Trên diện tích 150 mét vuông, "bảo tàng" Yên Mỹ (nhà truyền thống xã Yên Mỹ) trưng bày đủ các tư liệu, hiện vật tái hiện quá trình hình thành, phát triển của Yên Mỹ xưa và nay. Đã có hàng trăm cá nhân đóng góp hơn 300 hiện vật, là những vật dụng gắn bó với cuộc sống, lao động, sản xuất, chiến đấu của người dân.

Quá trình sưu tầm hiện vật cho "bảo tàng" đặc biệt này mất khoảng một năm. Ngoài thông báo trên loa đài, chính quyền xã còn lập ra những đội nhóm đi đến từng gia đình vận động.

Bà Trần Thị Huệ, 68 tuổi, người trông coi "bảo tàng" cho biết, sau khi được vận động, bà con đều nhiệt tình phấn khởi, ai có gì đem ra nấy, mọi người đều mong muốn được góp sức vào việc lưu trữ, để những giá trị được gìn giữ, truyền đời.

"Bảo tàng" hiện lưu giữ nhiều hiện vật có thời gian trên 100 năm tuổi như chiếc chum, chiếc trạn, rồi máy khâu, thuyền, đôi quang gánh… Cũng có hiện vật là những kỷ vật gắn liền với cuộc sống quân ngũ của những người con quê hương Yên Mỹ từng tham gia chiến đấu tại các chiến trường. Nhưng theo bà Huệ, hiện vật đặc biệt nhất đối với người dân Yên Mỹ có lẽ phải kể tới chiếc cối đá xay ngô - vật dụng đã gắn liền với cuộc sống khó khăn của bà con qua các thời kì.

"Đặc biệt của Yên Mỹ là cái cối xay ngô, trước làm gì có gạo, chỉ toàn ăn cơm bột ngô, nhà nào sang mới được ăn với cá kho, gọi là bánh đúc ngô. Cứ nhìn vào lại nhớ, không thể nào quên được".

Nơi đây giờ đã trở thành không gian gần gũi và thú vị cho mọi người già, người trẻ trong thôn tới tham quan, tìm hiểu. Chia sẻ về ý nghĩa của "bảo tàng" Yên Mỹ, ông Nguyễn Đình Khuyết – Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Yên Mỹ cho biết: "Mục đích của bảo tàng là nhằm tái hiện lại cuộc sống lao động, đấu tranh trong thời kì cách mạng của cha ông ta, để thế hệ trẻ bây giờ hiểu được đời sống sinh hoạt hàng ngày của người dân vùng bãi - những tháng ngày gian khó nhưng cũng đầy tự hào và vô cùng ý nghĩa".

"Tôi là một người dân của Yên Mỹ, tôi rất tự hào cho Yên Mỹ là xây dựng nên một cái nhà truyền thống lưu lại tất cả các đồ dùng từ xa xưa của các cụ để lại, mà bây giờ con cháu vẫn giữ lại được, đấy là một nét đẹp của xã Yên Mỹ" - bà Trương Thị Dung chia sẻ.

Còn bạn trẻ Lê Kim Phượng, đến từ Mỹ Đình, Hà Nội, thì cho rằng: "Khi đến đây có cảm giác rất cổ xưa, giúp mình hiểu hơn về cuộc sống ông cha mình, rất thú vị".

Hiện "bảo tàng" vẫn ngày ngày phục vụ nhu cầu tham quan, tìm hiểu và hưởng thụ văn hóa của người dân. Tuy nhiên, đây mới là sự khởi đầu, "bảo tàng" sẽ tiếp tục được hoàn thiện khu trưng bày ngoài trời, bổ sung tư liệu, hiện vật… góp phần làm tốt công tác giáo dục truyền thống của địa phương.