Chiều nay (10/12), với tỉ lệ tán thành cao (92,39% đại biểu có mặt tán thành), Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Viên chức (sửa đổi) với nhiều nội dung mới, nhận được sự quan tâm của dư luận.
Viên chức được góp vốn, quản lý doanh nghiệp ngoài công lập
Luật Viên chức (sửa đổi) vừa được Quốc hội biểu quyết thông qua gồm 6 Chương, 43 Điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2026.
Trong phần sửa đổi có một điều quy định quyền của viên chức về thực hiện hoạt động nghề nghiệp và hoạt động kinh doanh.
Theo đó, viên chức được ký hợp đồng lao động hoặc hợp đồng dịch vụ với cơ quan, tổ chức, đơn vị khác nếu pháp luật về ngành, lĩnh vực không cấm, bảo đảm không xung đột lợi ích theo quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng, không trái với thỏa thuận tại hợp đồng làm việc và không vi phạm đạo đức nghề nghiệp.
Trường hợp chưa có thỏa thuận trong hợp đồng làm việc thì phải được sự đồng ý bằng văn bản của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập; đối với người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập thì phải được sự đồng ý bằng văn bản của cấp trên quản lý trực tiếp.
Ngoài ra, viên chức được hành nghề với tư cách cá nhân nếu pháp luật về ngành, lĩnh vực không cấm, bảo đảm không xung đột lợi ích theo quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng và không vi phạm đạo đức nghề nghiệp.
Viêm chức được góp vốn, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp, hợp tác xã, bệnh viện, cơ sở giáo dục, tổ chức nghiên cứu khoa học ngoài công lập, trừ trường hợp pháp luật về phòng, chống tham nhũng, pháp luật về doanh nghiệp hoặc pháp luật về ngành, lĩnh vực có quy định khác.
Ngoài ra, viên chức được thực hiện các quyền khác trong hoạt động kinh doanh nếu không trái với quy định của pháp luật về hoạt động nghề nghiệp và quy định của cấp có thẩm quyền.
Viên chức làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, cơ sở giáo dục đại học công lập được thực hiện các quyền quy định, các quyền khác theo quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, pháp luật về doanh nghiệp và pháp luật khác có liên quan.
Chấm dứt hợp đồng làm việc nếu không đáp ứng yêu cầu công việc
Luật Viên chức (sửa đổi) còn bổ sung quy định về hợp đồng làm việc đối với viên chức. Điểm mới đáng chú ý là quy định về việc chấm dứt hợp đồng.
Theo đó, việc chấm dứt hợp đồng làm việc, hợp đồng lao động, hợp đồng dịch vụ, quyền, nghĩa vụ của các bên có liên quan thực hiện theo quy định, pháp luật về lao động, pháp luật về dân sự và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Viên chức, người ký hợp đồng lao động, hợp đồng dịch vụ với đơn vị sự nghiệp công lập có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng. Các quy định có liên quan đến việc đơn phương chấm dứt hợp đồng thực hiện theo quy định của pháp luật về lao động, pháp luật về dân sự và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Đơn vị sự nghiệp công lập chỉ được đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc, hợp đồng lao động, hợp đồng dịch vụ với viên chức, người ký kết hợp đồng lao động, hợp đồng dịch vụ trong các trường hợp tương ứng theo quy định của pháp luật về lao động, pháp luật về dân sự và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Ngoài ra, hợp đồng làm việc sẽ chấm dứt khi viên chức bị xử lý kỷ luật bằng hình thức buộc thôi việc; bị xếp loại chất lượng ở mức không hoàn thành nhiệm vụ vì lý do chuyên môn, nghiệp vụ hoặc không đáp ứng yêu cầu của vị trí việc làm...
Luật Viên chức (sửa đổi) cụ thể hóa các Nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị
Giải trình về một số nội dung được sửa đổi, bổ sung, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Đỗ Thanh Bình cho biết Chính phủ đã chỉnh lý một số nội dung liên quan để chuyển đổi phương thức quản lý viên chức theo vị trí việc làm, lấy vị trí việc làm là căn cứ chính để thực hiện tuyển dụng, bố trí, đánh giá, quy hoạch, bổ nhiệm, đào tạo, bồi dưỡng và thực hiện chế độ, chính sách đối với viên chức.
Dự thảo Luật cũng đã chỉnh lý quy định về nghĩa vụ, quyền của viên chức trong hoạt động nghề nghiệp ở bên ngoài đơn vị sự nghiệp công lập bảo đảm chặt chẽ. Viên chức có trách nhiệm hoàn thành nhiệm vụ được giao tại đơn vị sự nghiệp công lập, tuân thủ quy định của pháp luật về quản lý ngành, lĩnh vực và không xung đột lợi ích theo quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng.
Đồng thời, dự thảo Luật cũng hoàn thiện quy định về ký hợp đồng lao động và hợp đồng dịch vụ, bổ sung quy định chấm dứt hợp đồng, đơn phương chấm dứt hợp đồng tại Điều 22 để bảo đảm đồng bộ với Bộ luật Lao động.
Theo Bộ trưởng Đỗ Thanh Bình, dự thảo chỉnh lý các quy định về đánh giá, xếp loại chất lượng bảo đảm đồng bộ với Quy định số 366-QĐ/TW ngày 30/8/2025 của Bộ Chính trị và Luật Cán bộ, công chức; giao Chính phủ quy định Khung tiêu chí đánh giá làm cơ sở để các đơn vị sự nghiệp công lập xây dựng Quy chế đánh giá đối với viên chức thuộc phạm vi quản lý.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Đỗ Thanh Bình nêu rõ, Luật Viên chức (sửa đổi) là bước cụ thể hóa quan trọng các Nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, giáo dục đào tạo, y tế và các quy định mới về công tác cán bộ nhằm thực hiện cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức gắn với vị trí việc làm; tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số; hiệu quả hoạt động đánh giá dựa trên sản phẩm, kết quả công việc; tạo cơ chế liên thông nguồn nhân lực giữa khu vực công và khu vực tư; thu hút, trọng dụng nguồn nhân lực chất lượng cao để nâng cao hiệu quả hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và phục vụ Nhân dân trong giai đoạn mới./.
