Những dấu mốc từ chiến tranh đến hòa bình
80 năm qua, ngành y tế Việt Nam đã đi một chặng đường dài. Trong chiến tranh, từ đôi bàn tay trắng, các nhà khoa học đã làm nên kỳ tích: GS Hoàng Thủy Nguyên nghiên cứu thành công vaccine bại liệt, góp phần thanh toán căn bệnh này vào năm 2000; GS Đặng Văn Ngữ sản xuất Penicillin và Streptomycin ngay trong bom đạn, đồng thời nghiên cứu vaccine phòng sốt rét.
Bước sang thời kỳ đổi mới, Việt Nam xây dựng hệ thống trung tâm kiểm định thuốc, vaccine đạt chuẩn quốc tế. Đến nay, hơn 200 công ty dược và gần 250 nhà máy đạt chuẩn WHO-GMP, nhiều nhà máy đạt chuẩn châu Âu. Vaccine “Made in Vietnam” không chỉ đủ cung ứng trong nước mà còn xuất khẩu sang Ấn Độ, Hàn Quốc, Malaysia, Myanmar… đưa kim ngạch xuất khẩu dược phẩm lên khoảng 280 triệu USD mỗi năm.
Không dừng lại ở đó, từ ca ghép thận đầu tiên năm 1992 đến nay, hàng chục nghìn ca ghép thận, gan, tim, phổi, thậm chí ghép đồng thời tim – phổi đã được thực hiện, khẳng định vị thế mới của y học Việt Nam.
Ký ức chiến tranh và niềm tự hào hôm nay
Tất cả những dấu mốc ấy được tái hiện tại Triển lãm “80 năm hành trình Độc lập – Tự do – Hạnh phúc” qua hiện vật, hình ảnh, video thuyết minh. Người dân đến tham quan không chỉ được thấy sự phát triển vượt bậc của ngành y tế mà còn sống lại ký ức một thời.
Ông Phạm Văn Hoành (Hà Nội) chia sẻ: “Tôi rất tự hào về sự phát triển của Việt Nam nói chung trong 80 năm qua, trong đó có ngành y tế. Giờ đây, nhiều lĩnh vực y tế của chúng ta đã ngang ngửa, thậm chí hơn một số nước”
Cựu chiến binh Phạm Văn Vịnh thì xúc động nhớ lại: “Tôi từng được phẫu thuật trong điều kiện vô cùng đơn sơ ở chiến trường. Hôm nay, nhìn thấy ngành y tế phát triển mạnh mẽ, tôi thật sự rất xúc động”
Bước tiến công nghệ: AI chẩn đoán sớm ung thư phổi
Một điểm nhấn tại triển lãm năm nay là ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán sớm ung thư phổi – căn bệnh khiến gần 24.000 người Việt tử vong mỗi năm.
ThS.BS Nguyễn Thị Thu Thảo (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết: “Giải pháp nằm trong khuôn khổ đề tài KC4.0 gồm bộ 3 phần mềm AI phân tích hình ảnh CT lồng ngực, nội soi phế quản và mô bệnh học, giúp nhận diện sớm nguy cơ ung thư phổi”
Điểm đặc biệt, khác với nhiều nghiên cứu quốc tế chỉ dựa vào một nguồn dữ liệu, phần mềm Việt Nam tích hợp cả ba loại hình, và được huấn luyện bằng dữ liệu bệnh nhân trong nước. Nhờ vậy, độ chính xác cao hơn và phù hợp với thực tế lâm sàng.
PGS.TS Vũ Văn Giáp – Phó Giám đốc chuyên môn Bệnh viện Bạch Mai – nhấn mạnh: “Đây là bộ công cụ hết sức quan trọng, hỗ trợ chẩn đoán sàng lọc, định hướng và xác định ung thư phổi bằng tiêu chuẩn vàng”
Kết quả thử nghiệm cho thấy, AI đạt độ chính xác tới 97% trong phân tích CT – tương đương bác sĩ có 10 năm kinh nghiệm. AI còn có thể phát hiện khối u chỉ 10mm, trong khi bác sĩ ít kinh nghiệm dễ bỏ sót.
Chính sách nhân văn – bản sắc của nền y tế Việt Nam
Bên cạnh tiến bộ công nghệ, những chính sách y tế nhân văn cũng là điểm sáng. Từ khi bảo hiểm y tế ra đời năm 1992 đến nay, hơn 93% dân số đã được bảo vệ, giúp hàng triệu hộ gia đình giảm gánh nặng tài chính.
Mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm đưa ra chủ trương miễn viện phí toàn dân. GS.TS Nguyễn Anh Trí, Ủy viên Ủy ban Văn hóa – Xã hội của Quốc hội, nhận định: “Chủ trương này hết sức tốt đẹp, thể hiện tính ưu việt của đất nước và là mong mỏi từ lâu của nhân dân”
Tám thập kỷ qua, từ gian khó chiến tranh đến những bước tiến công nghệ hiện đại, ngành y tế Việt Nam đã đi một hành trình đầy tự hào. Đó không chỉ là câu chuyện về khoa học, mà còn là câu chuyện về lòng dũng cảm, sự hy sinh thầm lặng và khát vọng chăm lo cho sự sống của nhân dân.
