Là nhân viên làm công ăn lương, quen ăn tiêu dè sẻn, nhưng cứ đến Tết, Phạm Văn Huy lại dường như biến thành con người khác. Mỗi lần về quê ăn Tết, Huy thường chi tiền mua đồ đạc mới cho bố mẹ giá từ vài triệu đến vài chục triệu, rồi bỏ lì xì cho các cháu toàn tiền trăm nghìn. Ngoài thú vui mua sắm đồ đạc mới dịp Tết, Huy cũng thích tổ chức ăn nhậu, tụ tập bạn bè. Bao nhiêu tiền tiết kiệm cả năm, hết Tết là không còn một đồng. Thế nhưng Huy vẫn chấp nhận miễn sao Tết được vui. “Cả năm mới có ngày Tết nên mình nghĩ bỏ ra số tiền lớn cũng không vấn đề”, Huy cho biết.
Không ít gia đình dù có mức thu nhập trung bình nhưng vẫn chi đậm cho mua sắm Tết với tâm lý “kém miếng khó chịu”. Họ quan niệm cả năm có thể “thắt lưng buộc bụng” nhưng mấy ngày Tết nhất định phải mạnh tay. Nhiều người lương tháng chỉ vài triệu đông nhưng vẫn sẵn sàng săn đồ độc, sắm Tết theo kiểu thấy người ta mua thì mình cũng mua, mua về chất đống chẳng đụng đến có khi lại vứt vì hỏng.
Dù nhu cầu ăn uống của gia đình không nhiều nhưng những loại thực phẩm tích trữ vẫn được chị Phương Linh xếp chật tủ lạnh. Về quê chồng, ngày nào chị cũng làm ba mâm cỗ bề thế dâng cúng tổ tiên nhưng vì nhà neo người, ăn mãi không hết nên nhiều lần phải đổ bỏ. Cũng bởi tâm lý mua gì cũng thấy thiếu, Tết thì phải chơi sang, chơi độc, có vậy mới tự tin tiếp khách nên ra Tết không ít bà nội trợ như chị Linh lại than thở hết tiền. Mình dự kiến Tết ra sẽ còn một khoản nhưng nếu phát sinh thêm 50% hoặc hơn thì xác định ra Tết hết tiền, có khi phải đi vay…”, chị Linh chia sẻ.
Theo chuyên gia tâm lý Đinh Đoàn, nguyên nhân khiến nhiều người chấp nhận chi tiêu mạnh tay dịp Tết đó là tâm lý “ Tết là phải vui, đói quanh năm no ba ngày Tết”. Có rất nhiều thứ mà ngày thường nhiều người phải đắn đo thì khi Tết đến sẵn sàng bỏ ra số tiền lớn để mua ví dụ như thực phẩm độc, lạ, đặc sản vùng miền hay những đồ dùng trong gia đình. Hoặc một số người thấy họ hàng, hàng xóm có những thứ mà mình không có sẽ nảy sinh tâm lý ghen tị. Tình trạng này xảy ra nhiều ở người chưa lập gia đình và người không có kế hoạch tài chính rõ ràng.
Với những người có tiền họ dễ dàng chi tiêu, thể hiện đẳng cấp của mình nhưng sợ nhất là những người điều kiện không có nhưng vẫn cố gắng đua đòi, chạy theo đám đông. Các cụ ngày xưa đã nói “nhà giàu rau muống chấm tương, những thằng khố bện chè đường, thịt thăn”, càng những người giàu người ta càng giản dị không cần sĩ diện với ai, còn những người khó khăn đôi khi lại cứ phải gồng mình ra để thể hiện. Việc tiêu xài hoang phí không thể hiện đẳng cấp của mỗi người mà quan trọng là chúng ta cảm thấy vui vẻ, thoải mái.
Chuyên gia tâm lý Đinh Đoàn khẳng định nếu không có kế hoạch tài chính rõ ràng, mọi người dễ rơi vào tình trạng chi tiêu phóng tay, ảnh hưởng tới cuộc sống sau Tết, thậm chí cả năm kế tiếp. Vì vậy, để kiểm soát chi tiêu trong dịp Tết, cách tốt nhất là phải lập kế hoạch rõ ràng, chi tiết, cố gắng không chi những thứ ngoài danh mục. Vợ chồng cùng nhau giám sát chi tiêu để kiềm chế thói quen tiêu xài hoang phí.
Tết rồi cũng qua đi, nếu chi tiêu vượt quá ngân sách, khi đó khoản nợ sẽ ở lại. Dù dưới bất kỳ hình thức nào, nợ nần sẽ tạo nên áp lực tài chính vào những ngày đầu năm mới. Tết không nhất thiết là phải chi bao nhiêu, miễn sao phải phù hợp với khả năng của mỗi người. Khi đó chúng ta sẽ có một cái Tết đủ đầy, trọn vẹn và hạnh phúc./.
Mời nghe chương trình tại đây:
