Theo các đại biểu Quốc hội, sau hơn 5 năm triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018 với nhiều bộ sách, những kỳ vọng về cạnh tranh lành mạnh, đa dạng hóa tài liệu giảng dạy đã không đạt được như mong muốn. Ngược lại, giữa các bộ sách còn thiếu thống nhất trong giảng dạy, chưa phù hợp với trình độ nhận thức của học sinh ở từng vùng miền. Vì thế, việc xây dựng một bộ sách giáo khoa thống nhất trên toàn quốc là rất cần thiết.
Dù vậy, đại biểu Quốc hội - PGS, TS. Nguyễn Anh Trí cho rằng yêu cầu thực hiện bộ sách giáo khoa thống nhất từ năm 2026 là quá gấp, không biết có kịp đưa vào giảng dạy đúng thời gian đề ra hay không.
Trước băn khoăn này, nhiều đại biểu Quốc hội hiến kế rằng, để biên soạn một bộ sách giáo khoa thống nhất trong toàn quốc, Bộ Giáo dục và Đào tạo nên bắt đầu từ những bộ sách giáo khoa đang được sử dụng hiện nay. Bởi mỗi một bộ sách có những ưu điểm và nhược điểm khác nhau. Trên cơ sở tiếp thu tất cả những gì ưu việt nhất, tinh hoa nhất của các bộ sách giáo khoa hiện hành, Bộ có thể biên soạn một bộ sách giáo khoa mới thống nhất trên toàn quốc, chứ không phải xây dựng lại từ đầu với rất nhiều quy trình phức tạp khác nhau. Điều này vừa giúp việc xây dựng bộ sách giáo khoa dùng chung đảm bảo được về tiến độ, chất lượng vừa tránh lãng phí nguồn lực xã hội.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Đại biểu Quốc hội Hải Phòng) lgóp ý nếu xây dựng bộ sách giáo khoa mới dựa trên các bộ sách giáo khoa đang có, cần tránh tình trạng cắt cơ học, nghĩa là nhặt ở bộ sách này một phần, nhặt ở bộ sách kia một phần nhưng không đảm bảo chất lượng.
"Cần phải rất quan tâm đến đội ngũ biên soạn bộ sách giáo khoa mới. Bên cạnh những tác giả biên soạn sách giáo khoa có tên tuổi, kì cựu, có kinh nghiệm, tôi nghĩ chúng ta cần cơ cấu thêm một phần rất quan trọng nữa là những giáo viên giàu kinh nghiệm và tâm huyết - đã và đang trực tiếp giảng dạy những bộ sách giáo khoa hiện hành. Bởi những giáo viên này là những người gần gũi nhất với học sinh, hàng ngày, hàng giờ giảng dạy cho học sinh thì họ sẽ là người biết rất rõ ưu, nhược điểm của từng bộ sách giáo khoa. Tôi nghĩ ý kiến của đội ngũ này là vô cùng quan trọng trong quá trình chúng ta thiết kế bộ sách giáo khoa mới." - Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho hay.
Đại biểu cũng nhận định chương trình giáo dục phổ thông ở nước ta quá hàn lâm và khá nặng nên đề xuất khi biên soạn bộ sách giáo khoa dùng chung cần chú ý đến việc giảm tải chương trình để vừa sức hơn, gần gũi hơn với học sinh.
Theo đại biểu Trần Chí Cường (Đoàn Đại biểu Quốc hội Đà Nẵng), khi thực hiện một bộ sách giáo khoa dùng chung sẽ có những tác động lớn đến xã hội. Vì thế, cần có những hướng dẫn, chính sách phù hợp vừa mang tính kế thừa vừa có những điều chỉnh để tránh tác động lớn đến đời sống người dân.
Đại biểu Trương Xuân Cừ (Đoàn Đại biểu Quốc hội Hà Nội) cũng cho rằng chúng ta cần in ấn một bộ sách giáo khoa chất lượng cả về hình thức lẫn nội dung để có thể sử dụng lâu dài chứ không phải chỉ sử dụng được trong một năm học. Điều này sẽ thể hiện được tính ưu việt của bộ sách và tiết kiệm tài chính cho phụ huynh, học sinh.
Đối với tài liệu giáo dục địa phương, các đại biểu tán thành quy định theo hướng giao thẩm quyền tổ chức biên soạn cho cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, hội đồng thẩm định cấp tỉnh thẩm định, chuyển thẩm quyền phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh để bảo đảm quyền chủ động cho các địa phương.
