Đề thi tốt nghiệp môn tiếng Anh năm 2025 gây nhiều tranh cãi. Có 2 xu hướng tranh cãi: xu hướng thứ nhất cho rằng đề khó và khác nhiều so với với đề thi những năm trước đây, xu hướng thứ hai khen đề hay và mang tính phân loại cao, cách ra đề tiệm cận cách đánh giá phân loại của nhiều kỳ thi khảo sát tiếng Anh quốc tế.
Hiện tại đề thi tốt nghiệp THPT đang phải gánh 1 lúc 2 nhiệm vụ : công nhận tốt nghiệp THPT và xét tuyển Đại học, cao đẳng. Vì vậy việc phân loại thí sinh ở từng bậc trình độ là cần thiết trong bối cảnh các trường ĐH, cao đẳng hiện nay có nhiều chương trình học bằng tiếng Anh, năng lực tiếng Anh nhất là tiếng Anh học thuật tốt sẽ giúp sinh viên tiếp thu kiến thức và tra cứu tài liệu quốc tế cũng như tham gia các hoạt động khoa học thuận lợi. Tiến sĩ Yulia Tregubova – Trưởng Chương trình Tiếng Anh học thuật (EAP), Quyền Chủ nhiệm chương trình Tiếng Anh tại trường ĐH Anh quốc Việt Nam (BUV) chia sẻ với phóng viên VOV2.
Nhận xét về đề thi tốt nghiệp THPT môn Tiếng Anh năm nay tiến sĩ Yulia Tregubova cho rằng: Đề thi tập trung vào kỹ năng học thuật nhiều hơn, phù hợp với mục tiêu chuẩn bị cho Tiếng Anh chuyên ngành.
"Tôi nhận thấy đề thi năm nay đã được điều chỉnh về mặt cấu trúc, khác và khó hơn đôi chút so với các năm trước. Tuy nhiên, theo tôi, đề thi lần này lại gần hơn với định hướng tiếng Anh học thuật – môn mà chúng tôi thường giảng dạy cho sinh viên có nguyện vọng học tập bằng tiếng Anh ở bậc đại học", Tiến sĩ Yulia Tregubova nói.
Theo Tiến sĩ Yulia Tregubova: Đề thi năm nay bao gồm những dạng bài như suy luận – tức là yêu cầu học sinh hiểu nghĩa của một từ dựa vào ngữ cảnh. Những kỹ năng như vậy không chỉ giúp phát triển khả năng đọc hiểu mà còn tăng cường tư duy phản biện – đều là những kỹ năng vô cùng quan trọng với sinh viên học bằng tiếng Anh.
Bài thi cũng không chỉ dừng lại ở việc kiểm tra từ vựng hay ngữ pháp đơn thuần, mà còn đi sâu vào các khía cạnh như collocations (kết hợp từ), các chức năng ngôn ngữ như tính mạch lạc và liên kết trong văn bản. Có thể thấy rõ sự đề cao kỹ năng tư duy phản biện – điều rất cần thiết ở bậc đại học.
Ngoài ra, đề còn kiểm tra một số kỹ năng học thuật quan trọng như tóm tắt – một kỹ năng thiết yếu mà sinh viên phải sử dụng thường xuyên trong môi trường đại học.
"Vì vậy, tôi cho rằng đây là một bài kiểm tra mang tính chuẩn bị tốt hơn cho học sinh trước khi bước vào đại học. Việc tập trung vào tiếng Anh học thuật và kỹ năng học thuật khiến đề thi trở nên phù hợp hơn với nhu cầu thực tế của những học sinh muốn tiếp tục học lên cao", TS trường ĐH Anh quốc Việt Nam đánh giá.
Đánh giá về độ sẵn sàng của học sinh THPT hiện nay cho đề thi năm 2025, tiến sĩ Yulia Tregubova cho rằng "Về mức độ sẵn sàng của học sinh trung học hiện nay, tôi cho rằng đề thi năm nay tập trung nhiều vào các kỹ năng học thuật như suy luận, tóm tắt, tính mạch lạc và liên kết trong bài viết — những kỹ năng thường không được chú trọng giảng dạy trong các trường trung học công lập.
Theo Tiến sĩ Yulia Tregubova: những kỹ năng này cần được các trường THPT chú trọng hơn nữa để giúp học sinh chuẩn bị tốt hơn cho kỳ thi. Hiện tại, có thể một số trường đã bắt đầu lồng ghép các yếu tố đó vào giảng dạy, nhưng phần lớn các trường vẫn tập trung chủ yếu vào chương trình phổ thông quốc gia và luyện thi IELTS.
Cũng theo Tiến sĩ Yulia Tregubova: IELTS không chuẩn bị cho những dạng bài như vậy, vì đây là một kỳ thi mang tính học thuật theo khuôn mẫu, chỉ đánh giá một số kỹ năng nhất định, và những kỹ năng đó không hoàn toàn nằm trong phạm vi mà đề thi THPTQG năm nay hướng tới.
Đề thi năm nay cho thấy có sự tập trung rõ rệt hơn vào các kỹ năng học thuật. Vì vậy, lời khuyên mà Tiến sĩ Yulia Tregubova dành cho các bạn học sinh đang chuẩn bị cho kỳ thi năm sau là: "Hãy bắt đầu làm quen và rèn luyện những kỹ năng như tóm tắt, diễn đạt lại (paraphrasing) – những yếu tố sẽ giúp các bạn chuẩn bị tốt hơn cho các dạng bài tương tự".
Theo Tiến sĩ Yulia Tregubova: kỹ năng suy luận (inference) vừa là một kỹ năng ngôn ngữ, vừa là một kỹ năng tư duy phản biện. Nó giúp học sinh hiểu được nghĩa của từ hoặc nội dung thông qua ngữ cảnh, qua mạch văn, từ đó tăng khả năng đọc hiểu và xử lý thông tin hiệu quả hơn. Việc trau dồi những kỹ năng này không chỉ giúp các em làm bài tốt hơn mà còn chuẩn bị hành trang vững vàng cho việc học tập ở bậc đại học sau này.
Bằng kiến thức và kinh nghiệm của mình Tiến sĩ Yulia Tregubova chia sẻ những cải cách cần có trong giáo dục Tiếng Anh để đáp ứng nhu cầu học ngoại ngữ: Cần đẩy mạnh việc lồng ghép các kỹ năng học thuật vào giảng dạy – những kỹ năng sẽ giúp học sinh chuẩn bị tốt hơn cho hành trình học tập ở bậc đại học.
Cụ thể, đó là khả năng suy luận ý nghĩa dựa trên ngữ cảnh, tóm tắt ý chính của một đoạn văn, xây dựng một văn bản có tính mạch lạc, nhận diện được vai trò của các phương tiện liên kết trong câu và đoạn – cùng với nhiều kỹ năng khác hỗ trợ cho việc học thuật sau này. Việc chú trọng phát triển những kỹ năng này sẽ giúp học sinh không chỉ vượt qua kỳ thi, mà còn thích nghi và thành công hơn trong môi trường đại học.
Nhằm giúp sinh viên sẵn sàng theo học các chương trình cử nhân được giảng dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh tại BUV có các khóa học Tiếng Anh chuyên biệt, tập trung phát triển năng lực học tập trong môi trường đại học, tiêu biểu như chương trình UNIPATH (English for Academic Purposes – EAP).
Chương trình UNIPATH trang bị cho sinh viên chuẩn bị nhập học chương trình Cử nhân hoặc Sau đại học các kỹ năng học thuật quan trọng – từ kĩ năng ghi chép khi nghe bài giảng, tham gia thảo luận trong các buổi học nhóm, đến phát triển tư duy phản biện, lập luận trong viết lách và đọc hiểu văn bản, với ngôn ngữ sử dụng là tiếng Anh. Ngoài trang bị cho sinh viên cả về khả năng ngôn ngữ, chương trình còn cung cấp các kiến thức cụ thể về chuyên ngành học thuật đã chọn.
