Bánh mì là một trong những món ăn đường phố quen thuộc, không chỉ được người Việt mà nhiều du khách nước ngoài cũng rất yêu thích. Song thời gian gần đây liên tiếp xảy ra các vụ ngộ độc tập thể liên quan đến món ăn này.
Mới đây, tại thành phố Hồ Chí Minh ghi nhận hơn 100 người ngộ độc sau khi ăn bánh mì mua ở tiệm Ngọc Hà, phường Phú Mỹ. Cũng tại TP HCM, đầu tháng 11, hơn 300 người bị ngộ độc do nhiễm khuẩn Salmonella có trong bánh mì.
Giữa tháng 12 vừa qua, tại tỉnh Quảng Ngãi, hơn 200 người đã phải đến bệnh viện khám và điều trị do ngộ độc sau khi ăn bánh mì có chả và rau nhiễm Salmonella; tỉnh Lâm Đồng cũng ghi nhận 80 người ngộ độc nghi do ăn bánh mì.
Liên tiếp xảy ra các vụ ngộ độc bánh mỳ là thực trạng báo động về nguy cơ mất an toàn thực phẩm đối với thức ăn đường phố. TS.BS Lâm Quốc Hùng - Giám đốc Trung tâm đào tạo Dinh dưỡng và Thực phẩm, Viện Dinh dưỡng, Bộ Y tế cho biết, có rất nhiều yếu tố nguy cơ khiến bánh mỳ dễ bị nhiễm khuẩn và gây ngộ độc tập thể.
“Tác nhân ngộ độc tập thể do bánh mì gây ra chủ yếu là do các vi sinh vật và độc tố của nó. Bánh mì là món ăn hỗn hợp gồm có rất nhiều thành phần như bánh, các loại nhân như giò, chả, thịt, pa-tê, các loại rau sống, rau muối chua, các loại nước sốt. Nguồn gây ô nhiễm có thể đến từ các dụng cụ chế biến, bao gói, chứa đựng thực phẩm, môi trường xung quanh, từ bàn tay của người chế biến. Nếu bàn tay người chế biến bánh mì không sạch thì có thể chính là các vector cơ học truyền vi khuẩn, vi sinh vật có độc tố gây hại làm ô nhiễm thực phẩm”, TS.BS Lâm Quốc Hùng phân tích.
Cũng theo TS.BS Lâm Quốc Hùng, kinh doanh thực phẩm nói chung và kinh doanh thức ăn đường phố là một loại hình kinh doanh có điều kiện. Luật An toàn thực phẩm đã quy định rõ việc đảm an toàn thực phẩm là trách nhiệm với người sản xuất kinh doanh, cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền và người tiêu dùng. Thực tế cho thấy, vấn đề đảm bảo an toàn thực phẩm và phòng chống ngộ độc thực phẩm không thể dựa vào một lực lượng duy nhất và một biện pháp duy nhất. Để phòng ngừa các vụ ngộ độc thực phẩm do bánh mỳ, theo TS.BS Lâm Quốc Hùng, các cơ sở sản xuất kinh doanh bánh mỳ cần tuân thủ các quy định về đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm đã được quy định tại Luật An toàn thực phẩm và các văn bản hướng dẫn thực hiện luật.
“Nghị định 155/2018/NĐ-CP sửa đổi quy định liên quan đến điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Y tế đã quy định rất đầy đủ về điều kiện địa điểm, cơ sở vật chất, trang thiết bị, dụng cụ chia gắp thực phẩm, bảo quản, bao gói, găng tay sử dụng trong chế biến thực phẩm. Người sản xuất, kinh doanh thực phẩm nói chung và bánh mì nói riêng cần thực hiện theo đúng các quy định này. Thứ hai là phải đảm bảo nguyên liệu có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, chất lượng và an toàn. Thứ ba là phải kiểm soát quy trình chế biến sao cho món bánh mỳ giao đến tay thực khách được an toàn thực sự, tránh các hành vi có nguy cơ làm cho vi sinh vật lây nhiễm vào thực phẩm”, TS.BS Lâm Quốc Hùng khuyến cáo.
Còn đối với thực khách, theo TS.BS Lâm Quốc Hùng, để phòng tránh ngộ độc thức ăn đường phố nói chung và bánh mì, nên cẩn trọng trong việc lựa chọn cơ sở, địa điểm ăn uống. “Chúng ta nên quan sát cơ sở cung cấp món ăn đó có đủ điều kiện về an toàn vệ sinh thực phẩm không, đã được cơ quan chức năng cấp phép hay chưa, trang thiết bị, dụng cụ, cách bảo quản thực phẩm có sạch sẽ, đầy đủ, ngăn nắp hay không? Bên cạnh đó, chúng ta có thể đánh giá sản phẩm bằng cảm quan xem các thực phẩm có hương vị tự nhiên không? Nếu nhận thấy mùi vị của sản phẩm có sự khác biệt, chua hoặc hắc hơn bình thường thì tuyệt đối không nên sử dụng”, TS. BS Lâm Quốc Hùng hướng dẫn.
BS Lâm Quốc Hùng cho biết thêm, các loại vi khuẩn thường gặp trong các vụ ngộ độc bánh mì là Salmonella, E.coli tụ cầu vàng, Clostridium botulinum… Tùy từng loại vi khuẩn mà gây ra những triệu chứng ngộ độc khác nhau như đau bụng, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, đau đầu, thậm chí ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Những trường hợp có nguy cơ bị ngộ độc nặng là trẻ em, người già, phụ nữ có thai. Do đó, khi nghi ngờ bị ngộ độc sâu khi ăn bánh mì, mọi người nên đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, không nên ở nhà tự mua thuốc uống có thể dẫn tới nguy hiểm đến tính mạng.
