Mỗi con tàu vươn khơi không chỉ chở theo niềm hy vọng mưu sinh, mà còn mang theo trách nhiệm gìn giữ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Thế nhưng, vẫn còn số ít ngư dân vì mưu sinh mà vượt ranh giới pháp lý, khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài, hành vi để lại những hậu quả nặng nề cả về kinh tế lẫn uy tín quốc gia.
Trên những con sóng sớm tinh mơ, từng đoàn tàu cá lại rẽ sóng vươn khơi. Với ngư dân Việt Nam, biển không chỉ là không gian sinh tồn, mà còn là quê hương thứ hai, là nguồn sống nuôi dưỡng bao thế hệ. Thế nhưng, vì áp lực mưu sinh, vẫn còn một số ngư dân liều mình vượt ranh giới pháp lý, khai thác trong vùng biển thuộc quản lý của nước khác. Những chuyến đi ấy tưởng như kiếm được nhiều cá hơn, nhưng thực tế lại để lại hậu quả cay đắng. Không ít trường hợp bị lực lượng tuần duyên nước ngoài bắt giữ, tàu thuyền bị tịch thu, thậm chí còn bị truy tố. Một đời dành dụm đóng chiếc tàu, chỉ một lần vi phạm là mất trắng. Không chỉ thiệt hại về kinh tế, hành vi khai thác trái phép còn ảnh hưởng đến uy tín quốc gia trên trường quốc tế.
Biển không phải là vô chủ. Theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển, mỗi quốc gia đều có vùng đặc quyền kinh tế riêng, và việc xâm phạm ngư trường đồng nghĩa với xâm phạm chủ quyền. Hơn nữa, khi khai thác trái phép ở vùng biển xa, ngư dân cũng đang tự làm suy kiệt nguồn lợi thủy sản – nền tảng sinh kế của chính mình. Phòng ngừa không chỉ là tuân thủ pháp luật, mà còn là bảo vệ nguồn cá cho con cháu sau này.
Ở vùng biển Cần Thơ, nơi có hàng nghìn tàu cá hoạt động, công tác tuyên truyền được triển khai liên tục, sát thực tế. Thiếu tá Nguyễn Thanh Phong, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Trung Bình, Bộ đội Biên phòng TP Cần Thơ cho biết: "Đồn Biên phòng Trung Bình cũng đã xác định một số phương tiện có nguy cơ cao vi phạm vùng biển nước ngoài, Đồn đã tham mưu thành lập tổ tuyên truyền đặc biệt gồm có đồn Biên phòng Trung Bình, sở Nông nghiệp và Môi trường, chi cục bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản tỉnh trực tiếp đến tuyên truyền tới chủ phương tiện, từng thuyền trưởng nằm trong đối tượng có nguy cơ cao vi phạm vùng biển nước ngoài".
Không chỉ dừng ở các buổi nói chuyện, lực lượng chức năng còn kết hợp tuần tra, kiểm tra định kỳ, rà soát tàu cá có thiết bị giám sát hành trình, cập nhật tọa độ hoạt động và kịp thời nhắc nhở khi có dấu hiệu vượt ranh giới.
Thực tế cho thấy, đa số ngư dân chọn con đường đúng đắn: khai thác đúng vùng, tham gia tổ đội đoàn kết trên biển, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình đầy đủ. Họ liên kết với doanh nghiệp để tiêu thụ sản phẩm, tiếp cận chính sách hỗ trợ của Nhà nước về xăng dầu và bảo hiểm. Dù không “đi xa”, họ vẫn sống ổn định, lâu dài và tự hào rằng mình đang làm nghề một cách văn minh.
Khai thác đúng ngư trường không chỉ là tuân thủ pháp luật, mà còn là cách sống có trách nhiệm với môi trường biển. Việc đánh bắt tràn lan, tận diệt hoặc xâm phạm vùng biển nước ngoài không chỉ gây tổn thất tức thời, mà còn làm suy kiệt nguồn lợi thủy sản, thứ vốn quý giá nuôi dưỡng đời sống của chính ngư dân.
Một chuyến biển nhanh có thể cho nhiều tiền, nhưng một vùng biển khỏe mạnh mới là tài sản bền vững. Tôn trọng ngư trường nước bạn cũng chính là giữ lấy biển của mình. Giữ biển hôm nay, để ngày mai con cháu ta còn có biển mà ra khơi.
