Thôn Làng Nủ, xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai từng là một bản làng yên bình nép mình bên cánh đồng xanh mướt, nơi 158 người dân sinh sống trong những nếp nhà nhỏ dọc theo con suối hiền hòa. Cuộc sống nơi đây giản dị nhưng ấm áp, tràn đầy tiếng cười. Và hơn hết, người dân luôn tin rằng quê hương mình là chốn bình yên, nơi họ được thiên nhiên ôm ấp và che chở.

Thế nhưng, thiên nhiên cũng có những cơn thịnh nộ khôn lường. Rạng sáng ngày 10/9/2024, một trận lũ quét kinh hoàng bất ngờ tràn xuống, cuốn phăng tất cả. Chỉ trong chớp mắt, gần 40 ngôi nhà bị vùi lấp, 67 người chết và mất tích, nhiều người khác bị thương. Cơn lũ không chỉ cuốn trôi nhà cửa, ruộng vườn mà còn để lại những vết thương không thể xóa nhòa trong lòng người dân làng Nủ. Nhiều người mất tất cả: mái ấm, kế sinh nhai và đau đớn hơn là cả những người thân yêu nhất.

Dù thảm kịch đã đi qua được gần nửa năm, nhưng khi kể lại câu chuyện của anh Hoàng Văn Thới - người đàn ông duy nhất sống sót trong gia đình 6 người, anh Hoàng Văn Diệp - Trưởng thôn làng Nủ vẫn không khỏi nghẹn ngào. “Nhà anh Thới hôm đấy đằng sau nhà đã bị sạt lở, buộc phải đưa mẹ và vợ con anh Thới di dời sang nhà em gái. Nhưng không ngờ khu vực đó đang bình yên là thế, nước bỗng ào đến khiến cả gia đình tổng cộng 11 người đều bay ra khỏi nhà khoảng 100m chết hết. Rất là kinh hoàng”.

Với mong muốn ghi lại những hình ảnh làm tư liệu, nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Á đã tìm đến làng Nủ. Thế nhưng, khi chứng kiến sự nghị lực, kiên cường của người dân nơi đây cùng lực lượng cứu hộ, anh đã thay đổi suy nghĩ. Ý tưởng làm cuốn sách ảnh “Vươn lên thông làng Nủ” nảy sinh như một cách kể lại sự hồi sinh mạnh mẽ từ vùng đất đau thương.

Không chỉ là một triển lãm ảnh, đây còn là hành trình tái hiện những khoảnh khắc xúc động, nơi người xem cảm nhận được sự kiên cường của những con người không đầu hàng số phận. Những bức ảnh không chỉ tái hiện mất mát mà còn tôn vinh những chiến sĩ, cán bộ đã giúp đỡ bà con vượt qua khó khăn. Từng khoảnh khắc sẻ chia, từng hành động cứu trợ được ghi lại, trở thành nguồn động viên mạnh mẽ cho người dân vùng lũ.

Cuốn sách gồm 200 bức ảnh chia thành 5 phần: “Những ngày đau thương không lường trước”, “Hy vọng mong manh và tình quân dân trong cơn bão lũ”, “Những sẻ chia ấm áp tình người”, “Sau cơn mưa trời lại sáng” và “Mùa xuân đầu tiên”. Nhiếp ảnh gia Nguyễn Á đã lựa chọn góc chụp tinh tế để nắm bắt khoảnh khắc chân thật và sống động nhất. Bố cục được sắp xếp hài hòa, kết hợp giữa thiên nhiên và con người, tạo nên cảm giác gần gũi, ấm áp nhưng cũng không kém phần mạnh mẽ.

Trong hành trình phục hồi sau cơn lũ, chính quyền địa phương không chỉ là điểm tựa vững chắc mà còn là ngọn đèn soi đường, giúp người dân từng bước đi lên sau những đau thương. Từ những hỗ trợ thiết thực về lương thực, chỗ ở cho đến sự quan tâm, động viên về tinh thần, tất cả đã trở thành nguồn động lực to lớn, giúp bà con thêm vững tin vào tương lai.

“Những lúc buồn thì lại nghĩ là mình được sống rồi, được mọi người, được cả nước quan tâm đến mình rồi thì mình phải cố gắng lên, phải sống thế nào ý nghĩa hơn”, chị Hoàng Thị Miên, một người dân làng Nủ xúc động chia sẻ.

Những ngày Tết Ất Tỵ vừa qua, nghệ sĩ Nguyễn Á đã quay trở lại một lần nữa, chứng kiến làng Nủ “thay da đổi thịt” từng ngày, anh đã khép lại cuốn sách bằng những hình ảnh “Mùa xuân đầu tiên” để có cái kết tròn trịa: vượt qua đau thương, vượt qua nghịch cảnh, hướng đến tương lai.