Ngày 23/9/2025, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 292/NQ-CP với mục tiêu tổng quát: Xây dựng và phát triển ngành Ngoại giao toàn diện, hiện đại, chuyên nghiệp, đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh đối ngoại, hội nhập quốc tế là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên, tương xứng với thế và lực của Việt Nam, thực sự trở thành lực lượng tiên phong, nòng cốt thực hiện thắng lợi chủ trương, đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Cùng với đó là cụ thể hóa chủ trương, đường lối và định hướng đối ngoại thành các nhiệm vụ, giải pháp xây dựng và phát triển ngành Ngoại giao đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Theo các chuyên gia, Nghị quyết số 292/NQ-CP mở ra hàng loạt cơ hội để nâng tầm vị thế quốc gia trên trường quốc tế. Theo mục tiêu của Nghị quyết, đến năm 2045, mạng lưới cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài sẽ được mở rộng lên khoảng 150 cơ quan. Điều này thể hiện tầm nhìn chiến lược về việc tăng cường kết nối quốc tế, mở rộng quan hệ song phương và đa phương, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn cho công tác bảo hộ công dân, thúc đẩy ngoại giao kinh tế, văn hoá và khoa học công nghệ.
Theo Đại sứ Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, mục tiêu này hoàn toàn thực hiện được bởi chúng ta đã được tạo đà từ những kết quả của 40 năm đổi mới. “40 năm đổi mới chúng ta đã có nền tảng vững chắc cả về chính trị, cả về pháp lý và về năng lực kinh tế. Điểm nữa là chúng ta đã có quan hệ đối ngoại với tất cả các quốc gia thuộc Liên hiệp quốc, có một mạng lưới liên kết về mặt kinh tế, đặc biệt là thông qua các FTA. Chúng ta cũng có mạng lưới quan hệ các đối tác, đặc biệt là 10 đối tác chiến lược toàn diện, trong đó bao gồm các trung tâm kinh tế lớn. Đó là những nền tảng vững chắc cho chúng ta”.
Tại Đại hội thi đua yêu nước Bộ Ngoại giao giai đoạn 2025-2030 tổ chức trung tuần tháng 11 vừa qua cũng đánh giá, 5 năm gần đây, ngành ngoại giao đã đạt được thành tích nổi bật, Việt Nam tự tin đảm nhiệm thành công các vai trò quan trọng như: Ủy viên không thường trực Hội đồng bảo an Liên hợp Quốc nhiệm kỳ 2020-2021; Chủ tịch ASEAN năm 2020; tổ chức thành công Diễn đàn Tương lai ASEAN, Hội nghị P4G; phối hợp tổ chức thành công Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng...
Về ngoại giao kinh tế, bà Luyện Minh Hồng, Phó Vụ trưởng Vụ Ngoại giao Kinh tế, Bộ Ngoại giao cho biết, với phương châm "lấy địa phương, doanh nghiệp và người dân là trung tâm phục vụ; lấy lợi ích quốc gia dân tộc là kim chỉ nam", công tác ngoại giao kinh tế đã được triển khai bài bản, toàn diện; phát triển cả về chiều rộng và chiều sâu, trên nhiều lĩnh vực, với nhiều đối tác quan trọng. "Những thành tựu trong công tác ngoại giao đã góp phần thiết thực vào triển khai các mục tiêu an ninh phát triển của đất nước và được Đảng và Nhà nước ghi nhận, đánh giá cao. Triển khai công tác ngoại giao kinh tế thời gian qua, góp phần giữ vững môi trường ổn định thuận lợi và mở rộng không gian phát triển đất nước".
Cùng với đó, Nghị quyết 292/NQ-CP được ban hành càng tạo đà thúc đẩy hiện đại hóa toàn diện ngành ngoại giao thông qua việc đầu tư ngân sách, cơ sở vật chất và hạ tầng công nghệ thông tin theo hướng số hóa. Điều này cho phép ngành Ngoại giao bắt kịp xu hướng ngoại giao số, ứng dụng dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo trong phân tích, đánh giá tình hình và ra quyết định.
Nghị quyết đặt trọng tâm xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên sâu, có trình độ ngoại ngữ, nghiệp vụ, kiến thức đa ngành, đủ khả năng đảm đương các nhiệm vụ trong môi trường quốc tế phức tạp. Đây là nền tảng then chốt để ngành Ngoại giao thực sự trở thành lực lượng tiên phong trong hội nhập quốc tế.
Tuy nhiên, theo Đại sứ Phạm Quang Vinh, đi cùng cơ hội là không ít thách thức mà ngành Ngoại giao phải đối mặt để hoàn thành được mục tiêu đến năm 2030 và tầm nhìn 2045. Đặc biệt, việc hài hòa cơ chế phối hợp phức tạp giữa các cơ quan Trung ương và địa phương, áp lực tài chính lớn để đảm bảo nguồn lực cho hiện đại hóa và mở rộng mạng lưới hay các thách thức thu hút và giữ chân nhân tài chuyên môn sâu trong bối cảnh cạnh tranh và yêu cầu phải thích ứng linh hoạt với môi trường quốc tế ngày càng biến động và khó lường cũng là những thách thức không nhỏ. Điều này đòi hỏi ngành Ngoại giao phải vừa tận dụng cơ hội, vừa chủ động vượt qua thách thức để thực hiện thành công mục tiêu đến năm 2030 và tầm nhìn 2045.
Tại Đại hội thi đua yêu nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị ngành Ngoại giao thực hiện 3 "Làm tốt": "Làm tốt" hơn nữa các công việc thường xuyên theo chức năng, nhiệm vụ được giao; đồng thời, bám sát tình hình thực tiễn để có tham mưu chiến lược, phản ứng chính sách kịp thời, hiệu quả trong bối cảnh tình hình thế giới biến động nhanh, phức tạp, khó lường. "Làm tốt" hơn nữa vai trò kết nối: Tăng cường đối ngoại song phương để kết nối trong nước và quốc tế; kết nối kinh tế; kết nối văn hóa; kết nối số, công nghệ; kết nối con người... "Làm tốt" hơn nữa sứ mệnh quốc tế; nâng tầm đối ngoại đa phương của Việt Nam; tiếp tục phát huy tốt vai trò, vị thế đất nước trong việc chủ động, tích cực tham gia định hình và cải cách quản trị toàn cầu, nhất là tại các diễn đàn, cơ chế đa phương khu vực và quốc tế".
Sự ra đời của Nghị quyết 292/NQ-CP đã mở ra một giai đoạn phát triển mới cho ngành Ngoại giao Việt Nam - nơi cơ hội và thách thức đan xen. Để tiến bước vững chắc, ngành ngoại giao nước ta cũng cần đổi đổi mới mạnh mẽ. Chỉ khi đó, mục tiêu phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn 2045 mới có thể trở thành hiện thực, góp phần quan trọng đưa đất nước hội nhập sâu rộng, phát triển bền vững và nâng cao vị thế trên trường quốc tế./.
