Mới trong những ngày đầu kỳ nghỉ hè của học sinh, trên mạng xã hội đã lan truyền nhiều clip vui về “đội quân nghỉ hè” với không ít những tình huống dở khóc dở cười như trẻ kẹt đầu vào cửa sổ, vào ghế hay tự nhảy lên xe máy, xe điện rồi vô tình rồ ga... Những tình huống khiến phụ huynh bị phen thót tim đó, xem thì buồn cười nhưng lại thể hiện nỗi lo chung về quản lý con em trong hè.
Trong công điện 61/CĐ-TTg gửi các bộ ngành, Thủ tướng Chính phủ đã nhấn mạnh: “Nhà trường và gia đình cần phối hợp chặt chẽ để tạo điều kiện cho trẻ em, học sinh được tham gia các hoạt động văn hoá, thể thao, rèn luyện kỹ năng sống, quản lý để không xảy ra các tai nạn, thương tích, đuối nước” trong hè.
Thủ tướng cũng yêu cầu Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tạo môi trường, để các em được vui chơi lành mạnh; rèn luyện kỹ năng sống, tham gia các hoạt động ngoại ngữ, văn hóa, nghệ thuật, thể dục thể thao, phát triển thể chất. Thậm chí có thể “huy động, khuyến khích các nghệ sỹ, nghệ nhân, vận động viên thể dục thể thao, các chuyên gia tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao, phát triển năng khiếu” cho trẻ em.
Đây là định hướng rõ ràng và đúng lúc, trong bối cảnh nhiều trẻ em hiện nay bước vào mùa hè mà thiếu những hoạt động được tổ chức bài bản, phù hợp với nhu cầu phát triển toàn diện.
Thực tế cho thấy, khi thiếu định hướng, không ít trẻ em dành phần lớn thời gian trong ngày cho thiết bị điện tử, sinh hoạt không điều độ, ít vận động, thiếu giao tiếp. Khi thiếu các hoạt động dành cho trẻ, nhiều gia đình buộc phải tìm cách cho trẻ đi học thêm văn hóa và mùa hè bỗng dưng lại trở thành học kỳ thứ 3 với những áp lực không đáng có.
Trong khi đó, kỹ năng sống, từ tự chăm sóc bản thân, xử lý tình huống nguy hiểm, giao tiếp ứng xử lại là những kỹ năng nền tảng cần được rèn luyện từ sớm và mùa hè là thời điểm lý tưởng để thực hành điều đó.
Mùa hè cũng là cơ hội để trẻ khám phá và phát triển năng khiếu, sở thích cá nhân như âm nhạc, hội họa, thể thao… Những hoạt động đó không chỉ giúp trẻ cân bằng thể chất - tinh thần, mà còn giúp các em hiểu thêm về bản thân và môi trường xung quanh, từ đó định hình, phát triển bản thân về lâu dài.
Những chỉ đạo đã có, nhưng việc triển khai thế nào để tạo môi trường hè bổ ích cho trẻ vẫn còn bị bỏ ngỏ và phụ thuộc rất lớn vào từng địa phương.
Trong khi chờ đợi các lớp học kỹ năng văn-thể-mỹ do địa phương, đoàn thể tổ chức, theo các chuyên gia, muốn có một kỳ nghỉ hè ý nghĩa, nên cho trẻ chủ động lên kế hoạch. Việc lên kế hoạch sinh hoạt hè không nhất thiết phải cầu kỳ hay phức tạp. Chỉ cần những hoạt động đơn giản nhưng đều đặn như đọc sách, chơi thể thao nhẹ nhàng, học một kỹ năng mới, hay phụ giúp việc nhà đều có thể giúp trẻ duy trì nhịp sinh hoạt tích cực và từng bước hình thành các thói quen tốt. Trong quá trình đó, sự định hướng và đồng hành của cha mẹ vẫn luôn là yếu tố then chốt.
Không thể phủ nhận rằng mùa hè là thời gian quý giá. Và kỳ nghỉ hè sẽ trở nên quý giá hơn nữa nếu nó không bị trôi qua tự nhiên. Khi được tổ chức hợp lý, đây sẽ là giai đoạn “vàng” để trẻ hình thành lối sống lành mạnh, biết tự chăm sóc bản thân, biết quan tâm đến người khác và tự tin hơn khi bước vào năm học mới. Một kỳ nghỉ đúng nghĩa, vì thế, không chỉ cần vui - mà còn cần giúp trẻ trưởng thành.
