Trong đợt lũ lụt khắc nghiệt đang diễn ra ở Miền Trung, Chính phủ và hệ thống chính quyền đã phản ứng tích cực, thể hiện năng lực phòng chống thiên tai của quốc gia đã được củng cố.
Mùa lũ năm 2020 này còn xuất hiện nhiều hình ảnh đẹp từ cộng đồng.
Hình ảnh cô ca sỹ Thủy Tiên đội nón lá bình dị, chân lội nước phát quà, phát tiền cho người dân thật đáng cảm động, làm lay động trái tim của bao nhiêu người.
Cũng rất đáng cảm động là hình ảnh của hàng chục nồi bánh chưng đỏ lửa mà người Nghệ An nấu xuyên đêm để kịp thời cấp cứu cho đồng bào miền Trung.
Và còn rất rất nhiều các nhóm thiện nguyện, từ thiện khác đổ về cứu giúp một cách âm thầm.
Những hoạt động của họ là chung tay với biết bao chiến sỹ, cán bộ Nhà nước trong việc cứu dân .
Nhưng những hoạt động thiện nguyện đó của người dân bị đặt ra ngoài vòng pháp luật bởi Nghị định 64/2008, văn bản chỉ cho phép các cơ quan nhà nước, các tổ chức được cấp phép tiếp nhận và phân phối tiền, hàng cứu trợ.
Đến cứu trợ cũng phải độc quyền ư? Xã hội dân sự ở nước ta chưa được thừa nhận, nhưng những hoạt động của Thủy Tiên và hàng trăm nhóm từ thiện ở vùng lũ dịp này, một lần nữa cho thấy cây đời mãi mãi xanh tươi.
Năm 2014, cố vấn hội nhập của TTg, ông Trương Đình Tuyển từng nói: “Tôi đồ rằng chúng ta kỵ cụm từ xã hội dân sự cũng giống như chúng ta đã từng kỵ thể chế kinh tế thị trường, coi đó là một sản phẩm của kinh tế tư bản. Và bây giờ, chúng ta cũng đang coi xã hội dân sự như là cấu trúc chính trị của chủ nghĩa tư bản.”
Kinh tế không thị trường thì khó phát triển, xã hội không dân sự thì khó hài hòa và bao dung.
VN đã ký EVFTA, CPTPP – các hiệp định bảo vệ và khuyến khích vai trò của các tổ chức dân sự. Quốc hội đã thông qua nhiều luật cho phép các tổ chức công đoàn của người lao động. Điều này có nghĩa là tư duy về xã hội dân sự đang dần thay đổi và xã hội dân sự đang dần được công nhận. Đó là tiến bộ lớn.
Dân cứu dân cũng rất quan trọng, là “lá lành đùm lá rách”, là “nhiễu điều phủ lấy giá gương, người trong một nước phải thương nhau cùng” mà cha ông đã từng nói và làm bao đời. Tình thương đồng loại không thể độc quyền hay ban phát.
Và thật đáng mừng, là Thủ tướng Chỉnh phủ đã chỉ đạo cần sửa đổi trong thời gian sớm nhất Nghị định 64/2008, để khắc phục những bất cập của văn bản này.
Lũ gây hậu quả thảm khốc, nhưng cũng mang trong nó yếu tố tự điều chỉnh mang tính tích cực của tự nhiên. Mùa lũ ở Miền Trung năm nay còn cho thấy xã hội có thể tự nhận thức, thích nghi và điều chỉnh nhiều điều.
