Giữa không gian rộng lớn của sân trạm 500kV Quảng Ninh, những tiếng nổ lách tách phát ra từ dòng điện siêu cao áp đã trở nên quen thuộc với cán bộ trực ca. Đó chính là dấu hiệu của hiện tượng phóng điện vầng quang, khi điện trường mạnh làm ion hóa không khí xung quanh dây dẫn, tạo nên ánh sáng tím đặc trưng và tiếng nổ nhỏ.
Anh Vũ Anh Tuấn, trực chính Trạm biến áp 500kV Quảng Ninh, giới thiệu thiết bị Corocam - “mắt thần” của ngành điện: “Corocam là thiết bị kiểm tra phóng điện vầng quang, giúp phát hiện những điểm sinh vầng quang bất thường trên dây dẫn, sứ cách điện hoặc các thiết bị. Khi thiết bị có vấn đề, màn hình sẽ hiện các chấm tím, cảnh báo vị trí cần kiểm tra”.
Công nghệ Corocam cho phép phát hiện sớm sự cố, tránh lan rộng, giảm thiểu tổn thất điện năng, đồng thời bảo vệ thiết bị trước nguy cơ hư hỏng do quá tải. Đây được xem là bước tiến quan trọng trong công tác giám sát vận hành tại các trạm siêu cao áp.
Nếu phóng điện vầng quang tiềm ẩn những mối nguy từ thiết bị, thì từ trường lại là thách thức trực tiếp với sức khỏe người lao động. Anh Phạm Văn Dũng, trực phụ trạm, chia sẻ: “Làm việc trong môi trường điện áp 500kV, dòng điện có thể lên tới hàng nghìn ampe, từ trường rất mạnh. Làm lâu trong môi trường này dễ bị đau đầu, chóng mặt, sức khỏe giảm sút”.
Chính vì vậy, tại Trạm 500kV Quảng Ninh, quy định phân vùng làm việc và giám sát cường độ từ trường luôn được thực hiện nghiêm ngặt. Các thiết bị đo đạc hiện đại liên tục ghi nhận thông số để cán bộ trực nắm rõ giới hạn thời gian làm việc an toàn, bảo vệ sức khỏe lâu dài cho người vận hành.
Không chỉ là điểm nút kỹ thuật, Trạm 500kV Quảng Ninh còn là trạm trung gian quan trọng của ba nhà máy điện lớn: Nhiệt điện Mạo Khê, Uông Bí và Sơn Động.
Anh Hoàng Đình Trung, trực phụ trạm, cho biết: “Trạm có hai máy biến áp chính, 11 ngăn lộ phía 220kV và 15 ngăn lộ phía 110kV. Mỗi ca trực đều kiểm tra thiết bị toàn trạm ít nhất một lần, ghi chép và cập nhật dữ liệu trực tiếp lên hệ thống giám sát”.
Nhờ công nghệ quét thiết bị, ghi chép tự động, các thông tin được truyền tải theo thời gian thực, giúp lãnh đạo nắm bắt tình trạng vận hành nhanh chóng và chính xác, đặc biệt trong mùa mưa bão, khi nguy cơ sự cố tăng cao.
Theo anh Vũ Anh Tuấn, trong mỗi ca làm việc, mọi thao tác đều được phổ biến kỹ lưỡng: “Khi có đội công tác đến sửa chữa, chúng tôi phải cắt điện, khoanh vùng, dựng rào chắn và phổ biến biện pháp an toàn trước khi làm việc. Chỉ cần sai sót nhỏ như đi nhầm ngăn lộ đang có điện cũng có thể dẫn tới hậu quả nghiêm trọng”.
Trạm 500kV Quảng Ninh đi vào hoạt động từ năm 2001, đến nay đã hơn 20 năm. Một số thiết bị bắt đầu lão hóa, song nhờ bảo dưỡng định kỳ và ứng dụng công nghệ, mọi nguy cơ đều được kiểm soát chặt chẽ.
Anh Tuấn cho biết: “Công tác bảo dưỡng hằng năm được thực hiện theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất. Dựa trên đánh giá tình trạng thiết bị và tuổi thọ, chúng tôi lập kế hoạch kiểm tra định kỳ 6 tháng hoặc 1 năm, bảo đảm chất lượng vận hành an toàn”.
Phóng điện vầng quang, từ trường cảm ứng hay sự lão hóa thiết bị đều là thách thức thường trực của ngành điện. Nhưng nhờ khoa học kỹ thuật hiện đại, Trạm 500kV Quảng Ninh đã biến khó khăn thành động lực, nâng cao năng lực giám sát, giảm thiểu rủi ro và bảo đảm nguồn điện ổn định cho khu vực Đông Bắc./.
