Sáng nay (6/11), tại Hà Nội, Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam tổ chức Hội nghị lấy ý kiến góp ý vào Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Trong không khí dân chủ, thẳng thắn và trách nhiệm, Hội nghị lấy ý kiến góp ý vào dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng do Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam tổ chức, đã thu hút nhiều ý kiến tâm huyết, sâu sắc từ các nhà khoa học, chuyên gia, cán bộ lão thành.
Từ góc nhìn của những người từng trải qua nhiều giai đoạn phát triển của đất nước, các đại biểu đã đưa ra những nhận định sắc sảo, đồng thời đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm góp phần hoàn thiện văn kiện, đảm bảo tính khoa học, tầm nhìn chiến lược và thực tiễn trong hoạch định đường lối phát triển quốc gia.
GS.TS Nguyễn Viết Chức, Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhấn mạnh, văn hóa không chỉ là nền tảng tinh thần mà còn là mục tiêu và động lực phát triển bền vững của đất nước.
GS.TS Nguyễn Viết Chức cho rằng, trong bối cảnh toàn cầu hóa và biến đổi xã hội sâu sắc, việc đặt con người với phẩm giá, trí tuệ, nhân văn vào trung tâm của chiến lược phát triển là một hướng đi đúng đắn. Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV cần tiếp tục khẳng định văn hóa là cội nguồn sức mạnh nội sinh của dân tộc, là hệ giá trị định hướng cho phát triển bền vững, gắn liền với xây dựng con người Việt Nam thời kỳ mới, tự chủ, tự tin, tự lực và tự cường.
Theo GS.TS Nguyễn Viết Chức, chiến lược phát triển quốc gia cần được nhìn từ ba tầng nấc là kinh tế, xã hội và văn hóa. Trong đó, văn hóa giữ vai trò dẫn dắt, điều tiết và nhân lên các giá trị tinh thần, tạo động lực thúc đẩy kinh tế, ổn định xã hội và củng cố niềm tin nhân dân đối với Đảng và chế độ.
Từ góc nhìn kinh tế xã hội, nhiều đại biểu đánh giá cao định hướng của dự thảo Văn kiện Đại hội XIV khi đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân giai đoạn 2026 - 2030 ở mức 10%/năm, GDP bình quân đầu người đạt khoảng 8.500 USD vào năm 2030, tỷ lệ đô thị hóa trên 50% và năng suất lao động tăng bình quân 8,5%/năm.
Tuy nhiên, các đại biểu cũng thẳng thắn chỉ ra, để đạt được mục tiêu này, cần phải có bước đột phá mạnh mẽ hơn trong cải thiện năng suất lao động và chất lượng nguồn nhân lực.
Đặc biệt, khi lực lượng lao động trẻ có xu hướng giảm do già hóa dân số, thì việc tận dụng trí tuệ, kinh nghiệm và kỹ năng của người cao tuổi sẽ trở thành nguồn lực quý giá trong phát triển kinh tế - xã hội.
GS.TS Nguyễn Quốc Sửu, Phó Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị công khẳng định: “Người cao tuổi không chỉ là đối tượng được chăm sóc mà là kho tàng kinh nghiệm, tri thức, nhân văn của xã hội. Nếu được tạo điều kiện tham gia nghiên cứu, tư vấn, đào tạo, lao động sáng tạo hoặc hoạt động cộng đồng, họ hoàn toàn có thể trở thành lực lượng thúc đẩy phát triển”.
GS.TS Nguyễn Quốc Sửu cũng đề xuất, trong các mục tiêu kinh tế - xã hội của Văn kiện, nên có chỉ tiêu cụ thể về phát huy nguồn lực người cao tuổi, coi đây là “nguồn vốn xã hội tích lũy” có thể đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng bền vững.
Một vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm là tốc độ già hóa dân số đang diễn ra nhanh chóng. Việt Nam đã bước vào giai đoạn “xã hội già hóa”, khi người từ 60 tuổi trở lên chiếm hơn 13% dân số, dự kiến đến năm 2035 sẽ vượt 20%. Theo đó, các chuyên gia cho rằng, chính sách dành cho người cao tuổi cần được nhìn nhận không chỉ ở khía cạnh phúc lợi, chăm sóc mà còn ở góc độ phát huy vai trò, khuyến khích người cao tuổi tham gia đời sống xã hội.
Các đại biểu đề nghị, Nhà nước sớm hoàn thiện hệ thống chính sách hỗ trợ y tế, bảo hiểm, dịch vụ chăm sóc dài hạn, song song với đó là các chương trình khuyến khích người cao tuổi khởi nghiệp, sáng tạo, tham gia tình nguyện, du lịch cộng đồng.
Ở nhiều nước như Nhật Bản, Singapore hay Đức, “kinh tế bạc” - các hoạt động kinh tế gắn với người cao tuổi đang trở thành một ngành đóng góp đáng kể vào GDP và tạo nhiều việc làm mới. Việt Nam với gần 17 triệu người cao tuổi hiện nay, hoàn toàn có thể học hỏi mô hình này để vừa đáp ứng nhu cầu xã hội, vừa mở rộng thị trường dịch vụ và bảo đảm an sinh bền vững.
Đánh giá kết quả sau 40 năm đổi mới, các ý kiến thống nhất rằng, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, toàn diện. Đời sống nhân dân được cải thiện, HDI đạt 0,766, thuộc nhóm quốc gia có phát triển con người ở mức cao; tỷ lệ nghèo đa chiều giảm nhanh; mạng lưới y tế, giáo dục, phúc lợi mở rộng. Tuy nhiên, bên cạnh đó, cũng còn không ít hạn chế, đó là năng suất lao động chưa đáp ứng kỳ vọng, chênh lệch giàu nghèo có xu hướng gia tăng và tác động của biến đổi khí hậu, dịch bệnh, già hóa dân số đặt ra nhiều thách thức mới.
Trước yêu cầu phát triển nhanh và bền vững, các đại biểu cho rằng Văn kiện Đại hội XIV cần nhấn mạnh phát triển kinh tế tri thức, kinh tế xanh, kinh tế số gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế và đảm bảo công bằng xã hội. Trong đó, yếu tố con người, đặc biệt là người cao tuổi phải được coi trọng như chủ thể của phát triển, không chỉ là đối tượng thụ hưởng.
Hội nghị góp ý dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng do Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam tổ chức là dịp thể hiện sâu sắc tinh thần trách nhiệm, niềm tin và trí tuệ của lớp người từng trải qua nhiều thăng trầm của đất nước.
Những ý kiến đóng góp, phân tích, đề xuất cụ thể, từ vấn đề văn hóa, kinh tế, xã hội đến an sinh, nhân lực không chỉ làm sâu sắc thêm nội dung Văn kiện mà còn góp phần khẳng định vai trò, vị thế của người cao tuổi trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước./.
