Du lịch cộng đồng được khai thác dựa trên các giá trị văn hóa bản địa. Các HTX làm du lịch cộng đồng vừa là bảo tồn văn hóa, vừa phát huy các giá trị vốn có của từng dân tộc, từng khu vực, từ đó tạo ra sinh kế bền vững cho người dân nói riêng và địa phương nói chung. Vậy nhưng làm sao để hài hòa bài toán sinh kế và văn hóa là điều không dễ đối với các địa phương và các HTX. Hợp tác xã Trà và Du lịch cộng đồng Tiến Yên (Tiến Yên Farmstay) đã làm được điều này.
HTX Trà và Du lịch cộng đồng Tiến Yên tiền thân là cơ sở sản xuất chè Tiến Yên, tại xã Tân Cương, Thái Nguyên. Đây là một trong những cơ sở đầu tiên tại vùng chè Tân Cương nói riêng và tỉnh Thái Nguyên nói chung triển khai đón tiếp khách đến trải nghiệm du lịch cộng đồng về văn hóa trà.
Anh Bùi Trọng Đại – Giám đốc Hợp tác xã Trà và Du lịch cộng đồng Tiến Yên chia sẻ lý do HTX không chỉ dừng lại ở hoạt động sản xuất, mà còn định hướng kết hợp với phát triển du lịch cộng đồng: "Thành lập HTX mới đầu xuất phát từ hộ gia đình, nhưng về sau nhu cầu của người tiêu dùng ngày càng lớn, mình mong muốn tạo điều kiện cho công nhân có công ăn việc làm ổn định hơn. Trong quá trình hoạt động, được chính quyền các cấp tạo điều kiện mở lớp tập huấn, được học hỏi những mô hình du lịch cộng đồng… Mình thấy quê mình cũng có những điểm tương đồng với nơi khác, thậm chí có nét đẹp riêng nên mình vận hành dịch vụ cho du khách trải nghiệm, làm cùng người dân, ăn nghỉ tại khu vực sản xuất của mình".
Tiến Yên Farmstay thuộc quản lý của Hợp tác xã Trà và du lịch cộng đồng Tiến Yên là điểm nhấn của chương trình phát triển du lịch nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới, được giới thiệu trong Famtrip “Tour du lịch ẩm thực Thái Nguyên 2025”.
Chị Nguyễn Hà ở Hà Nội đã từng cùng gia đình đến Tiến Yên Farmstay và rất ấn tượng với khu du lịch cộng đồng này: Tiến Yên Farmstay có tầm nhìn bao trọn đồi chè. Farmstay gần gũi với thiên nhiên nhưng thiết kế rất có gu, sạch sẽ, tinh tế và đầy đủ tiện nghi. Khi đến đây, mình được tham gia các hoạt động hái chè, làm chè cùng nghệ nhân, đặc biệt là thưởng thức những bữa ăn sử dụng lá chè. Cả nhà mình đều thấy rất vui và biết thêm được nhiều điều về vùng chè Tân Cương, Thái Nguyên.
Ngoài khách trong nước, Tiến Yên Farmstay còn đón cả du khách nước ngoài đến lưu trú, trải nghiệm những hoạt động đặc trưng vùng miền. Tất nhiên, lượng khách càng đông thì nhu cầu ăn uống, sử dụng dịch vụ, lưu trú ngày càng lớn.
Ở nhiều nơi, việc xây dựng, hoàn thiện cơ sở hạ tầng những ngôi nhà sàn gặp khó khăn, không gian văn hóa tại điểm du lịch có nguy cơ bị phá vỡ. Tiến Yên hiểu rằng làm du lịch vẫn phải bảo tồn, đó mới là làm kinh tế bền vững.
Anh Bùi Trọng Đại khẳng định du lịch không thể lâu dài nếu sản phẩm cốt lõi không đảm bảo chất lượng. Tiến Yên từ lâu đã được khách hàng biết đến với sản phẩm chè thương hiệu, có truyền thống, kinh nghiệm lâu đời. Hợp tác xã có những vườn chè trung du cổ gần trăm năm tuổi cho ra những sản phẩm chất lượng và mang hương vị riêng.
Các sản phẩm của Hợp tác xã cũng rất đa dạng từ chất lượng đến mẫu mã, được khách hàng trong và ngoài nước tin dùng. HTX tham gia chương trình OCOP và hiện đã có sản phẩm trà được công nhận OCOP 4 sao. Để có được những ấm trà ngon, từ quy trình chăm sóc phải đảm bảo hữu cơ, quá trình chế biến sản phẩm cũng hết sức công phu, tuân theo một quy trình kỹ thuật liên hoàn cực kỳ nghiêm ngặt để cho ra sản phẩm thành phẩm.
Theo anh Bùi Trọng Đại, được chứng nhận sản phẩm OCOP là hành trang để HTX giới thiệu cho người tiêu dùng khắp nơi biết đến sản phẩm của mình. Du khách đến được trải nghiệm, ăn, ngủ, nghỉ thật thỏa mãn, khi thưởng thức trà, người ta được chạm sát với hồn của sản phẩm chè ở đây.
HTX Trà và Du lịch cộng đồng Tiến Yên có 8 thành viên và đã tạo việc làm cho nhiều người dân tại địa phương, với thu nhập từ 7-10 triệu đồng/người/tháng. Cân bằng giữa làm giàu và bảo tồn là bài toán không dễ, nhưng với sự kiên định, trách nhiệm và tình yêu quê hương, HTX Trà và Du lịch cộng đồng Tiến Yên đang dần tìm được lời giải cho bài toán này./.
