Trong 2 ngày 25 và 26/10, tại Hà Nội, Việt Nam đăng cai Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng, gọi tắt là “Công ước Hà Nội” với sự tham gia của đại diện hơn 40 đoàn nguyên thủ quốc gia và tổ chức quốc tế.
Đây là lần đầu tiên Hà Nội - Thành phố vì hòa bình được chọn đăng cai Lễ mở ký Công ước quan trọng này. Hướng tới sự kiện có ý nghĩa lịch sử này, trước đó, Chủ tịch nước Lương Cường đã gửi thông điệp tới lãnh đạo các quốc gia và bạn bè năm châu nêu rõ tinh thần “Chống tội phạm mạng - Chia sẻ trách nhiệm - Hướng tới tương lai”, khẳng định quyết tâm đoàn kết, hợp tác và thượng tôn pháp luật để bảo vệ không gian mạng - tài sản chung của nhân loại.
Thông điệp của Chủ tịch nước Lương Cường nêu rõ: “Trong kỷ nguyên số, tội phạm mạng không chỉ là thách thức của riêng một quốc gia, mà còn là hiểm họa toàn cầu, đe dọa an ninh, ổn định chính trị, kinh tế và đời sống xã hội. Việt Nam luôn coi chống tội phạm mạng là một trong những ưu tiên trong chính sách an ninh quốc gia, đồng thời tích cực tham gia cùng cộng đồng quốc tế trong đấu tranh chống tội phạm mạng. Việt Nam nhận thức rõ, với đặc tính không biên giới của không gian mạng, muốn chống tội phạm mạng hiệu quả phải thông qua đoàn kết, hợp tác giữa các quốc gia và thượng tôn pháp luật”.
Thời gian qua, lừa đảo, dụ dỗ, thao túng trực tuyến đang trở thành một “cơn bão ngầm” đe dọa an ninh mạng và tinh thần xã hội tại Việt Nam, gây thiệt hại lớn không chỉ về tài chính mà còn về sức khỏe tâm lý của nhiều người.
Theo báo cáo tình hình nguy cơ an toàn thông tin tại Việt Nam vừa được Viettel Cyber Security (VCS) phát hành, trong quý III năm nay Việt Nam ghi nhận hơn 6,5 triệu tài khoản cá nhân bị đánh cắp, tăng 64% so với quý trước. Cùng với đó là gần 4.000 tên miền lừa đảo và gần 900 website giả mạo thương hiệu được phát hiện, tăng hơn 300% so với cùng kỳ năm ngoái. Các chiến dịch này chủ yếu mạo danh ngân hàng, cơ quan công quyền hoặc thương hiệu thương mại điện tử, phát tán tin nhắn và email chứa đường dẫn giả mạo để đánh cắp thông tin tài chính, tài khoản và mã OTP.
Trước đó, theo báo cáo của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia (NCA) công bố cuối năm 2024, Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề bởi tội phạm mạng. Tỷ lệ “nạn nhân tiềm năng” cũng đáng báo động: Cứ 220 người dùng điện thoại thông minh (smartphone) thì có 1 người trở thành nạn nhân và 70% người dân tiếp xúc với ít nhất một cuộc gọi hoặc tin nhắn lừa đảo mỗi tháng. Theo thống kê từ Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an), thiệt hại ước tính lên đến 18.900 tỷ đồng chỉ trong năm 2024 - tăng gấp đôi so với năm 2023 (khoảng 8.000 - 10.000 tỷ đồng).
Năm 2023, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao thuộc Bộ Công an đã xử lý hơn 1.500 vụ án lừa đảo trực tuyến, chủ yếu liên quan đến chiếm đoạt tài sản qua mạng. Đến năm 2024, con số vụ việc tiếp tục tăng vọt, với hơn 22.200 phản ánh về lừa đảo trực tuyến được ghi nhận chỉ trong 9 tháng của năm.
Công ước Liên hợp quốc về tội phạm mạng được Đại hội đồng Liên hợp quốc chính thức thông qua ngày 24/12/2024. Công ước gồm 9 Chương, 71 điều khoản, trong đó có nhiều nội dung quan trọng như: xác định các hành vi được coi là tội phạm mạng, từ truy cập bất hợp pháp, can thiệp hệ thống đến lạm dụng trẻ em trực tuyến, rửa tiền có được từ các hoạt động phạm tội… Văn kiện này được gọi tắt là Công ước Hà Nội, thể hiện sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế về sự tham gia và đóng góp tích cực và trách nhiệm của Việt Nam trong việc xây dựng Công ước nói riêng, và ứng phó các thách thức toàn cầu của Liên hợp quốc nói chung.
Góp phần an toàn không gian mạng, “Liên minh Niềm tin số” đã phát động chiến dịch “Không Một Mình” với thông điệp “Cùng nhau an toàn trực tuyến” và một chiến dịch khác là “Chống lừa đảo trực tuyến năm 2025” được triển khai trên quy mô toàn quốc từ tháng 10 đến tháng 12, mang thông điệp “3C- Chậm để chắc chắn - An toàn hơn”.
Đảng và Nhà nước Việt Nam đã ban hành và lãnh đạo nhiều chủ trương quan trọng. Tiêu biểu là Nghị quyết 29 về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng và Nghị quyết 30 về Chiến lược an ninh mạng quốc gia. Việc thành lập Ban chỉ đạo an toàn, an ninh mạng quốc gia do Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng ban cho thấy sự quan tâm đặc biệt của Chính phủ Việt Nam đối với vấn để này.
Lễ mở ký Công ước tại Hà Nội sẽ trở thành dấu mốc lịch sử, khẳng định giá trị của chủ nghĩa đa phương với Liên hợp quốc là trung tâm, gửi đi thông điệp mạnh mẽ về quyết tâm chống tội phạm mạng và xây dựng một thế giới hòa bình, công bằng, thượng tôn pháp luật.
“Công ước Hà Nội” không chỉ là sự kiện quốc tế, mà còn là minh chứng cho khát vọng và nỗ lực của Việt Nam trong việc góp phần xây dựng một thế giới số an toàn, công bằng và nhân văn. Từ “Công ước Hà Nội”, chúng ta có thêm niềm tin rằng mọi người đều có thể trở thành một phần của giải pháp, cùng nhau tạo nên lá chắn số vững chắc. Và như thông điệp của chiến dịch “Không Một Mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến”, không ai bị bỏ lại phía sau trên không gian mạng. An toàn trực tuyến không phải là chuyện của riêng ai - mà là cam kết của tất cả chúng ta.
