Công ước Hà Nội (25/10/2025) được xem là căn cứ pháp lý đầu tiên và cao nhất để các quốc gia cùng gánh vác trách trách nhiệm vì một không gian mạng an toàn, lành mạnh và một thế giới phát triển bền vững.
Tại cuộc họp báo với Thủ tướng Phạm Minh Chính và hàng trăm phóng viên quốc tế và trong nước, Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres khẳng định, lễ mở ký Công ước Hà Nội là khoảnh khắc lịch sử.
"Công ước Hà Nội trao cho các quốc gia một công cụ mạnh mẽ mới để ngăn ngừa và chống lại tội phạm mạng, đồng thời bảo vệ quyền con người trực tuyến", người đứng đầu Liên hợp quốc nói.
Để biến các chữ ký vào Công ước thành hành động, ông António Guterres trả lời báo giới: "Liên Hợp Quốc sẽ hỗ trợ việc thực thi thông qua Cơ quan Liên hợp quốc về ma túy và tội phạm (UNODC). Tôi xin một lần nữa cảm ơn Việt Nam vì vai trò lãnh đạo và là tiếng nói mạnh mẽ cho hợp tác quốc tế", ông nói.
Phóng viên VOV có cuộc phỏng vấn ông John Brandolino - Giám đốc Ban Các vấn đề Hiệp ước, Văn phòng Liên Hợp Quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC).
Nghe phỏng vấn tại đây:
PV: Theo ông, ý nghĩa toàn cầu của Công ước lần này trong việc xử lý và ngăn chặn tội phạm mạng là gì?
John Brandolino: Đây là công ước toàn cầu đầu tiên trong lịch sử nhằm đối phó với tội phạm mạng. Trước đây, thế giới từng có một số hiệp ước nhưng chỉ mang tính khu vực, còn đây là hiệp ước mang tính toàn cầu thực sự, khi hơn 150 quốc gia cùng tham gia đàm phán. Toàn bộ các quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc đều có thể trở thành một phần của công ước này.
Công ước cũng tiên phong ở nhiều điểm mới. Ví dụ, đây là lần đầu tiên một công ước toàn cầu hình sự hóa các hành vi như tống tiền bằng hình ảnh nhạy cảm trên mạng, gian lận trực tuyến, rửa tiền liên quan đến tội phạm mạng. Ngoài ra, công ước còn đưa ra khuôn khổ hợp tác quốc tế đầu tiên về bảo quản, truy tìm và chia sẻ chứng cứ điện tử giữa các chính phủ.
Không chỉ vậy, công ước còn đặt ra cơ chế hỗ trợ nâng cao năng lực cho các quốc gia - một bước đi cần thiết để giúp các chính phủ có đủ năng lực thực thi, phối hợp và cùng nhau hành động hiệu quả hơn trong việc đấu tranh với tội phạm mạng.
PV: Đúng như ông nói, tội phạm mạng không có biên giới. Vậy theo ông, các quốc gia cần làm gì để biến các cam kết trong công ước thành hành động thực tế?
John Brandolino: Liên Hợp Quốc về nguyên tắc, không chỉ đạo các quốc gia phải làm thế nào hay ban hành luật ra sao, nhưng chúng tôi có thể thu thập và chia sẻ những thực tiễn tốt nhất, những điều đã hiệu quả trong đấu tranh tội phạm mạng, cũng như những bài học chưa thành công, để các nước cùng tham khảo.
UNODC cũng sẽ hỗ trợ các chính phủ xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến tội phạm mạng, giúp họ nâng cao hiệu quả trong quá trình điều tra và xử lý.
Tội phạm mạng là lĩnh vực liên tục biến đổi, nên mỗi ngày chúng ta lại học được điều mới. Chẳng hạn, trong lĩnh vực gian lận trực tuyến, chúng tôi đang hiểu rõ hơn cách thức hoạt động của tội phạm có tổ chức. Hiện nay, đã xuất hiện ngày càng nhiều “trung tâm gian lận trực tuyến”, nơi người bị buôn bán hoặc cưỡng ép phải làm việc để thực hiện các hành vi phạm pháp trên mạng.
Khi hiểu rõ các kiểu tội phạm (typologies) này, chúng ta có thể xây dựng những phương thức ứng phó hiệu quả hơn. Tuy nhiên, vì tội phạm mạng không ngừng thay đổi, chúng ta cũng cần luôn sẵn sàng thích ứng và hợp tác để xử lý kịp thời.
PV: Ông muốn gửi thông điệp gì đến cộng đồng quốc tế nhân dịp Lễ ký kết Công ước Hà Nội?
John Brandolino: Đây là một sự kiện mang tính bước ngoặt, bởi lần đầu tiên thế giới có một hiệp ước toàn cầu có khả năng kết nối hầu hết các quốc gia để cùng hợp tác chống lại tội phạm mạng - một loại tội phạm không biên giới.
Thông tin có thể ở bất kỳ đâu, tội phạm có thể thực hiện hành vi ở một nơi, nhưng nạn nhân có thể ở cách đó nửa vòng trái đất. Chính vì vậy, việc các chính phủ cùng chung tay hành động trong khuôn khổ công ước này là điều hết sức ý nghĩa và cần thiết để đối phó hiệu quả với tội phạm mạng toàn cầu.
PV: Xin cảm ơn ông!
-Lễ mở ký Công ước Liên Hợp Quốc (LHQ) về Chống tội phạm mạng tại Hà Nội với chủ đề "Chống tội phạm mạng - Chia sẻ trách nhiệm - Hướng tới tương lai" được tổ chức tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia ngày 25-26/10.
-Sự kiện có sự tham dự của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres, đại diện hơn 100 quốc gia và hơn 100 tổ chức quốc tế, khu vực.
-Hơn 70 quốc gia đã đặt bút ký vào Công ước Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng (còn gọi là Công ước Hà Nội).
-Công ước là kết quả của hơn 420 giờ đàm phán chính thức cùng vô số cuộc họp không chính thức giữa hơn 150 quốc gia thành viên, với sự đóng góp của 160 đối tác đến từ các tổ chức quốc tế, phi chính phủ, giới học giả và khu vực tư nhân.
