Thập kỷ Phục hồi Hệ sinh thái của Liên hợp quốc nhằm ngăn chặn sự suy thoái của các hệ sinh thái và khôi phục chúng để đạt được các mục tiêu toàn cầu. Chỉ với các hệ sinh thái lành mạnh, chúng ta mới có thể nâng cao sinh kế của người dân, chống lại biến đổi khí hậu và ngăn chặn sự sụp đổ của đa dạng sinh học.
Theo ông Trương Quốc Cần, Viện trưởng Viện Tư vấn Phát triển Kinh tế Xã hội Nông thôn và Miền núi, biến đổi khí hậu làm thay đổi đa dạng sinh học và làm ảnh hưởng tới sức chống chịu của các nguồn gen cây trồng mà chúng ta đang sử dụng và dẫn tới việc suy thoái nguồn gen giống cây trồng vật nuôi đó. Bên cạnh đó là các vấn đề liên quan đến dịch bệnh, thiên tai diễn ra bất thường hơn, khó đoán hơn và với cường độ lớn hơn.
Thập kỷ Phục hồi Hệ sinh thái của Liên hợp quốc kéo dài từ năm 2021 đến năm 2030, đây cũng là thời hạn cuối cùng của các Mục tiêu Phát triển Bền vững và mốc thời gian mà các nhà khoa học đã xác định là cơ hội cuối cùng để ngăn chặn thảm họa biến đổi khí hậu. Phục hồi hệ sinh thái có nghĩa là hỗ trợ phục hồi các hệ sinh thái đã bị suy thoái hoặc bị phá hủy, cũng như bảo tồn các hệ sinh thái vẫn còn nguyên vẹn. Các hệ sinh thái lành mạnh hơn, với đa dạng sinh học phong phú hơn, mang lại nhiều lợi ích hơn cho con người như đất đai màu mỡ hơn, sản lượng gỗ và cá lớn hơn và lượng khí nhà kính được lưu trữ lớn hơn.
Theo phân tích của ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi Khí hậu, Bộ Tài nguyên và Môi trường, mối quan hệ giữa giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, thích ứng với biến đổi khí hậu và các mục tiêu phát triển bền vững khác để đảm bảo mục tiêu phát triển kinh tế bền vững trong tương lai, chúng ta luôn nỗ lực thực hiện các biện pháp đưa ra nhằm giảm nhẹ phát thải khí nhà kính.
Việc phục hồi có thể xảy ra theo nhiều cách - ví dụ như thông qua việc tích cực trồng cây hoặc bằng cách loại bỏ các áp lực để thiên nhiên có thể tự phục hồi. Không phải lúc nào cũng có thể - hoặc mong muốn - đưa một hệ sinh thái trở lại trạng thái ban đầu. Ví dụ, chúng ta vẫn cần đất canh tác và cơ sở hạ tầng trên vùng đất từng là rừng và các hệ sinh thái, như xã hội, cần phải thích ứng với biến đổi khí hậu. Để làm được điều đó cần nâng cao nhận thức của người dân trong việc bảo vệ rừng, nhận thức về tác động của biến đổi khí hậu đối với cuộc sống như chia sẻ của ông Vũ Quang, Phó giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Phát triển bền vững Cộng đồng các dân tộc miền núi.
Sự suy thoái của hệ sinh thái đất và biển làm giảm phúc lợi của 3,2 tỷ người và làm mất khoảng 10% tổng sản phẩm toàn cầu hàng năm do mất các loài và dịch vụ hệ sinh thái. Hiện tại, khoảng 20% bề mặt thảm thực vật trên hành tinh cho thấy xu hướng giảm năng suất liên quan đến xói mòn, cạn kiệt và ô nhiễm ở tất cả các nơi trên thế giới. Đến năm 2050, suy thoái và biến đổi khí hậu có thể làm giảm 10% năng suất cây trồng trên toàn cầu và tới 50% ở một số khu vực.
Tất cả các hệ sinh thái có thể được phục hồi, bao gồm rừng, đất nông nghiệp, thành phố, đất ngập nước và đại dương. Các sáng kiến phục hồi có thể được đưa ra bởi hầu hết mọi người, từ các chính phủ và các cơ quan phát triển đến các doanh nghiệp, cộng đồng và cá nhân.
Theo tính toán, việc khôi phục 350 triệu ha đất bị thoái hóa từ nay đến năm 2030 có thể tạo ra 9 nghìn tỷ USD giá trị dịch vụ hệ sinh thái và hấp thu thêm 13-26 tỷ tấn khí thải nhà kính từ khí quyển.
