Trong chương trình Cùng bạn sống khỏe, Ths.BS Đặng Bích Ngọc, Khoa Nội tiết, Bệnh viện Bạch Mai, nhấn mạnh tuyến giáp và tim mạch có mối liên hệ mật thiết hơn nhiều người nghĩ. Không ít trường hợp đến khám vì hồi hộp, khó thở, tim đập nhanh nhưng nguyên nhân lại nằm ở sự rối loạn hormon tuyến giáp.
Hormon tuyến giáp và vai trò chi phối nhịp tim
Tuyến giáp tiết ra hormon T3 và T4, quyết định tốc độ hoạt động của cơ thể. Tim vì vậy phản ứng rất nhanh với mọi thay đổi hormon: hormon tăng khiến tim đập nhanh và mạnh; hormon giảm khiến nhịp tim chậm, sức co bóp yếu.
BS Đặng Bích Ngọc cho biết: “Khi hormon tuyến giáp tăng, tim đập nhanh, đập mạnh, gây hồi hộp, tăng huyết áp hoặc rối loạn nhịp. Khi hormon giảm, tim chậm lại, người bệnh mệt mỏi, phù nề, lạnh tay chân”.
Vì tim phải làm việc theo “nhịp” của tuyến giáp, bệnh nhân cường giáp hoặc suy giáp không chỉ thay đổi cân nặng hay run tay, mà còn có thể đối diện với rối loạn nhịp tim, suy tim hoặc nguy cơ đột quỵ nếu không được theo dõi.
Điều đáng chú ý là ở giai đoạn đầu, dù tim phải hoạt động bất thường, kết quả siêu âm tim vẫn có thể hoàn toàn bình thường. Theo BS Đặng Bích Ngọc, đây là lúc tim còn đủ sức bù trừ cho sự rối loạn hormon, và tổn thương chỉ xuất hiện rõ khi mất cân bằng kéo dài.
Cường giáp – suy giáp: Hai cực đối lập nhưng đều tác động lên tim
Ở người cường giáp, lượng hormon tăng cao khiến tim luôn trong trạng thái bị kích thích. Người bệnh dễ hồi hộp, khó ngủ, thở nhanh, mệt khi hoạt động. Nếu tình trạng kéo dài, tim có thể rơi vào ngoại tâm thu hoặc rung nhĩ – dạng rối loạn nhịp nguy hiểm.
Ở người cao tuổi, cường giáp càng khó nhận biết. Những triệu chứng mệt, ăn kém, sút cân nhẹ thường bị lẫn với dấu hiệu tuổi già, trong khi đây lại là nhóm có nguy cơ suy tim cấp hoặc nhồi máu cơ tim nếu không phát hiện sớm.
Ngược lại, suy giáp khiến nhịp tim chậm, máu lưu thông yếu, người bệnh dễ lạnh, phù, mệt và giảm sức gắng sức. Suy giáp cũng làm mạch máu xơ cứng và mỡ máu tăng, nên nhiều bệnh nhân chỉ phát hiện bệnh sau khi đi khám vì huyết áp hoặc cholesterol bất thường.
Ảnh hưởng lên tim còn rõ hơn ở người đã phẫu thuật cắt tuyến giáp. Khi cơ thể phụ thuộc hoàn toàn vào hormon bổ sung, chỉ một thay đổi liều rất nhỏ cũng khiến tim phản ứng mạnh. Với bệnh nhân ung thư tuyến giáp cần duy trì hormon hơi cao để ức chế TSH, cảm giác hồi hộp, nhịp nhanh hoặc ngoại tâm thu càng dễ xảy ra.
Theo dõi sớm giúp giảm nguy cơ biến chứng tim mạch
Các câu hỏi mà thính giả gửi tới chương trình cho thấy biểu hiện bệnh tuyến giáp ở mỗi người rất khác nhau: có người có nhân tuyến giáp nhưng chức năng bình thường, tim không bị ảnh hưởng; có người chỉ hơi hồi hộp kéo dài nhưng lại phát hiện cường giáp; có trường hợp xét nghiệm mỡ máu cao rồi mới biết mình suy giáp.
Vì vậy, BS Đặng Bích Ngọc khuyến cáo người bệnh cần tự theo dõi cơ thể hằng ngày, đặc biệt là nhịp tim.
Nếu đang nghỉ ngơi nhưng tim đập liên tục trên 100 lần mỗi phút, hoặc hồi hộp kéo dài, rất có thể tuyến giáp đang hoạt động quá mức. Ngược lại, nếu nhịp tim dưới 50 lần mỗi phút mà không phải do tập luyện thể thao, người bệnh nên cảnh giác với suy giáp.
Huyết áp cũng phản ánh rõ sự thay đổi hormon. Ở người lớn tuổi, chỉ một biến động nhỏ của tuyến giáp cũng đủ khiến huyết áp tăng cao hơn hẳn mức thường ngày.
Ngoài ra, các biểu hiện như khó thở khi đi bộ chậm, đau tức ngực thoáng qua, phù mắt cá chân hay những cơn hồi hộp không rõ nguyên nhân đều cho thấy tim đang làm việc bất thường. Nếu các triệu chứng này xuất hiện lặp lại nhiều ngày, đặc biệt sau khi thay đổi liều thuốc tuyến giáp, người bệnh cần thăm khám sớm để tránh nguy cơ rối loạn nhịp hoặc suy tim.
Theo BS Ngọc, theo dõi tim mạch không phải việc phụ mà là một phần bắt buộc trong quản lý bệnh tuyến giáp. “Nhận diện sớm các bất thường ở tim sẽ giúp người bệnh giảm đáng kể nguy cơ biến chứng và nâng cao chất lượng sống”, bác sĩ nhấn mạnh.
