quan trọng.
Bà Mai cho biết, Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI là sự kiện chính trị - xã hội trọng đại với chủ đề: “Thi đua đổi mới, sáng tạo, tăng tốc, bứt phá đưa đất nước vào kỷ nguyên phát triển hùng cường, văn minh, thịnh vượng”. Đại hội đánh giá phong trào thi đua và công tác khen thưởng giai đoạn 2021 - 2025, đề ra mục tiêu, phương hướng 2026 - 2030; tôn vinh anh hùng, chiến sĩ thi đua toàn quốc; điển hình tiên tiến, mô hình tiêu biểu ở các cấp, ngành. Tinh thần là lựa chọn đúng người, đúng việc, đúng thành tích, tạo hiệu ứng lan tỏa xã hội.
Dự kiến Đại hội diễn ra vào tháng 12/2025 với khoảng 2.300 đại biểu điển hình tiên tiến trên tất cả các vùng, miền lĩnh vực như kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh, ngoại giao và các lĩnh vực khác…
Thi đua yêu nước không xa vời và không cần khẩu hiệu lớn. Đó có thể là một sáng kiến nhỏ ở công sở, một hành động đẹp nơi công cộng, hay nụ cười niềm nở khi phục vụ người dân.
Trong chặng đường tiến vào kỷ nguyên hùng cường, thịnh vượng, khi mục tiêu lớn đòi hỏi quyết tâm lớn, thi đua yêu nước chính là “động cơ bên trong” để mỗi tổ chức, mỗi công dân cùng tăng tốc, bứt phá, vì một Việt Nam phát triển nhanh, bền vững và nhân văn./.
