Nhìn nhận trước xu hướng phát triển của một số lĩnh vực Khoa học công nghệ của thế giới, trường ĐH Bách khoa (ĐHQG TP.HCM) đã đẩy mạnh quốc tế hóa nhiều chương trình đào tạo nên gần 10 năm qua chất lượng đào tạo của trường đã nâng lên một tầm cao mới.
Trên cơ sở Nghị quyết 57-NQ/TW cũng như chủ trương của Chính phủ về đột phá phát triển Khoa học công nghệ, trường ĐH Bách khoa (ĐHQG TP.HCM) đã xây dựng chương trình hành động cụ thể để triển khai. GS.TS Mai Thanh Phong – Hiệu trưởng Trường ĐHBK (ĐHQG TP.HCM) chia sẻ với phóng viên VOV2.
Phóng viên: GS đánh giá thế nào về vai trò và ý nghĩa của Nghị quyết 57 của Bộ chính trị đối với giáo dục ĐH nói chung và đối với trường ĐHBK (ĐHQGTPHCM) nói riêng ?
GS.TS Mai Thanh Phong: ĐHBK (ĐHQG TPHCM) khẳng định uy tín trong đào tạo, chiến lược phát triển KHCN nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ kỹ sư thông qua nhiều hình thức. Nghị quyết 57/BCT về đột phá KHCN là nghị quyết vô cùng quan trọng đáp ứng được mong mỏi của những nhà làm Khoa học và đào tạo bao năm nay.
Ngay khi Nghị quyết ra đời, Đảng bộ ĐHQGTPHCM đã xây dựng chương trình hành động trên cơ sở NQ 57 cũng như chủ trương của Chính phủ, từ đó các trường thành viên đặc biệt là ĐH Bách khoa một trường đào tạo nhân lực cho lĩnh vực Kỹ thuật công nghệ đã xây dựng chương trình hành động cho mình. Nhà trường nhận thấy đây là cơ hội vô cùng to lớn cho nhà trường cũng như đội ngũ thầy cô.
Bách khoa TPHCM là trường hàng đầu khu vực phía Nam và của cả nước, bao năm qua đã chứng minh được uy tín, bản lĩnh về chất lượng đào tạo nguồn nhân lực cũng như nghiên cứu khoa học phục vụ sự phát triển khu vực cũng như đất nước. Nhà trường đang có nhiều chính sách và chiến lược để phát triển KHCN đào tạo chất lượng cao đội ngũ kỹ sư thông qua nhiều hình thức khác nhau. Đây là cú hích tạo đà cho nhà trường để nối tiếp truyền thống thành quả trường đã làm từ đó đột phá đưa lên tầm cao mới.
Phóng viên: Nhà trường đã đang triển khai các hoạt động gì nhằm hiện thực hóa Nghị quyết 57?
GS.TS Mai Thanh Phong: Trường ĐH Bách khoa TP.HCM đã chủ động tập trung nghiên cứu phát triển KHCN, đặc biệt là 1 số lĩnh vực trọng tâm mang tính chiến lược như Công nghệ bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, internet vạn vật và vật liệu mới. Đây là những lĩnh vực nhà trường có thế thế mạnh và đã đầu tư từ sớm. Ví dụ lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trường là đơn vị dẫn đầu cả nước về đào tạo nhân lực thiết kế vi mạch. Hiện nay, trong số những kỹ sư đang làm việc cho các công ty vi mạch tại Việt Nam là tốt nghiệp tại ĐHBKTPHCM. Trường đã được đầu tư phòng thí nghiệm Thiết kế vi mạch cách đây khoảng 7-8 năm trước. Với sự hỗ trợ của NQ 57 của Bộ Chính trị, tôi tin chắc rằng những nền tảng đó được phát huy hơn nữa và đáp ứng được chỉ tiêu kỳ vọng đó là chúng ta sớm làm chủ được một số công nghệ lõi thuộc về công nghệ chiến lược.
ĐH Bách Khoa TPHCM cũng có rất tiềm năng trong công nghệ AI, đặc biệt được đầu tư và có kinh nghiệm trong công tác lĩnh vực Big Data từ 10 năm nay. Liên quan đến các lĩnh vực năng lượng mới năng lực tái tạo, với NQ 57, nhà trường đang triển khai những mô hình đề án để phát triển lĩnh vực này đạt được những mục tiêu mong đợi.
Vấn đề nguồn nhân lực và chất lượng nguồn nhân lực liên quan đến KHCN là vô cùng quan trọng. Để làm tốt việc này, BK TPHCMM tiên phong quốc tế hóa giáo dục. Mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng quốc tế không chỉ là về chuyên môn mà còn về các kỹ năng khác để hòa nhập với thị trường lao động quốc tế với sự đồi hỏi ngày càng cao thông qua các giải pháp khác nhau: đào tạo hoàn toàn bằng Tiếng Anh, tăng cường trao đổi với đối tác quốc tế, tăng cường đào tạo trên đề án, xây dựng đào tạo kỹ sư chuyển sâu đặc thù trong đó có 1 học kỳ doanh nghiệp, sinh viên phải ra doanh nghiệp trực tiếp thực hành 1 học kỳ. Đó là những phương pháp để nhà trường nâng cao vừa là chuyên môn, vừa là những kỹ năng và các năng lực khác đảm bảo sinh viên khi tốt nghiệp sẽ đáp ứng được nhu cầu thực tiễn của thị trường lao động đặc biêt là thị trường toàn cầu.
Về đổi mới sáng tạo, nhà trường đã triển khai công tác đổi mới sáng tạo trong đội ngũ sinh viên và giảng viên từ năm 2010. Trường có nhiều chương trình hỗ trợ sinh viên và đã xây dựng giáo trình tài liệu đưa vào Chương trình giảng dạy trong sinh viên đại trà, có hệ sinh thái hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp. Tới đây với việc thực hiện NQ57, trường sẽ tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp thông qua các quỹ đầu tư mạo hiểm của trường cũng như kêu gọi đầu tư từ bên ngoài.
Ngoài ra, trường đã và đang tìm cách đưa các nghiên cứu của các thầy cô các nhà khoa học ra bên ngoài thông qua hoạt động đổi mới sáng tạo, tạo mạng lưới hợp tác với doanh nghiệp. Đây là thế mạnh truyền thống vì trường có hệ thống doanh nghiệp với hơn 150 ngàn cựu sinh viên trong đó nhiều người thành đạt trong lĩnh vực công nghệ, những doanh nhân doanh nghiệp lớn lĩnh vực hoạt động đa dạng phù hợp với lĩnh vực đào tạo của nhà trường.
Phóng viên: Nhân lực là vấn đề cốt lõi quyết định thành công của công cuộc đổi mới. Vậy ĐH Bách khoa TPHCM đã có những giải pháp gì để khích lệ và thu hút nhân tài?
GS.TS Mai Thanh Phong: ĐH Quốc gia TPHCM có chương trình VNU 350 thu hút các nhà khoa học trẻ về công tác trong hệ thống ĐHQGTPHCM. Riêng ĐH Bách khoa có thêm 1 số chính sách có sức hút thu hút nhân tài trong lĩnh vực KHCN, thu hút những nhóm nghiên cứu trẻ. Trước đây các giảng viên trẻ về trường rất khó để bắt đầu thực hiện nhiệm vụ khoa học do thiếu thốn về hạ tầng phòng thí nghiệm, mặt bằng cũng như nhân lực. Nhận thức về hạn chế đó, trường đã xây dựng chương trình hỗ trợ các nhóm nghiên cứu trẻ khi mới về trường đầu quân, chỉ cần có ý tưởng khả thi, có năng lực, nhà trường sẽ hỗ trợ không gian nghiên cứu, hạ tầng nghiên cứu, kinh phí ban đầu cho phát triển năng lực nghiên cứu...
Phóng viên: Một trong những điểm mới của Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị là chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học, GS nhìn nhận thế nào về điểm mới này ?
GSTS Mai Thanh Phong: Rủi ro trong nghiên cứu khoa học là thuộc tính của việc nghiên cứu, là thuộc tính của sự sáng tạo. Cộng đồng khoa học rất mừng, cảm thấy yên tâm tham gia nghiên cứu và sáng tạo, xa hơn đây là nhận thức của xã hội tạo niềm tin với người làm khoa học và sáng tạo từ đó tạo nên văn hóa không sợ sai. Nhận thức này lan tỏa ra xã hội, những người dám nghiên cứu, dám dấn thân vững tâm hơn, thậm chí nhìn nhận mình được tôn trọng. Nhà trường đã đưa tinh thần này vào, chủ động xây dựng chính sách, quá trình thủ tục bớt phức tạp, khoán đến sản phẩm cuối cùng chứ không nặng về thuyết minh, báo cáo và các thủ tục rườm rà khác, giúp cho người làm khoa học được giải phóng thủ tục hành chính, yên tâm tin tưởng nếu không làm gì gian dối, quá trình nghiên cứu không may có rủi ro gì cũng được chấp nhận và tôn trọng.
Xin cảm ơn GS về cuộc trao đổi này !
Một số ình ảnh của trường ĐH Bách Khoa TP HCM :
