Trong 2 ngày 6-7 tháng 12 năm 2024, Hội thảo Khoa học Thường niên 2024 với chủ đề “Giáo dục trong thế giới số” diễn ra tại Khách sạn Daewoo, Hà Nội. Sự kiện được Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam (VNIES) phối hợp tổ chức cùng Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF), Cơ quan Hợp tác Quốc tế Hàn Quốc (KOICA), cùng với sự đồng hành của các đối tác Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc (UNESCO), Tổ chức Angel’s Haven (Hàn Quốc), Hiệp Hội Vì Giáo Dục Cho Mọi Người Việt Nam (VAEFA).
Đây là sự kiện khoa học quan trọng của Viện, công bố những nghiên cứu nổi bật, cập nhật các xu hướng mới, đồng thời tạo ra diễn đàn uy tín để các nhà quản lý giáo dục, chuyên gia, giảng viên và giáo viên cùng trao đổi về những cơ hội và thách thức của giáo dục.
Giáo dục trong thế giới thay đổi
Sự bùng nổ của công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI) đã tác động sâu rộng đến mọi lĩnh vực, đặc biệt là giáo dục. Trong báo cáo Triển vọng việc làm năm 2023 do Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) cho biết công nghệ và số hóa vừa là động lực tạo việc làm tạo ra sự suy giảm việc làm một số lĩnh vực: việc thúc đẩy áp dụng công nghệ và tăng cường số hóa sẽ gây ra sự xáo trộn đáng kể trên thị trường lao động. Trong tương lai gần, 5 năm tới, gần 1/4 việc làm toàn cầu sẽ "thay đổi" trong 5 năm tới, với 69 triệu việc làm mới có khả năng được tạo ra và 83 triệu việc làm bị mất đi. Các xu hướng vĩ mô và xu hướng công nghệ, tác động của chúng đối với việc làm, kỹ năng, cũng như chuyển đổi lực lượng lao động là điều hết sức đáng lưu tâm.
Điều này đặt ra thách thức lớn cho hệ thống giáo dục toàn cầu, buộc các nhà quản lý và chuyên gia phải định hình lại chiến lược quốc gia về giáo dục, cũng như cách thức giảng dạy và học tập trong nhà trường để có thể tạo ra một thế hệ người học sẵn sàng cho tương lai số.
Việt Nam đang tích cực triển khai chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, xác định giáo dục và đào tạo là lĩnh vực ưu tiên. Trong những năm qua, ngành giáo dục đã thực hiện chuyển đổi số sâu rộng trong quản lý đến quá trình dạy và học trong nhà trường. Tuy nhiên, để thúc đẩy chuyển đổi số bền vững, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển giáo dục trong tương lai, cần thực hiện các nghiên cứu nền tảng, nghiên cứu hành động, các bài học thực tiễn.
Hội thảo “Giáo dục trong thế giới số” được tổ chức với mong muốn tạo diễn đàn chuyên sâu, trao đổi các vấn đề vĩ mô đến thực tiễn trong giáo dục. Tại phiên toàn thể của diễn đàn, các bài trình bày tập trung các kía cạnh chuyển đổi số trong giáo dục, góc nhìn từ bình diện khu vực đến quốc gia, sử dụng trí tuệ nhân tạo trong giáo dục lấy con người làm trung tâm từ góc nhìn chính sách và năng lực đến vấn đề về cơ sở pháp lý trong ứng dụng công nghệ vào giáo dục nói chung và giáo dục đặc biệt. Trong hai phiên song song, các chủ đề chính bao gồm: AI trong Giáo dục, Phát triển năng lực số cho người học, Công nghệ số trong dạy và học, Ứng dụng công nghệ trong Giáo dục đặc biệt, Giải pháp số trong Giáo dục đặc biệt, Giáo dục đặc biệt trong thế giới số. Các diễn giả cũng trình bày các nghiên cứu liên quan đến phần mềm, công nghệ số, ứng dụng trong dạy và học ở các cấp bậc học từ phổ thông đến học, trong giáo dục nói chung trong mảng giáo dục đặc biệt nói riêng.
Hội thảo thu hút 350 đại biểu tham dự trực tiếp và hơn 200 đại biểu tham gia trực tuyến, bao gồm đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo, các tổ chức quốc tế, các tổ chức của và vì người khuyết tật, các nhà hoạch định chính sách giáo dục, chuyên gia nghiên cứu, giảng viên, giáo viên, cha mẹ học sinh.
Hướng đến một tương lai phát triển bền vững
GS.TS. Lê Anh Vinh, Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, Trưởng Ban tổ chức hội thảo, chia sẻ: “Khi khám phá tiềm năng to lớn của giáo dục trong thế giới số, chúng ta cần tiếp cận hành trình này với một mục tiêu rõ ràng. Chúng ta cần đảm bảo rằng công nghệ là phương tiện, là cầu nối - không phải rào cản - đến giáo dục chất lượng cho tất cả mọi người. Chuyển đổi số trong giáo dục không nằm ở sự đổi mới công nghệ đơn thuần, mà nằm ở các chiến lược có chủ đích nhằm xoá bỏ bất bình đẳng số, nâng cao năng lực và trao quyền cho giáo viên, phát triển các kĩ năng cần thiết cho người dạy và người học trong một thế giới đang thay đổi nhanh chóng.”
Bà Tara O’Connell, Trưởng Chương trình Giáo dục, UNICEF Việt Nam khẳng định: “UNICEF cam kết đồng hành cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo trong công tác lập kế hoạch chiến lược và hỗ trợ triển khai chương trình chuyển đổi số trong giáo dục, Trong đó, chú trọng hỗ trợ các giải pháp học tập số và các sáng tạo dựa trên công nghệ số; chú trọng khả năng tiếp cận kỹ thuật số cho các cộng đồng yếu thế; phát triển và thúc đẩy sử dụng công cụ kỹ thuật số thân thiện đối với trẻ em cho cán bộ quản lý, giáo viên; tăng cường nền tảng năng lực số cho trẻ em và thanh thiếu niên.”
Phát biểu tại Hội nghị, ông Jonathan Wallace Baker, Trưởng Đại diện UNESCO tại Việt Nam nhấn mạnh tầm quan trọng của “công bằng, hòa nhập và bền vững trong quá trình chuyển đổi số trong giáo dục”. UNESCO chú trọng tích hợp công nghệ và AI vào giáo dục với tiêu chí “ứng dụng công nghệ và AI lấy con người làm trung tâm trong giáo dục".
Giáo dục đặc biệt và Giáo dục hòa nhập trong bối cảnh chuyển đổi số
Một điểm nhấn đầy ý nghĩa tại hội thảo là các nghiên cứu, các giải pháp sáng tạo hỗ trợ học sinh có nhu cầu giáo dục đặc biệt thúc đẩy cơ hội học tập bình đẳng. Các giải pháp không chỉ ứng dụng công nghệ mà còn hướng tới một nền giáo dục chất lượng, phát triển và hòa nhập cho học sinh khuyết tật, học sinh có nhu cầu giáo dục đặc biệt.
Bà Kim Narae, Phó Giám đốc Quốc Gia, Cơ quan hợp tác phát triển quốc tế KOICA Việt Nam phát biểu đầy cảm xúc tại Hội thảo: “Công nghệ số đóng vai trò thiết yếu trong việc hiện thực hóa giáo dục cá nhân hóa và giáo dục bao trùm, vượt xa việc chỉ hỗ trợ học tập. Những ví dụ được chia sẻ tại đây hôm nay sẽ là nguồn cảm hứng quý giá, giúp trẻ em và thanh niên khuyết tật vượt qua các giới hạn học tập, phát huy tiềm năng của mình và đóng góp ý nghĩa cho xã hội. Đặc biệt, các cách tiếp cận đổi mới sử dụng trí tuệ nhân tạo và công nghệ thực tế ảo đang mở ra chân trời mới trong giáo dục dành cho người khuyết tật”.
Trong những năm qua KOICA, Tổ chức Angel’s Haven (Hàn Quốc), Hiệp Hội Vì Giáo Dục Cho Mọi Người Việt Nam (VAEFA), đã cùng chung tay với Trung tâm Giáo dục đặc biệt Quốc gia, Viện KHGDVN thực hiện nhiều chương trình có ý nghĩa góp phần đóng góp không nhỏ vào xây dựng một nền giáo dục hòa nhập, bình đẳng, chất lượng và cơ hội học tập suốt đời cho tất cả mọi người.
Chung tay hành động
Không chỉ đơn thuần là một sự kiện khoa học thường niên của một tổ chức, Hội thảo tạo sự kết nối cộng đồng giáo dục và các tổ chức trong nước lẫn quốc tế. Với sứ mệnh chung tay hành động, cùng nghiên cứu, tìm kiếm giải pháp, sáng kiến, trong việc nâng cao chất lượng dạy học, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, hướng đến một nền giáo dục phát triển, hòa nhập, bình đẳng, chất lượng và bền vững.
Hội thảo công bố những nghiên cứu nổi bật, cập nhật các xu hướng mới, đồng thời tạo ra diễn đàn uy tín để các nhà quản lý giáo dục, chuyên gia, giảng viên và giáo viên cùng trao đổi về những cơ hội và thách thức của hệ thống giáo dục toàn cầu, buộc các nhà quản lý và chuyên gia phải định hình lại chiến lược quốc gia về giáo dục, cũng như cách thức giảng dạy và học tập trong nhà trường để có thể tạo ra một thế hệ người học sẵn sàng cho tương lai số.
Một số hinh ảnh tại Hội thảo :
