Người cao tuổi đầu tư chứng khoán

Sáng nào cũng vậy, đúng 8 giờ, ông Phạm Văn Dũng, 68 tuổi ở phường Ba Đình, thành phố Hà Nội lại ngồi vào bàn làm việc, mở máy tính, bật bảng điện tử chứng khoán. “Ngày xưa tôi dạy học, giờ nghỉ hưu, không quen ngồi không. Đầu tư chứng khoán giúp tôi cảm thấy mình vẫn còn giá trị, vẫn đang làm việc”, ông nói, ánh mắt sáng rực khi kể về các mã cổ phiếu mình đang nắm giữ.

Từ khi tham gia thị trường ba năm trước, ông Dũng xem chứng khoán như “môn học thứ hai của tuổi già”. “Mỗi ngày tôi đọc tin, ghi chú cổ phiếu, tính toán lợi nhuận - y như chấm bài vậy. Chỉ khác là học sinh giờ là… thị trường,” ông cười cho biết.

Không riêng ông Dũng, ngày càng có nhiều người cao tuổi bước vào thị trường chứng khoán -nơi họ không chỉ tìm kiếm cơ hội sinh lời, mà còn tìm thấy niềm vui tinh thần và sự kết nối với nhịp sống mới của thời đại số.

Theo thống kê của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam, tính đến quý II/2025, cả nước có gần 8 triệu tài khoản chứng khoán cá nhân, trong đó khoảng 6% thuộc về người từ 60 tuổi trở lên (tăng gần gấp đôi so với năm 2020).

Hẹn gặp nhau tại một Công ty chứng khoán trên phố Thành Công, thành phố Hà Nội, bà Nguyễn Thị Hạnh, 63 tuổi, cùng nhóm bạn “đồng môn chứng khoán” rôm rả bàn chuyện cổ phiếu điện, dược, ngân hàng. “Mỗi người đầu tư vài trăm triệu, vừa học vừa chơi. Quan trọng là đầu óc luôn phải tỉnh táo, chứ già rồi mà chỉ xem phim hay ngủ trưa thì buồn lắm”, bà Hạnh nói.

Theo bà Hạnh, chứng khoán không phải là trò may rủi mà là cuộc đầu tư có tính toán. Bà Hạnh kể: “Hồi đầu, tôi mua cổ phiếu theo tin đồn, lỗ 30%. Sau đó học đọc báo cáo tài chính, giờ chọn doanh nghiệp trả cổ tức đều, không còn loạn nữa”.

Các chuyên gia tài chính cá nhân cho rằng, có ba lí do khiến chứng khoán hấp dẫn người cao tuổi. Thứ nhất, linh hoạt và dễ tiếp cận. Không cần mở cửa hàng hay thuê mặt bằng, chỉ với điện thoại thông minh, người hưu trí có thể mua - bán cổ phiếu ngay tại nhà. Thứ hai, phù hợp với người có vốn tích lũy. Sau nhiều năm làm việc, họ có khoản tiết kiệm nhàn rỗi, không muốn “đóng băng” trong sổ tiết kiệm. Thứ ba, mang lại cảm giác được tham gia vào đời sống kinh tế. Nhiều người coi đây là cách “cập nhật thời sự” hằng ngày, giúp trí óc minh mẫn, giảm cảm giác cô đơn.

Trái ngược với định kiến “người già chậm nhạy bén”, nhiều nhà đầu tư cao tuổi lại có lợi thế đặc biệt: Kiên nhẫn, điềm tĩnh và kĩ luật. Ông Trần Quốc Lâm, 70 tuổi ở Hà Đông, Hà Nội - cựu kế toán doanh nghiệp cho rằng tuổi già giúp ông “đầu tư lạnh”. “Tôi không bị cuốn theo tin đồn. Mua cổ phiếu nào cũng đọc kĩ báo cáo tài chính, nhìn dài hạn chứ không lướt sóng. Tuổi này cần giữ sức, nên tôi cũng chọn cách đầu tư… chậm mà chắc”, ông nói.

Theo khảo sát của Công ty chứng khoán VNDIRECT, nhóm nhà đầu tư trên 60 tuổi có tỉ lệ giữ cổ phiếu trung bình 8–12 tháng, cao gấp đôi nhóm dưới 35 tuổi. Đây chính là phong cách “đầu tư giá trị” – ổn định và an toàn, phù hợp với tâm lí người cao tuổi.

Tuy vậy, chứng khoán vẫn là kênh đầu tư có rủi ro cao, và không ít người cao tuổi đã phải “trả học phí” đắt. Bà Lê Thị Thanh, 66 tuổi, ở thành phố Hải Phòng, chia sẻ: “Hồi năm 2022, thấy ai cũng khoe lời, tôi vay thêm tiền đầu tư. Ai ngờ thị trường rớt mạnh, mất gần 300 triệu đồng. Mấy tháng mất ăn mất ngủ, con tôi phải khuyên mới dừng lại”.

Chuyên gia tài chính Nguyễn Tấn Dũng, Công ty Chứng khoán SSI cảnh báo: “người cao tuổi thường dễ bị tác động bởi thông tin từ bạn bè, hàng xóm, nên dễ mua theo cảm xúc. Họ cần xác định rõ: Chỉ dùng tiền nhàn rỗi, không vay nợ, không đặt kì vọng quá cao”.

Ngoài ra, rủi ro còn nằm ở khả năng tiếp cận công nghệ. Dù các ứng dụng đầu tư ngày càng thân thiện, nhưng việc thao tác sai hoặc bị lừa đảo qua mạng vẫn có thể khiến nhiều người cao tuổi thiệt hại nặng. Năm 2024, Bộ Công an đã ghi nhận hơn 1.000 vụ giả mạo sàn chứng khoán trực tuyến, trong đó nạn nhân chủ yếu là người trên 55 tuổi…

Nhìn chung, ở tuổi ngoài 60, nhiều người từng nghĩ chỉ còn hưởng thụ an nhàn. Nhưng với thế hệ “người già 4.0” như ông Dũng, bà Hạnh đầu tư chứng khoán là cách họ giữ cho mình một tinh thần trẻ trung, minh mẫn và tự chủ. Ông Dũng cười hiền: “Tôi đầu tư không phải để giàu, mà để đầu óc không rỉ sét. Mỗi lần thị trường biến động, tôi lại thấy mình như đang sống giữa nhịp đời sôi động”.

Rõ ràng, giữa thời đại mà kinh tế và công nghệ thay đổi từng ngày, người cao tuổi vẫn có thể là nhà đầu tư thông thái, miễn là họ hiểu rõ giới hạn, kiên định với nguyên tắc và giữ tinh thần học hỏi. Vì đầu tư, với họ không chỉ là chuyện tiền, mà là một hành trình làm mới chính mình ở tuổi không còn trẻ…

Theo ngaymoionline