Đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên mới - giai đoạn của khát vọng hùng cường, thịnh vượng và chuyển mình mạnh mẽ. Bối cảnh này mang lại nhiều cơ hội để đội ngũ Đảng viên - những người đang giữ cương vị lãnh đạo thể hiện, chứng minh tài năng. Tuy nhiên, kỷ nguyên mới cũng đặt ra yêu cầu cao hơn với những đảng viên đảm nhiệm vị trí lãnh đạo.
Mời quý vị và các bạn nghe cuộc bàn luận giữa BTV VOV2 và Nhà báo Nhị Lê, nguyên Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản dưới đây:
Những đòi hỏi với người lãnh đạo trong kỷ nguyên mới
Theo Tiến sỹ, Nhà báo Nhị Lê, Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội lần thứ XIV của Đảng là sự kiện có ý nghĩa lịch sử. Đại hội đánh dấu bước chuyển lớn từ kỷ nguyên độc lập dân tộc sang kỷ nguyên phú cường. Trọng trách lịch sử đó đòi hỏi phải có những con người xứng đáng. Đảng viên với tư cách là người cầm quyền phải là người dẫn đường, đi đầu trong công cuộc đổi mới của kỷ nguyên vươn mình”, nhà báo Nhị Lê nhấn mạnh.
Nhà báo Nhị Lê cho rằng đội ngũ Đảng viên - những người giữ cương vị lãnh đạo sẽ phải hội đủ tối thiểu 8 tố chất.
Tố chất thứ nhất, người lãnh đạo phải có Tư duy đổi mới. Theo ông, nếu không có tư duy đổi mới thì sẽ không có bất cứ sự đổi mới nào.
Tố chất thứ hai là Tầm nhìn chiến lược.
Tố chất thứ ba là Trí tuệ, hay nói cách khác là “nhân tài”. Thực tế chứng minh, chưa có đất nước nào không có người tài mà có thể phú cường. “Tố chất thứ ba, tôi nghĩ rộng hơn nên gọi là trí tuệ. Vì nếu không có trí tuệ thì không có tư duy, không có tầm nhìn”, Nhà báo Nhị Lê phân tích.
Tố chất thứ tư là Trung thành với lợi ích của quốc gia, dân tộc, lợi ích của nhân dân.
Tố chất thứ năm là Trung thực. “Trung thực là thước đo của trung thành. Nếu không trung thực với chính mình, anh không thể trung thực với Đảng, càng không thể trung thực với cộng đồng và gia đình”, nhà báo Nhị Lê lý giải.
Tố chất thứ sáu là Trong sạch. Thời gian vừa qua là giai đoạn lợi ích cá nhân trỗi dậy. Chúng ta đã chứng kiến nhiều trường hợp chỉ vì thiếu sự trong sạch mà nhiều cán bộ, lãnh đạo đã phải rời vị trí của mình. Điều này cho thấy, người lãnh đạo nếu không trong sạch sẽ không thể dẫn dắt được ai.
Tố chất thứ bảy là Tín nghĩa. Theo nhà báo Nhị Lê, nếu không có lòng tin, đặc biệt là lòng tin chiến lược, chúng ta không thể có lòng tin cộng đồng, càng không thể có lòng tin trong bạn bè quốc tế.
Tố chất thứ tám là Tề gia. “Cổ nhân nói ‘Tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ’. Người lãnh đạo nếu không giữ từ gia đình mình ngay ngắn và xứng đáng thì không có bất cứ một công việc công chính nào đúng đắn. Ở đây đề cập người lãnh đạo không được để người thân can dự vào việc chính sự”, nhà báo Nhị Lê lý giải.
Những tố chất ở người lãnh đạo đã được thực tiễn chứng minh
Thực tế cho thấy, ở bất cứ đâu và thời kỳ nào, người lãnh đạo luôn chịu nhiều áp lực nhất. Nhưng chính vì áp lực mà họ có động lực vượt qua khó khăn, tận dụng cơ hội để đạt được những thành tích mang tính “bứt phá”.
Ông Nguyễn Phi Đức, Chủ nhiệm HTX Dương Liễu, xã Dương Hòa, Hà Nội là người tiên phong trong chuyển đổi hoạt động của mô hình hợp tác xã. Giữ vai trò Chủ nhiệm, ông Đức đã dẫn dắt HTX Dương Liễu vượt qua khó khăn trở thành đơn vị vững mạnh. Nếu như trước đây, HTX chỉ thực hiện các dịch vụ nông nghiệp đơn thuần thì nay đã trở thành mô hình đa ngành điển hình của thành phố Hà Nội và toàn quốc.
Thành công ấy là công sức của cả tập thể gần 2.500 thành viên nhưng công đầu phải kể đến là người đứng đầu với những sáng kiến, sáng tạo mang tính đột phá. Điển hình là việc ông mạnh dạn lãnh đạo HTX chuyển đổi quản lý số điện, giảm thiểu mạnh sự tổn hao điện năng, tiết kiệm chi phí lên tới hàng tỷ đồng mỗi năm cho HTX; hay các hoạt động chuyển đổi số về quản lý dữ liệu…
Những sáng kiến mang tính đột phá của ông không chỉ nâng cao thu nhập cho người lao động mà còn góp phần mang lại phồn vinh cho quê hương.
Đề cập bí quyết giúp HTX Dương Liễu vượt qua khó khăn, gặt hái thành công, ông Đức cho rằng “dám nghĩ, dám làm” là yếu tố quyết định. Tuy nhiên, để được mọi người ủng hộ khi người lãnh đạo đưa ra quyết định thì sự minh bạch hết sức quan trọng. “Nếu không dám nghĩ, dám làm mà cứ theo con đường cũ để xuôi chèo mát mái thì không bao giờ tạo được cái mới. Không có đột biến thì không thể vượt qua được khó khăn và càng không thể có được cái mình muốn”, ông Đức chiêm nghiệm.
Với trách nhiệm của người đứng đầu, ông Trần Quang Huy, Bí thư chi bộ thôn An Hiền, xã Quảng Bị, Hà Nội cũng làm được những việc tưởng chừng không thể. Điển hình là việc quy tập hơn 300 ngôi mộ nằm rải rác ở các xứ đồng và trong khu dân cư về một khu tâm linh.
“Năm 2014, chúng tôi không chỉ quy tập được hơn 300 ngôi mộ về chung một khu mà còn huy động được nguồn kinh phí hơn 1 tỷ đồng từ sự đóng góp của người dân để xây dựng thành nghĩa trang. Đây là việc làm rất khó, vì thời gian qua có những dự án lớn bị đình lại do vướng mắc trong di dời 1-2 ngôi mộ. Những việc liên quan đến tâm linh, đôi khi có tiền cũng chưa chắc đã làm được. Vậy mà chúng tôi làm được như thế”, ông Huy cho biết.
Chưa dừng lại ở đó, ông Huy còn là người đề xuất ý tưởng, tích cực vận động và trực tiếp thực hiện nhiều phần việc để biến thôn An Hiền thành nơi đáng sống với những con đường hoa, tường bích họa, sân bóng, khu tập thể thao, camera an ninh tại nơi công cộng…. Chi phí thực hiện những việc này lên tới hàng tỷ đồng cũng đều được huy động từ nguồn xã hội hóa.
Tự hào về những việc đã làm được cho quê hương, ông Huy thổ lộ điều thôi thúc ông quyết tâm làm và kiên trì thực hiện cho bằng được là vì lợi ích của tập thể, lợi ích của nhân dân.
Hơn nữa, ông luôn ý thức về vai trò và trách nhiệm của người đứng đầu. Ông quan niệm đã là người lãnh đạo thì phải tiên phong.
“Mình là người đứng đầu, mình không nhận trách nhiệm làm những phần việc được đánh giá là khó nhất thì mình biết phân cho ai?! Mình phải làm trước, làm gương và làm cho bằng được thì mình mới nói được người khác, nhân dân mới tin mình”, ông Huy nhấn mạnh.
Theo ông Huy, để tạo sự đột phá, người lãnh đạo phải dám nghĩ, dám làm và có tinh thần tiên phong. Tuy nhiên, để hiện thực hóa mọi ý tưởng, khát vọng đòi hỏi người lãnh đạo phải có đủ đức và tài. Đây là hai yếu tố liên quan chặt chẽ với nhau.
“Năng lực cán bộ rất cần thiết. Nếu thiếu tài thì cán bộ làm việc gì cũng khó, vì ý tưởng hay luôn xuất phát từ người có tài. Song, nếu cán bộ thiếu tài mà có đức thì vẫn có thể châm trước. Năng lực hạn chế nhưng cán bộ tâm huyết, có phẩm chất đạo đức tốt thì có thể vẫn được nhân dân tham mưu và ủng hộ. Được dân tin, dân ủng hộ mới quan trọng. Không được dân tin, không được dân ủng hộ thì cán bộ có tài mấy cũng không thể làm được”, ông Huy khẳng định.
Từ câu chuyện về ông Nguyễn Phi Đức và ông Trần Quang Huy - hai đảng viên giữ vai trò chủ chốt tại địa phương và mô hình kinh tế tập thể cho thấy lãnh đạo phải là ngươi hội tụ nhiều yếu tố. Ở mỗi vị trí đòi hỏi người “cầm lái” phải có những tố chất phù hợp mới có thể đạt được kết quả như mong đợi.
Để chọn được người xứng đáng vào vị trí lãnh đạo
Theo Nhà báo Nhị Lê, việc quy hoạch cán bộ và lấy ý kiến của các cơ quan chức năng của cấp ủy hay hỏi ý kiến nhân dân thông qua các tổ chức đoàn thể là rất quan trọng. Tuy nhiên, để chọn được người thực tài, có phẩm chất đạo đức tốt cần tham khảo ý kiến của người dân nơi cán bộ cư trú.
“Người ta có thể giấu được 10 đôi mắt của thường vụ, 50 đôi mắt của ban chấp hành nhưng người ta không thể giấu được 1.000 đôi mắt của nhân dân, từ nơi cư trú, nơi làm việc, đến nơi người cán bộ đó đi công tác. Hãy hỏi ý kiến của những người bình thường nhất ở những nơi đó, chúng ta sẽ chọn được những người thật sự xứng đáng”, nhà báo Nhị Lê chia sẻ.
Thời gian qua, việc bổ nhiệm, tiến cử và đánh giá cán bộ ở một số nơi vẫn còn mang tính hình thức, nể nang và cảm tính, không dựa vào trình độ, năng lực. Một phần nguyên nhân của tình trạng này là do pháp luật chưa quy định rõ trách nhiệm với người tiến cử.
Nhà báo Nhị Lê cho rằng muốn chọn được người “đủ đức, đủ tài” vào vị trí lãnh đạo thì cần đề cao vai trò, trách nhiệm của người tiến cử. “Trách nhiệm của người tiến cử càng rõ ràng, càng minh bạch và càng nghiêm khắc thì càng dễ chọn được những cán bộ, đảng viên ngang tầm với nhiệm vụ được giao”, nhà báo Nhị Lê khẳng định.
Theo Nhà báo Nhị Lê, tiếp tục thực hiện tốt công tác luân chuyển cán bộ và tổ chức thi tuyển vào một số vị trí lãnh đạo như đã và đang triển khai cũng là cách để chọn được cán bộ xứng tầm vào những vị trí quan trọng.
