Tham dự buổi gặp mặt có đồng chí Nguyễn Thị Thanh, Ủy viên TW Đảng, Ủy viên ủy ban thường vụ Quốc hội, Phó trưởng ban tổ chức TW, Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam – Campuchia, đại diện Văn phòng TƯ Đảng, văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chính Phủ, Bộ Ngoại giao cùng đông đảo các cựu chuyên gia, các tướng lĩnh đã từng làm nhiệm vụ quốc tế tại Campuchia.
45 năm trôi qua, nay gặp mặt, các cựu chuyên gia bồi hồi xúc động cùng chia sẻ những câu chuyện, kỷ niệm trong những năm tháng kề vai sát cánh bên nhau, chung lưng đấu cật vượt khó khăn giúp nước bạn Campuchia hồi sinh.
Ngược thời gian về hơn 45 năm trước, kể từ tháng 5/1975 đến ngày 23/12/1978, bè lũ Pol Pot đã gây ra những tội ác "trời không dung, đất không tha" đối với nhân dân ta. Chúng đã giết hại hơn 5.000 dân thường Việt Nam, làm bị thương gần 5.000 người khác, bắt và đưa đi thủ tiêu hơn 20.000 người; hàng nghìn trường học, bệnh viện, cơ sở y tế, nhà thờ, nhà chùa bị đốt phá; hàng nghìn trâu bò bị cướp, giết; hàng nghìn héc-ta lúa màu bị phá hoại, hàng vạn héc-ta ruộng đất và đồn điền cao su ở vùng biên giới phía Tây Nam bị bỏ hoang; nửa triệu dân sát biên giới phải bỏ nhà, bỏ đất, bỏ ruộng để chạy dạt về phía đông, sống chen chúc bên những hố bom B-52 chưa kịp lấp.
Cùng với đó, tại nước bạn Campuchia, Pol Pot đã biến xã hội Campuchia từ một ốc đảo hòa bình trong thập niên 60 của thế kỷ 20 thành trại khổ sai khổng lồ đầy rẫy những hố chôn người. Không còn thành phố, trường học, chợ, tiền tệ; không còn ca hát nhảy múa, đi chùa, tụng kinh niệm Phật; không có sự giao lưu với bên ngoài; con người không được nói, không được khóc, chỉ được cúi đầu và tuân lệnh.
Sự khủng bố và kìm kẹp dã man của Pol Pot làm bùng lên hàng loạt cuộc nổi dậy chống chế độ diệt chủng ở khắp nơi. Từ Đông Bắc đến Tây Nam mà đỉnh cao là Quân khu Đông, Kampong Cham, Prey Veng, Svay Rieng. Hàng vạn người dân Campuchia đã chạy sang tị nạn ở Việt Nam.
Đứng trước âm mưu và những hành động gây chiến tranh đối với Việt Nam và đàn áp nhân dân trong nước của bè lũ phản động Pol Pot, cần có một cơ quan tham mưu của Trung ương Đảng để chỉ đạo chung. Căn cứ vào chủ trương về nghĩa vụ quốc tế của Đảng ta, ngày 16/6/1978, Bộ Chính trị đã ra Quyết định số 20/BCT thành lập Ban Công tác Z Trung ương, lấy bí danh là Ban B68 trực thuộc Trung ương Đảng. Đây là tổ chức đầu tiên của lực lượng chuyên gia Việt Nam giúp cách mạng Campuchia.
Phát biểu tại cuộc gặp mặt, Đại tá Trịnh Vinh Pha, Phó trưởng Ban thường trực Ban liên lạc cựu chuyên gia B68 đã ôn lại chặng đường 10 năm công tác của các cựu chuyên gia B68 cùng với quân tình nguyện Việt Nam sát cánh cùng với quân đội cách mạng và nhân dân Campuchia vùng lên đánh đổ tập đoàn phản bội tàn bạo Pol Pot, cứu nhân dân Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng. Ông chia sẻ: “Quán triệt tinh thần “Giúp bạn tức là tự giúp mình”, các chuyên gia B68 đã thực hiện tốt chức năng cơ quan tham mưu của Đảng và Nhà nước ta thực hiện nghĩa vụ quốc tế cao cả, sáng tạo, kịp thời và có hiệu quả, nhanh chóng chuẩn bị thực lực cho cách mạng Campuchia, khi thời cơ đến giúp bạn đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot ngày 7/1/1979, xây dựng lại đất nước, chấm dứt chiến tranh, khôi phục quan hệ đoàn kết, hữu nghị giữa nhân dân hai nước Campuchia và Việt Nam”
Đại tá Trịnh Vinh Pha nhấn mạnh: “Có thể nói chưa từng có, hiếm có trong lịch sử cách mạng thế giới về sự giúp đỡ chí tình, vô tư, trong sáng của Việt Nam đối với Campuchia đánh đổ chế độ diệt chủng để có hòa bình, hữu nghị, cơ đồ như hôm nay”
Cuộc gặp mặt đã mở ra không gian để các chuyên gia Ban B.68 gặp gỡ, ôn lại những năm tháng không quên và tưởng nhớ, tỏ lòng tri ân những đồng chí, đồng đội đã không còn nữa. Trong hơn 10 năm (từ 1978 - 1989), Ban B68 đã giúp bạn khôi phục lại Đảng Nhân dân cách mạng Campuchia, tổ chức 3 kỳ Đại hội Đảng (nhiệm kỳ III, IV, V), đồng thời giúp bạn tổ chức 2 Hội nghị cán bộ toàn quốc, giúp bạn tổ chức cuộc Tổng tuyển cử bầu ra Quốc hội, soạn thảo Hiến pháp - Bộ luật cơ bản của chính quyền cách mạng Campuchia.
Phát biểu trong buổi gặp mặt, bà Nguyễn Thị Thanh, Trưởng Ban Công tác đại biểu, Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam – Campuchia nhận định, trong hơn 10 năm, Ban B68 đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, là cơ quan tham mưu của Đảng trong việc giúp cách mạng Campuchia. Với gần 3,5 vạn lượt chuyên gia được Đảng, Nhà nước điều động sang giúp cách mạng Campuchia, vượt lên tất cả khó khăn, nhân dân Việt Nam đã kề vai sát cánh cùng với những người yêu nước chân chính và nhân dân Campuchia chia sẻ ngọt bùi, vượt qua giai đoạn nguy nan nhất.
Bà Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh: “Thực tiễn hùng hồn ấy đã chứng minh và khẳng định hành động của Việt Nam đưa quân đội và chuyên gia vào giúp đất nước, nhân dân Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng, giúp Campuchia hồi sinh đất nước và mở ra kỷ nguyên độc lập, hòa bình, tự do, phát triển là việc làm hoàn toàn đúng đắn, trong sáng, vô tư, chí tình, chí nghĩa, là sự nghiệp quốc tế cao cả và thiêng liêng”
Bà Nguyễn Thị Thanh bày tỏ sự trân trọng đặc biệt trước những hoạt động đầy tình nghĩa của Ban Liên lạc trong việc thăm hỏi, động viên cựu chuyên gia lúc ốm đau, đưa tiễn lúc qua đời, thăm hỏi các đồng chí thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ... Những nghĩa cử cao đẹp ấy làm đẹp thêm hình ảnh nhân văn của quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam giúp cách mạng Campuchia, xứng đáng để thế hệ trẻ ngưỡng mộ, học tập, noi theo.
Buổi Gặp mặt kỷ niệm 45 năm ngày thành lập Ban công tác Z Trung ương (B68) không chỉ là một ngày vui đánh dấu mốc lịch sử, mà còn là dịp để các thành viên Ban liên lạc ôn lại những câu chuyện, những kỷ niệm một thời gian khó mà hào hùng.
Ông Nguyễn Anh Liên, nguyên ủy viên Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng, nguyên Trưởng đoàn chuyên gia UBKT Đảng giúp cách mạng Campuchia rất xúc động khi được tham dự cuộc gặp mặt ý nghĩa này. Cùng với những câu chuyện xưa, ông bày tỏ : “Ban liên lạc với những hoạt động ý nghĩa đã trở thành nơi quy tụ hàng vạn cựu chuyên gia động viên nhau giữ vững phẩm chất cách mạng, suốt đời trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng, nêu cao phẩm chất tuổi cao gương sáng. Ban liên lạc góp phần làm đầy thêm tình hữu nghị giữa 2 nước, tạo động lực để các cựu chuyên gia trao truyền cho lớp trẻ Việt Nam và lớp trẻ Campuchia tinh thần nghĩa vụ quốc tế cao cả trong sáng, thủy chung này”.
Buổi gặp mặt kỷ niệm 45 năm ngày thành lập Ban B68 đã diễn ra trang trọng, tôn nghiêm và ấm cúng. Những dấu mốc lịch sử, những câu chuyện xúc động về sự hi sinh của các anh hùng liệt sỹ nói chung và của Ban công tác Z Trung ương sẽ mãi là những bài học quý giá cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau. Đây cũng là dịp để nhân dân hai nước nhìn lại, thêm tin tưởng, tự hào về Đảng và quân đội, nhân dân ta. Đồng thời là dịp để hai nước vun đắp cho tình đoàn kết hữu nghị Việt Nam – Campuchia mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững.
