Có thể nói, những công trình kiến trúc Pháp - Đông Dương tại Hà Nội chính là những di sản quý báu, không chỉ về mặt kiến trúc mà còn là di sản lịch sử, văn hóa đã chứng kiến một thời kỳ đầy biến động, làm nên nét đặc trưng văn hóa của thủ đô Hà Nội. Vì thế, tọa đàm "Kiến trúc Pháp - Đông Dương: Từ góc nhìn di sản" với sự tham gia của tác giả, nhà nghiên cứu Trần Hữu Phúc Tiến; TS.KTS Lê Phước Anh - khoa Các khoa học liên ngành, Đại học Quốc gia Hà Nội; Th.S Bùi Thị Hệ, Phòng Phát huy giá trị tài liệu lưu trữ, Trung tâm Lưu trữ quốc gia I giúp độc giả hiểu hơn về những di sản, giá trị văn hóa, lịch sử thông qua những câu chuyện về công trình kiến trúc Pháp - Đông Dương nổi tiếng tại Hà Nội như: Cầu Long Biên, Bưu điện Hà Nội, Nhà hát Lớn Hà Nội…
Phát biểu khai mạc tọa đàm, Thạc sĩ Trần Thị Mai Hương, Giám đốc Trung tâm Lưu trữ quốc gia I cho biết: “Chúng tôi mong muốn lan toả những giá trị của tài liệu lưu trữ, đặc biệt là những tài liệu về công trình kiến trúc của Pháp, đồng thời cũng giới thiệu thêm về kho tài liệu mà Trung tâm đang lưu trữ. Các công trình kiến trúc Pháp hiện nay ở Hà Nội như: Cầu Long Biên, Bưu điện Hà Nội, Nhà hát Lớn Hà Nội... vẫn là những điểm đến quan trọng của Thủ đô".
Cũng tại toạ đàm, Ban tổ chức giới thiệu đến độc giả cuốn sách "Kiến trúc Pháp - Đông Dương: Những viên ngọc quý tại Hà Nội" do Trung tâm Lưu trữ quốc gia I và Omega Plus hợp tác tái bản. Với những tư liệu quý, hình ảnh bản thiết kế các công trình cùng lời thuyết minh bằng ba ngôn ngữ Việt - Pháp - Anh, cuốn sách “Kiến trúc Pháp – Đông Dương, những viên ngọc quý tại Hà Nội” giới thiệu tới độc giả những câu chuyện mới, khám phá những kiến trúc của Pháp đặt trong bối cảnh Đông Dương bấy giờ. Và ở đây, có rất nhiều tầng bậc, lịch sử thuộc địa, lịch sử quan hệ ngoại giao… các tầng bậc khác của cư dân bản địa và kể từ khi người Pháp đặt chân đến Đông Dương từ trước đến nay.
Cuốn sách đưa người đọc khám phá 37 công trình kiến trúc Pháp - Đông Dương quanh Hà Nội. Tác giả Trần Hữu Phúc Tiến cùng nhóm biên soạn đã phân chia theo quận, địa bàn, địa phương. Cách thiết kế khoa học và trực quan sinh động đó như mời bạn đọc "dạo bước" trên từng trang sách, bắt đầu từ trung tâm chính trị: Quảng trường Ba Đình, quận Ba Đình. Điểm cuối của cuộc dạo chơi chính là: Cầu Doumer - cầu Long Biên.
Chia sẻ về cuốn sách, tác giả Trần Hữu Phúc Tiến cho biết: cuốn sách điểm lại những công trình còn tồn tại dựa trên tài liệu lưu trữ. Có những công trình do không tìm được tài liệu lưu trữ nên không đề cập đến. “Qua những kiến trúc này chúng ta nhìn thấy lịch sử, đầu tiên là thời kì trước 1945 khi người Pháp đến Việt Nam thì họ tạo ra những công trình mới. Những công trình mới này không chỉ thể hiện cách người Pháp cai trị Việt Nam lúc đó mà phải thấy rằng, nó còn có sự đóng góp của người Việt Nam, những đóng góp vô hình cũng như hữu hình. Thậm chí một số vật liệu xây dựng được lấy từ tường thành Hà Nội, họ sử dụng những vật liệu xây dựng tại chỗ, nhân công tại chỗ. Đặc biệt là họ tiếp thu những kinh nghiệm về xây dựng nhà cửa ở xứ nhiệt đới vào trong công trình của Pháp”.
Nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng, với việc chọn nhà báo Phúc Tiến làm công việc biên tập cả về hình ảnh và nội dung, Omega Plus & Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I không chỉ khai thác tính chuyên nghiệp của một người có kinh nghiệm đã từng làm một cuốn sách tương tự về Thành phố Sài Gòn cách đây đã lâu mà ngay cả cách nhìn của một người sống ở Sài Gòn quan sát Hà Nội cũng có nét riêng, mà đôi khi chính người sống ở Hà Nội không nhận ra. "Sách đề cập đến những công trình kiến trúc được ví như "những viên ngọc quý" ở Hà Nội. Có thể đối tượng khảo tả không mới, vẫn là Nhà Hát Lớn, Cầu Doumer, Viện Pasteur, Bảo tàng Louis Finot… nhưng cách khảo tả, lựa chọn ảnh và tư liệu cũng có phần tinh tế hơn… Lại có cả những công trình, mà ngay đến người tự cho là biết nhiều về Hà Nội, đến nay mới lần đầu được tiếp cận”.
Trong nhịp sống thời nay, khi mà nhiều câu chuyện về giữ gìn giá trị văn hóa trở thành điểm nóng thì nét đẹp của kiến trúc Pháp tại Hà Nội như một di sản văn hóa của riêng thủ đô, mang tâm hồn, tính cách Hà Nội. Những nét đẹp ấy làm nên một Hà Nội vừa cổ kính, vừa hiện đại, mà đối với người Hà Nội thì những điều đó là một phần của sự nên thơ, lãng mạn rất riêng trong cuộc sống.
