Nghe bài viết tại đây:
Nghệ An không còn là nơi "chỉ nghe đồn" về nuôi hổ – mà đã và đang trở thành đầu mối trung chuyển, nuôi nhốt và cung cấp các sản phẩm từ hổ cho cả thị trường trong và ngoài nước, đặc biệt là Trung Quốc. Bà Bùi Thị Hà – Phó giám đốc Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) cho biết, nguồn gốc của các cá thể hổ con là bị vận chuyển trái phép từ Lào về, từ một số trang trại nuôi sinh thái có đăng ký ở bên Lào.
"Nhiều người cứ bảo là ở Nghệ An là người ta nuôi hổ sinh sản. Không phải đâu, những hổ mà nuôi ở Nghệ An là người ta tuồn lậu hổ con về Việt Nam và sau đó hoor trưởng thành sẽ buôn bán đi khắp cả nước", bà Hà nói.
Báo cáo được ENV công bố ngày 19/8/2025 cho thấy trong 242 vụ án hình sự về động vật hoang dã, cơ quan chức năng đã bắt giữ thành công đối tượng vi phạm 239 vụ, chiếm tỷ lệ 98,8%.
Nổi bật là vụ án do Tòa án nhân dân Thành phố HCM xử đối tượng Lê Phùng Biển 24 năm tù (12 năm về tội liên quan đến buôn bán động vật hoang dã và 12 năm tù về tội buôn lậu) do vận chuyển trái phép 505 kg cá ngựa khô, 56,3 kg xương hổ, báo gấm, báo hoa mai sư tử, móng và răng nanh gấu ngựa, 87 kg gỗ cùng các sản phẩm khác tại cảng Cát Lái.
Hổ là loài nguy cấp bậc cao, được bảo vệ nghiêm ngặt theo Công ước CITES và Luật Lâm nghiệp Việt Nam. Việc buôn bán, nuôi nhốt hổ không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật, mà còn đẩy Việt Nam đứng trước nguy cơ mất uy tín quốc tế, bị áp các biện pháp chế tài, và quan trọng nhất – mất đi cơ hội phục hồi đa dạng sinh học.
Bà Trần Thanh Hương – cán bộ của tổ chức WCS bảo tồn các loài động vật hoang dã cho rằng, bộ luật Hình sự có phạt tiền lên đến 15-20 tỉ hay án tù có thể lên đến 15 năm nhưng quan trọng là đối tượng bắt và xử phạt liệu đã đúng và trúng.
"Hay là chúng ta mới bắt được những người chủ yếu trung gian vận chuyển, dân địa phương…Tổ chức của chúng tôi hướng đến thực thi pháp luật, đối tượng là đầu nậu, ông trùm đường dây buôn bán động vật hoang dã thì tác động mới lớn và mới mang tính triệt hạ, mang đến thay đổi khác cho loài", bà Hương nêu quan điểm.
Hầu hết các cơ sở nuôi nhốt hổ tại Việt Nam đều hoạt động trái phép. Các cơ sở nuôi hổ trên địa bàn tỉnh Nghệ An đều do các nhóm tội phạm có tổ chức điều hành. Tại đây, các nhóm tội phạm có tổ chức sẽ đảm nhiệm toàn bộ chuỗi khép kín: từ nuôi, vỗ béo, giết mổ đến chế biến thành cao, rượu ngâm, da, răng… trước khi “chảy” lên các thành phố lớn hoặc qua đường tiểu ngạch sang nước bạn.
"Rất nhiều mẫu vật người ta bán thì với hổ giá trị nhất chính là bộ xương và đặc biệt là xương xương bánh chè dùng để nấu cao. Các đối tượng dù có hẳn trang trại nuôi hổ có đăng ký với cơ quan Nhà nước thế nhưng khi bán cao hổ người ta nấu giả hổ, người dân mua các sản phẩm hổ trên thị trường không biết thế nào đâu", bà Hà thông tin thêm.
Sự nguy hiểm không nằm ở số lượng hổ bị nhốt mà nằm ở tính chất có tổ chức tinh vi và có dấu hiệu bảo kê của mạng lưới này. Một số đối tượng cầm đầu đã từng bị xử lý, nhưng nhiều người vẫn đang lẩn trốn trong vỏ bọc "chủ trang trại" hoặc "kinh doanh hợp pháp".
Trước thực trạng trên, Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) đã đưa ra 3 kiến nghị mạnh mẽ: Xử lý dứt điểm các đối tượng cầm đầu còn đang hoạt động; Thu giữ ngay toàn bộ hổ đang bị nuôi nhốt trái phép tại các huyện; Đóng cửa các cơ sở nuôi hổ đã đăng ký nhưng có dấu hiệu hợp pháp hóa động vật lậu. Đặc biệt, bà Bùi Thị Hà nhấn mạnh: “Nếu không chấm dứt được vai trò của Việt Nam trong mạng lưới buôn bán động vật hoang dã toàn cầu, thì nỗ lực bảo tồn quốc gia sẽ mãi là nửa vời”./.
