Chiều nay, với tỉ lệ 442/444 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng. Luật có hiệu lực thi hành từ 1/7/2026.
Thu nhập trong năm tăng từ 1 tỷ đồng phải kê khai bổ sung
Một trong những nội dung nhận được nhiều ý kiến trong quá trình thảo luận và sự quan tâm của dư luận là quy định về việc kê khai tài sản. Sau khi xem xét, Quốc hội đã thống nhất và quy định tại Luật này về tài sản, thu nhập phải kê khai bao gồm: quyền sử dụng đất, nhà ở, công trình xây dựng và tài sản khác gắn liền với đất, nhà ở, công trình xây dựng; kim khí quý, đá quý, tiền, giấy tờ có giá và tài sản khác mà mỗi loại tài sản có giá trị từ 150 triệu đồng trở lên; tài sản, tài khoản ở nước ngoài; tổng thu nhập giữa 2 lần kê khai.
So với luật hiện hành, giá trị kê khai tăng từ 50 triệu đồng lên 150 triệu đồng. Giá trị tài sản, thu nhập phải kê khai từ 150 triệu đồng áp dụng cho ba phương thức kê khai (lần đầu, hằng năm, phục vụ công tác cán bộ).
Luật cũng quy định tăng giá trị tài sản, thu nhập bổ sung biến động trong năm từ 300 triệu lên 1 tỷ đồng.
Việc kê khai bổ sung phải hoàn thành trước ngày 31/12 của năm có biến động về tài sản, thu nhập.
Chính phủ sẽ quy định chi tiết tiêu chí lựa chọn người có nghĩa vụ kê khai được xác minh và việc xây dựng, phê duyệt, thực hiện kế hoạch xác minh tài sản, thu nhập hằng năm của cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập.
Việc kê khai, giải trình về nguồn gốc của tài sản, thu nhập tăng thêm là một trong những tiêu chí để đánh giá, xếp loại mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ, công chức, viên chức.
Duy trì phương thức xác minh ngẫu nhiên
Một nội dung đáng chú ý là quy định về xử lý hành vi kê khai tài sản, thu nhập không trung thực, giải trình nguồn gốc của tài sản, thu nhập tăng thêm không trung thực. Nội dung này được quy định tại Điều 51 và khoản 18 của Luật.
Theo đó, người có hành vi vi phạm bị xử lý bằng các hình thức xóa tên khỏi danh sách những người ứng cử; không được bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, phê chuẩn, cử vào chức vụ đã dự kiến.
Người có nghĩa vụ kê khai không thuộc các trường hợp trên mà kê khai tài sản, thu nhập không trung thực, giải trình nguồn gốc của tài sản, thu nhập tăng thêm không trung thực thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm bị xử lý kỷ luật theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức và pháp luật khác có liên quan; trường hợp là đảng viên thì bị xử lý theo quy định của Đảng.
Nhằm phòng ngừa tham nhũng, đồng thời đảm bảo tính minh bạch, cơ quan soạn thảo đã giữ nguyên quy định của luật hiện hành về cơ chế xác minh. Theo đó, Luật quy định: Xác minh theo dấu hiệu vi phạm (kê khai không trung thực hoặc có tố cáo; có biến động tăng về tài sản từ 1 tỷ đồng, người có nghĩa vụ kê khai giải trình không hợp lý về nguồn gốc); Xác minh ngẫu nhiên đối với một tỷ lệ nhất định người có nghĩa vụ kê khai.
Giải trình về việc giữ nguyên quy định của luật hiện hành, cơ quan chủ trì soạn thảo cho rằng phương thức xác minh ngẫu nhiên giúp tăng tính khách quan, minh bạch, đồng thời tối ưu nguồn lực khi số lượng người kê khai rất lớn. Quy định hiện hành vẫn bảo đảm tính luân phiên, khi hằng năm xác minh tối thiểu 20% số cơ quan, đơn vị và tối thiểu 10% người có nghĩa vụ kê khai tại mỗi đơn vị, với tiêu chí ưu tiên những người chưa được xác minh trong 04 năm gần nhất./.
