Sáng 24/6, Quốc hội nghe trình bày Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về việc xử lý nguồn thu hồi nợ của các chương trình tín dụng chính sách do ngân sách nhà nước (NSNN) cấp đã hết thời gian thực hiện tại Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH).
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, từ năm 2008 đến 2017, NSNN đã cấp cho NHCSXH hơn 6.068 tỷ đồng để thực hiện ba nhóm chương trình tín dụng chính sách, gồm: Hỗ trợ hộ đồng bào dân tộc thiểu số, cho vay nhà ở và cho vay hỗ trợ các huyện nghèo đẩy mạnh xuất khẩu lao động. Đến hết tháng 4/2025, NHCSXH đã thu hồi được hơn 3.144 tỷ đồng, dư nợ còn lại tiếp tục thu hồi là gần 2.924 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành vào năm 2035.
Đánh giá hiệu quả các chương trình này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, gần 1,1 triệu hộ nghèo, hộ cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số và các đối tượng chính sách khác đã tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi; gần 400 nghìn lượt đồng bào dân tộc thiểu số được vay vốn cải thiện đời sống; hơn 11 nghìn người được vay xuất khẩu lao động; gần 700 nghìn căn nhà ở xã hội được xây dựng.
Tuy nhiên, nhu cầu vốn cho các chương trình tín dụng chính sách hiện còn rất lớn. Dự kiến đến hết năm 2025, NHCSXH cần khoảng 31.727 tỷ đồng, trong đó vốn NSNN cần bổ sung là 16.727 tỷ đồng. Đặc biệt, nhu cầu vốn cho chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số theo Nghị quyết 88/2019/QH14 và Nghị định 28/2022/NĐ-CP là trên 10.700 tỷ đồng; chương trình cho vay nhà ở xã hội theo Nghị định 100/2024/NĐ-CP cần thêm 6.000 tỷ đồng.
Từ thực tế trên, Chính phủ đề xuất Quốc hội cho phép NHCSXH tiếp tục sử dụng toàn bộ số vốn hơn 6.068 tỷ đồng, bao gồm cả phần đã thu hồi và tiếp tục thu hồi trong thời gian tới, để cho vay các chương trình tín dụng chính sách. Đồng thời, giao Thủ tướng Chính phủ quyết định mức phân bổ cụ thể, ưu tiên bố trí cho chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi khẳng định, đề xuất của Chính phủ phù hợp với yêu cầu thực tiễn và chủ trương của Đảng. Việc tiếp tục sử dụng nguồn vốn thu hồi nhằm giảm thủ tục hành chính, tận dụng hiệu quả nguồn lực sẵn có, đáp ứng nhu cầu vốn cho các đối tượng chính sách, góp phần thực hiện chính sách an sinh xã hội, phát triển nhà ở, đặc biệt tại vùng dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn.
Tuy vậy, Ủy ban Kinh tế và Tài chính lưu ý Chính phủ cần rà soát, chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu; chỉ đạo NHCSXH quản lý, sử dụng nguồn vốn đúng quy định, bảo đảm hiệu quả, không để xảy ra thất thoát, tiêu cực, trục lợi chính sách.
Ủy ban kiến nghị Quốc hội bổ sung nội dung này vào Nghị quyết chung Kỳ họp thứ 9, cho phép NHCSXH tiếp tục sử dụng toàn bộ số tiền thu hồi để cho vay các chương trình tín dụng chính sách theo đề xuất của Chính phủ.
