Dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi) tập trung sửa đổi, bổ sung quy định về mối quan hệ giữa các loại quy hoạch nhằm đảm bảo tính liên tục, kế thừa, ổn định, thứ bậc và làm căn cứ để xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch. Các nội dung quy hoạch được bổ sung, điều chỉnh nhằm phù hợp với việc sắp xếp đơn vị hành chính các cấp, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026 - 2030 và các năm tiếp theo; thực hiện đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, giáo dục và đào tạo; bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; an ninh năng lượng.
Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa (Đoàn ĐBQH thành phố Hải Phòng) bày tỏ sự quan tâm đến khoản 4, Điều 48, quy định về trường hợp quyết định chủ trương đầu tư và quyết định đầu tư khác với các quy hoạch có liên quan. Dự thảo Luật hiện quy định: Đối với dự án đầu tư công đặc biệt, dự án đầu tư công khẩn cấp theo quy định của pháp luật về đầu tư công, cơ quan có thẩm quyền quyết định đầu tư dự án được phép quyết định đầu tư khác với các quy hoạch có liên quan, bảo đảm phù hợp với yêu cầu phát triển của đất nước.
Theo đại biểu, quy định như vậy có nghĩa là chỉ đối với các dự án đầu tư công và các trường hợp đặc biệt, khẩn cấp thì được quyết định khác với quy hoạch.
“Tôi đề nghị bổ sung thêm: "đối với các dự án đầu tư thuộc lĩnh vực y tế, giáo dục", không phân biệt đầu tư công và đầu tư tư cũng được quyết định đầu tư khác với các quy hoạch có liên quan và phù hợp với yêu cầu phát triển của đất nước.” - Đại biểu đề xuất.
Đại biểu cho rằng bổ sung thêm như vậy là để thể chế hóa chủ trương của Đảng trong Nghị quyết 71, 72 của Bộ Chính trị về phát triển giáo dục và y tế. Đồng thời, tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn về thủ tục hành chính khi đầu tư các dự án trong lĩnh vực y tế và giáo dục liên quan đến điều chỉnh quy hoạch. Bởi hiện nay, việc điều chỉnh này mất rất nhiều thời gian và có những dự án phải mất đến 3-4 năm.
Bên cạnh đó, thể chế hóa nội dung này có thể thúc đẩy mạnh mẽ sự tham gia của khu vực kinh tế tư nhân, huy động các nguồn lực xã hội vào công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân và giáo dục đào tạo, chia sẻ gánh nặng về nguồn lực đầu tư với ngân sách nhà nước để thực hiện tốt các mục tiêu đề ra trong lĩnh vực này.
Theo đại biểu, hiện nay các quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục, y tế theo quy định sẽ được tổng hợp vào quy hoạch tỉnh, quy hoạch chuyên ngành trong lĩnh vực này là quy hoạch đối với các cơ sở giáo dục y tế công lập. Vì vậy, việc quyết định các dự án đầu tư tư nhân nếu yêu cầu căn cứ vào quy hoạch đất đai và quy hoạch ngành thì không thực sự phù hợp.
“Cần thể chế hóa việc cho phép quyết định đầu tư các dự án thuộc lĩnh vực y tế, giáo dục khác với quy hoạch tỉnh và quy hoạch chuyên ngành khi đáp ứng tiêu chí phù hợp với yêu cầu phát triển của đất nước. Sau khi dự án được quyết định đầu tư, vẫn cần thực hiện yêu cầu là: quy hoạch có liên quan phải được kịp thời rà soát, điều chỉnh theo trình tự, thủ tục rút gọn theo quy định.” – Đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa nhấn mạnh.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội) cũng đưa ra một số kiến nghị về lĩnh vực y tế. Trong Dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi) có viết: Đến năm 2030 đạt 35 giường bệnh và 19 bác sĩ trên 1 vạn dân, tỷ lệ giường bệnh tư nhân đạt 15%. Ông đồng ý với mục tiêu đến năm 2030 đạt 19 bác sĩ trên vạn dân nhưng mục tiêu đạt 35 giường bệnh trên vạn dân thì cần phải sửa đổi. Bởi theo ông, không nên sử dụng chỉ số giường bệnh trên vạn dân vì lạc hậu và phiến diện.
“Bây giờ người ta có xu hướng là khám chữa bệnh ngoại trú, điều trị nội trú ban ngày. Cho nên nhiều nước không dùng chỉ số giường bệnh này nữa. Ngày xưa, mình dùng chỉ tiêu này để nói sự quan tâm của nhà nước trong việc đầu tư nhưng đầu tư bây giờ là đào tạo con người, công nghệ, máy móc, thiết bị, chuyển đổi số… chứ không chỉ còn là cái giường bệnh.” – Đại biểu phân tích.
Do đó, đại biểu Nguyễn Anh Trí đề xuất nên thay chỉ tiêu giường bệnh bằng chỉ số khoa học tổng hợp và mang tính hội nhập nhiều hơn là chỉ số chi tiêu y tế quốc gia (THE - Total Health Expenditure).
“Dùng chỉ số là THE% GDP, tức là tỷ trọng chi tiêu y tế so với GDP quốc gia. Đây là chỉ số so sánh quốc tế rất quan trọng và nhiều nước đang sử dụng. Ví dụ ở Mỹ thì khoảng 16%-17% GDP. Các nước OECD (Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế) thì trung bình là 8%-9%. Việt Nam hiện nay khoảng 5%-6%. Và tôi đề nghị Việt Nam có thể đưa vào cái quy hoạch là THE% GDP đến năm 2030 là 8%-9%, đến 2045 là 15%-16%.” – Ông Trí cho hay.
Phát biểu giải trình về nội dung trên, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, tính đến thời điểm hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới (bao gồm cả quốc gia phát triển và đang phát triển), vẫn sử dụng chỉ tiêu giường bệnh trên 10.000 dân trong hoạt động thống kê, quy hoạch và coi đó là một chỉ số chung để đánh giá. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế, tổ chức Y tế thế giới hay Ngân hàng thế giới đều dùng chỉ tiêu này để so sánh giữa các quốc gia.
Tuy nhiên Bộ trưởng khẳng định, ban soạn thảo dự án luật sẽ tiếp thu ý kiến của các đại biểu về vấn đề này: “Thực tế, các nước phát triển, bên cạnh việc sử dụng chỉ tiêu này để làm quy hoạch, thống kê, cũng không rập khuôn và đúng là họ cũng đặt ra những chỉ tiêu mới, phù hợp và căn cứ vào mô hình chăm sóc y tế và đặc biệt là căn cứ vào mục tiêu hướng đến trong công tác y tế, chăm sóc sức khỏe. Nội dung này cơ quan soạn thảo sẽ ghi nhận để xem là có thể bổ sung thêm được không vào cái bộ chỉ tiêu mà hiện nay chúng ta đang thực hiện theo chuẩn quốc tế.”
